Μέχρι το τέλος του 2019 φιλοδοξεί ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής να έχει εγκριθεί ο νόμος για τον νέο τρόπο υπολογισμού των σκυβάλων, που θα επιτρέψει την εφαρμογή προγραμμάτων στη βάση της φιλοσοφίας «πληρώνω όσο πετώ».
Σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι αφού μελετώνται διάφορα μοντέλα, ωστόσο θεωρείται επικρατέστερο ένα πρόγραμμα το οποίο εφαρμόζεται σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και βασίζεται στην αγορά συγκεκριμένης σακούλας απορριμμάτων, με σχετικά υψηλό κόστος.
« Ο πολίτης θα προσπαθεί να γεμίζει όσο το δυνατόν λιγότερες σακούλες απορριμμάτων γιατί με περισσότερες σακούλες θα πληρώνει περισσότερο. Άρα θα ωθείται στο να στέλνει σε άλλη πορεία τα υλικά τα οποία μπορούν να ανακυκλωθούν και οι σακούλες να γεμίζουν μόνο με αυτά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν», ανέφερε.
Τα απορρίμματα που θα πηγαίνουν στις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, όπως αυτές της Κόσιης και του Πεντακώμου, θα μπορούν να απορριφθούν μόνο στη συγκεκριμένη σακούλα, το κόστος της οποία θα λειτουργεί ως κίνητρο για να κάνει κάποιος περισσότερη ανακύκλωση.
«Θα διαφοροποιηθεί ο τρόπος υπολογισμού των σκυβάλων, ο οποίος θα στηρίζεται σε μια πιο δίκαιη προσέγγιση, δηλαδή στο τι παράγει ο καθένας», διευκρίνισε ο Υπουργός.
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, που προβλέπει προγράμματα «διαλογής στην πηγή» και «πληρώνω όσο πετώ» βρίσκεται αυτή την περίοδο σε δημόσια διαβούλευση, ενώ μέσα στις επόμενες μέρες ο Υπουργός θα έχει συναντήσεις για το θέμα και με την Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων.
Εξέφρασε την ελπίδα η διαβούλευση να ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ώστε το νομοσχέδιο να πάει για νομοτεχνικό έλεγχο στη νομική υπηρεσία.
«Ευελπιστούμε ότι θα είναι σύντομη η εξέταση του νομοσχεδίου αυτού γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αμέσως μετά θα πρέπει να πάμε από το Υπουργικό Συμβούλιο στη Βουλή για συζήτηση. Εγώ θα ήμουν ικανοποιημένος αν αυτή η διαδικασία μπορούσε να ολοκληρωθεί το 2019, αλλά υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες όπως ο νομοτεχνικός έλεγχος και η συζήτηση στη Βουλή», σημείωσε.
Όλες οι αρμοδιότητες για το θέμα της διαχείρισης αποβλήτων συγκεντρώθηκαν πριν από δύο χρόνια στο Υπουργείο Γεωργίας, παύοντας πλέον να είναι διάσπαρτες στις υπηρεσίες διαφορετικών Υπουργείων. Το θέμα έτυχε στο παρελθόν κακοδιαχείρισης, καθυστερήσεων, ακόμα και διαπλοκής, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία ήρθε πολλές φορές αντιμέτωπη με τον κίνδυνο επιβολής προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω καθυστέρησης στο κλείσιμο των σκυβαλότοπων.
«Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για το δικό μας Υπουργείο είναι η σωστή διαχείριση των αποβλήτων για σκοπούς περιβαλλοντικούς, χρηστής διοίκησης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής», σημείωσε ο Υπουργός.
Έφερε το παράδειγμα των κοινοτήτων που γειτνιάζουν με τον Κοτσιάτη, εκπρόσωποι των οποίων εξέφρασαν την ικανοποίηση και τις ευχαριστίες τους στον Υπουργό μετά το κλείσιμο του σκυβαλότοπου, που υποβάθμιζε για χρόνια την ποιότητα ζωής τους.
«Αυτό που τους είπα ήταν να περιμένουν ακόμα λίγο και να με ευχαριστήσουν στη συνέχεια, όταν θα δουν και την αποκατάσταση στον Κοτσιάτη και το Βατί, η οποία έχει ήδη προγραμματιστεί με συγκεκριμένα κονδύλια», και θα έχει ως αποτέλεσμα όπως είπε ο Υπουργός, να «μην αναγνωρίζει κανείς αυτές τις περιοχές από τη θετική τους μεταμόρφωση».
Στήριξη των δήμων στη μεταβατική περίοδο
Παράλληλα, ερωτηθείς για τις αντιδράσεις των δημάρχων της ευρύτερης περιοχής Λευκωσίας, λόγω της αύξησης του τέλους διακομιδής των σκυβάλων μετά το κλείσιμο του Κοτσιάτη, ο Υπουργός Γεωργίας, σημείωσε ότι πρόθεση του Υπουργείου είναι να στηρίξει τους δήμους σε αυτή τη μεταβατική περίοδο.
Ανέφερε ότι το Υπουργείο βρίσκεται σε διαβούλευση με τους δήμους εδώ και αρκετό καιρό για το θέμα, με τους δήμους να εγείρουν θέμα επιδότησης τους στην τελευταία συνάντηση που είχαν με τον Υπουργό στις 26 Φεβρουαρίου.
«Αυτό που τους ζητήσαμε είναι να μας παραχωρήσουν τα στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν ότι, όντως με τα νομοθετικά εργαλεία που τους έχουν δοθεί, μέσα από τα οποία μπορούν να αυξήσουν τα έσοδά τους, δε θα μπορέσουν να καλύψουν το επιπρόσθετο κόστος που προκύπτει», είπε.
Πρόσθεσε ότι με τους δήμους συμφώνησαν ότι θα πρέπει να συνεργαστούν για να κινηθούν πραγματικά προς νέες κατευθύνσεις πιο ορθολογικής διαχείρισης των δημοτικών απορριμμάτων, που θα σέβονται το περιβάλλον, την υγεία των πολιτών και θα οδηγούν σε καλύτερη ποιότητα ζωής. Η επεξεργασία των απορριμμάτων, είπε, πρέπει να συνάδει με την κυκλική οικονομία, δηλαδή το απόβλητο μιας διαδικασίας να αποτελεί την πρώτη ύλη για μια άλλη διαδικασία.
Παραδέχτηκε παράλληλα ότι είναι υπαρκτό το πρόβλημα του αυξημένου κόστους μετά το κλείσιμο του Κοτσιάτη, αφού έχει διαφορά το απλό θάψιμο από τη διαχείριση σε ειδικά εργοστάσια, και είπε ότι θα συζητήσει το θέμα με τους δημάρχους όταν του φέρουν τα στοιχεία που ζήτησε.
Είπε ακόμα ότι στη συνάντηση της 26ης Φεβρουάριου παρουσιάστηκαν στους δήμους οι τρόποι διαχείρισης που υπάρχουν για όλες τις ροές αποβλήτων, είτε αυτές είναι κλαδέματα, είτε ογκώδη, είτε μπάζα, είτε άλλης μορφής απορρίμματα, για τα οποία, όπως είπε, υπάρχει διαθέσιμη τουλάχιστον μια μονάδα διαχείρισης. Ωστόσο, όπως ανέφερε, είναι γεγονός ότι η διαχείριση σε αυτές τις μονάδες έχει κάποιο κόστος το οποίο θα κληθούν να καταβάλουν οι δήμοι ζητώντας και τη συνδρομή των πολιτών.
«Δώσαμε νομοθετικά εργαλεία στους δήμους για να αυξήσουν τα ποσά που θα εισπράττουν από τους δημότες τους, βάζοντας όμως ένα όριο (πλαφόν) γιατί δεν θέλουμε να πληγεί σε μεγάλο βαθμό ο πολίτης», σημείωσε ο Υπουργός. Πρόσθεσε ότι θα συζητηθούν τρόπου ενίσχυσης των δήμων, αν από τα στοιχεία που θα του φέρουν προκύπτει ότι το κόστος για τους δήμους είναι μεγαλύτερο απ’ αυτό που μπορεί να καλυφθεί στο πλαίσιο αυτού του πλαφόν.
Διευκρίνισε ωστόσο ότι στόχος του Υπουργείου είναι μια πιο ριζική και ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα, με τη μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν στις μονάδες διαχείρισης, ώστε το κόστος να μειωθεί τελικά στο ελάχιστο τόσο για τους πολίτες όσο και για τους δήμους.
«Θα στηρίξουμε της Δήμους για να εφαρμόσουν τέτοιου είδους προγράμματα. Η πρόθεσή μου ήταν η εξής: Αντί να πάρει τώρα ο δήμος ένα ποσό, λόγω της αύξησης του τέλους διαχείρισης των απορριμμάτων στην Κόσιη σε σχέση με το μέχρι πρότινος χαμηλότερο τέλος ταφής τους στον Κοτσιάτη, να λάβει χρηματοδότηση για να στήσει μια νέα υποδομή, ένα νέο πρόγραμμα, το οποίο θα στηρίζεται σε αυτή τη νέα φιλοσοφία, θα μειώνει τα απορρίμματα και θα επιφέρει μείωση στο κόστος τόσο των Δήμων όσο και των πολιτών», ανέφερε ο Υπουργός.
Σημείωσε παράλληλα ότι για κάποιες ροές απορριμμάτων, για τα οποία αυτή τη στιγμή υπάρχουν περιορισμένες επιλογές, βρίσκονται στα σκαριά νέες μονάδες με πρωτοβουλία του ιδιωτικού τομέα. Αυτές οι μονάδες που θα λειτουργήσουν μέσα στους επόμενους μήνες, θα αυξήσουν τον ανταγωνισμό και θα μειώσουν τις τιμές.
Οι επόμενες προκλήσεις για την Κύπρο
Επισημαίνοντας ότι η ΕΕ έχει βάλει φιλόδοξους στόχους όσον αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, ο κ. Καδής σημείωσε ότι το Υπουργείο θέλει να καλύψει αυτούς τους στόχους.
«Η Κύπρος δεν μπορεί να είναι ουραγός σε αυτή την πορεία, πρέπει να βελτιώσει πολύ τη θέση της, είμαστε πίσω, αλλά με την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών, είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να βελτιώσουμε ουσιαστικά τη θέση μας και να πετύχουμε τους στόχους που θέτει η ΕΕ», είπε.
Αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή οδηγία που σύντομα θα περάσει στο στάδιο της εφαρμογής για απαγόρευση πλαστικών μιας χρήσης και είπε ότι τόσο το σύστημα, όσο και η κοινωνία της Κύπρου θα πρέπει να είναι έτοιμο να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα που μόνο θετικά μπορεί να φέρει «και για το περιβάλλον και για την τσέπη μας».
Είπε επίσης ότι το Υπουργείο ετοιμάζει νομοθεσία για πλήρη απαγόρευση της πλαστικής σακούλας, ώστε ο μικρός αριθμός σακουλιών που πωλείται σήμερα στα ταμεία να αντικατασταθεί με άλλες μορφής σακούλες, όχι πλαστικές, που η χρήση τους θα είναι πολύ πιο φιλική προς το περιβάλλον.
Όσον αφορά τα οργανικά απορρίμματα, το ποσοστό των οποίων είναι πολύ υψηλό στην Κύπρο, είπε ότι το Υπουργείο θα συμβάλει στη διαχείρισή τους είτε για την παραγωγή ενέργειας μέσω της επεξεργασίας τους, είτε με την κομποστοποίηση.
Ανέφερε ότι το Υπουργείο επεξεργάζεται κίνητρα για εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, ώστε τα νοικοκυριά να κάνουν τα ίδια την κομποστοποίησή τους. Στόχος, είπε, είναι να στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες με την εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων για κάθε περιοχή.
ΚΥΠΕ
