Η αποφασιστική στάση της Ένωσης Δήμων φέρνει εξελίξεις στη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Απέδωσε, όπως όλα δείχνουν, η αποφασιστική στάση της Ένωσης Δήμων για τερματισμό κάθε περαιτέρω ανοχής στα ζητήματα που αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στη συνεδρία της περασμένης εβδομάδας ξεκαθαρίστηκε ότι δεν θα γίνουν δεκτές άλλες αόριστες δεσμεύσεις και ότι οι τοπικές αρχές διεκδικούν πλέον μόνο θεσμοθετημένες ρυθμίσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των δήμων.
Ακολούθησε συνάντηση με τον Υπουργό Εσωτερικών και συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών, όπου διαμορφώθηκε κοινό έδαφος για επίλυση των εκκρεμοτήτων, οδηγώντας, τουλάχιστον προς το παρόν, σε αποκλιμάκωση του τεταμένου κλίματος των προηγούμενων ημερών.
Το ιστορικό και τα ανοιχτά ζητήματα
Η αποφασιστική στάση της Ένωσης Δήμων προέκυψε από το γεγονός ότι σειρά δεσμεύσεων εκ μέρους της κυβέρνησης δεν υλοποιήθηκαν, ενώ η στάση του Υπουργείου Οικονομικών δημιούργησε πρόσθετο προβληματισμό ως προς την τήρηση των συμφωνηθέντων.
Επρόκειτο για την ετήσια παραχώρηση 15 εκατομμυρίων ευρώ για συντήρηση δρόμων πρωταρχικής σημασίας, την κάλυψη του 60% των απωλειών από διαδικασίες αδειοδότησης μέσω χορηγίας 12 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και την ανάγκη σαφούς πλαισίου για τα αντισταθμιστικά που προκύπτουν από πολεοδομικές υπεραξίες. Παράλληλα, παρέμενε σε εκκρεμότητα η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας για το ανώτατο όριο μισθολογικών δαπανών στο 40% των συνολικών δαπανών κάθε δήμου, με ταυτόχρονη διασφάλιση ότι τουλάχιστον το 22% των προϋπολογισμών κατευθύνεται σε ανάπτυξη. Επιπλέον, διαχρονικό αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούσε η θεσμική κατοχύρωση της κρατικής χορηγίας ως ποσοστού επί του κρατικού προϋπολογισμού, με μηχανισμό αυτόματης προσαρμογής στον πληθωρισμό και με πρόβλεψη για κάλυψη των απωλειών που δημιουργήθηκαν από την ψήφιση της μεταρρύθμισης.
Παρότι για τις πιο πάνω ρυθμίσεις υπήρχαν σαφείς δεσμεύσεις, η στάση που τήρησε το Υπουργείο Οικονομικών δεν ικανοποίησε τους Δήμους και προκάλεσε εκ νέου προβληματισμό ως προς το κατά πόσο οι συμφωνίες τηρούνται με συνέπεια. Αυτό οδήγησε τις τοπικές αρχές να διαμηνύσουν με ξεκάθαρο τρόπο ότι οι δεσμεύσεις πρέπει να υλοποιούνται, ζητώντας σαφείς απαντήσεις από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και επαναβεβαίωση του συμφωνημένου πλαισίου. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ένωση κατέστησε ξεκάθαρο πως, εάν δεν υπήρχε πλήρης τήρηση των συμφωνηθέντων, θα εξεταζόταν η λήψη δυναμικών μέτρων.
Μετά την παρέμβαση του Υπουργείου Εσωτερικών και όσα καταγράφηκαν στην Επιτροπή Εσωτερικών, φαίνεται ότι διαμορφώθηκε κοινή βάση για προώθηση των συμφωνημένων ρυθμίσεων, ανοίγοντας τον δρόμο για την άμεση εφαρμογή τους.
Τα συμφωνηθέντα και τα επόμενα βήματα
Τα ποσά για τις οδικές υποδομές, τις αδειοδοτήσεις και τις συνενωμένες κοινότητες αναμένεται να καταβληθούν χωρίς άλλη καθυστέρηση, ενώ παράλληλα ξεκινά διαδικασία για να καθοριστούν μέσα από νομοθετική ρύθμιση ως ποσοστό επί του κρατικού προϋπολογισμού, ώστε να αποκτήσουν μόνιμη βάση.
Αντίστοιχα, ξεκινά η διαδικασία διαβούλευσης για τον καθορισμό του νέου πλαισίου κρατικής χορηγίας, με στόχο τη νομοθετική του κατοχύρωση και την πρόβλεψη προσαρμογής με τον πληθωρισμό. Θέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η χορηγία να εξεταστεί κατά πόσο μπορεί να καθοριστεί ως ποσοστό επί του κρατικού προϋπολογισμού, πρακτική που συναντάται και σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη.
Ταυτόχρονα, προχωρεί η νομοθετική ρύθμιση που επιβεβαιώνει την ισχύ του κανόνα για το σαράντα τοις εκατό των μισθολογικών δαπανών και το 22% για αναπτυξιακές δράσεις, ώστε να μην υπάρξει ξανά περιθώριο παρερμηνείας ή αμφισβήτησης. Σημαντική πρόοδος καταγράφεται και στο ζήτημα των αντισταθμιστικών τελών ανάπτυξης, με τον αρμόδιο υπουργό να αποδέχεται ουσιώδη στοιχεία των εισηγήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης και να προωθεί πλαίσιο που επιτρέπει στα έσοδα αυτά να επιστρέφουν στις τοπικές κοινότητες και να ενισχύουν την κοινωνική στεγαστική πολιτική.
Η Ένωση Δήμων αναμένεται να προχωρήσει σε νέα συνάντηση με την εκτελεστική εξουσία ενόψει της Γενικής Συνέλευσης της 10ης Νοεμβρίου, όπου θα διαμορφωθεί ενιαία θέση για τον συνολικό τρόπο προώθησης των ζητημάτων της μεταρρύθμισης. Σε αυτό το στάδιο, οι Δήμοι φαίνεται να προσανατολίζονται στο να παραχωρήσουν ένα εύλογο χρονικό περιθώριο στην κυβέρνηση για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων, διατηρώντας ωστόσο σαφή πρόθεση όλα τα ανοιχτά ζητήματα να κλείσουν πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2026.
