Μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, θα έχει ολοκληρωθεί το νομοσχέδιο για το μείζον ζήτημα της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο νομοσχέδιο θα ενσωματωθούν οι τελικές συμφωνίες μεταξύ του Υπουργού Εσωτερικών και της Ένωσης Δήμων και βεβαίως, θα περιληφθεί η πρόταση αναφορικά με τον γεωγραφικό καταμερισμό, τις συγχωνεύσεις δήμων και τις νέες δημοτικές οντότητες.
Ακολούθως, το νομοσχέδιο, μετά το νομοτεχνικό έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία, θα παραδοθεί στην Ένωση Δήμων για να τεθεί σε έκτακτη γενική συνέλευση. Θεωρείται βέβαιο, με βάση τις μέχρι τώρα τοποθετήσεις της Ένωσης και πολλών δημάρχων ότι αυτό θα τύχει της έγκρισης, αν όχι με απόλυτη πλειοψηφία με ευρεία. Η Ένωση Δήμων βλέπει ότι η συγχώνευση είναι το εργαλείο εξασφάλισης της μελλοντικής βιωσιμότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αναφορικά με το επίμαχο ζήτημα της επίτευξης της συγχώνευσης δήμων, η Κυβέρνηση δεν ευνοεί τη διενέργεια δημοψηφισμάτων ανά δήμων, ωστόσο, δεν αποκλείει τη διενέργεια παγκύπριου δημοψηφίσματος για να κριθεί η πρότασή της. Συναφείς πληροφορίες μας αναφέρουν ότι πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως στη δημιουργία των νέων δημοτικών οντοτήτων, σε κάποιες περιπτώσεις, θα συμπεριληφθεί και μικρός αριθμός γειτνιάζουσων κοινοτήτων με τα αστικά δημοτικά κέντρα.
Ως γνωστό, η μελέτη αναδιάρθρωσης των δομών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι δια χειρός του Χαράλαμπου Κουταλάκη, καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέχρι το 2016, και τώρα στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Σε αυτή λαμβάνονται υπόψη οικονομικά, κοινωνικά και τοπικά κριτήρια αξιολόγησης, για τη δημιουργία των νέων δημοτικών οντοτήτων, ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή βελτίωση της βιωσιμότητηας, της λειτουργικότητας και της παραγωγικότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ειδικότερα, μεταξύ Κυβέρνησης και Ένωσης Δήμων διαπιστώνεται ευρεία συναίνεση για σειρά ζητημάτων αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας των δήμων. Ως γνωστό, η Ένωση Δήμων, αρχές του χρόνου, είχε καταθέσει ενώπιον του Υπουργείου Εσωτερικών πολυσέλιδο έγγραφο στο οποίο περιλαμβάνονται οι θέσεις της επί του νομοσχεδίου και οι προτεραιότητές της. Παραθέτουμε τις κύριες θέσεις της Ένωσης όσον αφορά στο πλαίσιο λειτουργίας των δήμων:
-αρμοδιότητες και εξουσίες: οι δήμοι επιδιώκουν να περιβληθούν με επιπρόσθετες που θα καλύπτουν ένα ευρύτατο πεδίο αρμοδιοτήτων (δημοτική αστυνομία, σχολικές εφορείες, λειτουργία παραλιών κ.λπ.)
-οικονομική αυτοτέλεια: διεκδικεί όπως η κρατική χορηγία νομοθετηθεί και οι δήμοι αποφασίζουν για την επιβολή τελών ή φορολογιών, κυρίως για σκοπούς εκτέλεσης αναπτυξιακών έργων
-διοικητική αυτοτέλεια: διεύρυνση πλαισίου αρμοδιοτήτων δήμων και αυτονόμηση από την κεντρική κυβέρνηση
-ρόλος της Ένωσης: θεσμοθέτησή της σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.
Αντωνία Λαμπράκη