Τα Ηνωμένα Έθνη και χώρες από όλο τον κόσμο συνυπέγραψαν το 2015 την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και κατέθεσαν κατάλογο ενεργειών για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Μαζί με τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, η ανθρωπότητα και οι παγκόσμιοι ηγέτες καλούνται να σώσουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή που θα επέλθει σταδιακά μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα.
Στόχος των χωρών που υπέγραψαν και τηρούν τη Συμφωνία του Παρισιού είναι να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας λιγότερο από τους 2°C. Δυστυχώς αυτός ο στόχος όπως και οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης φαντάζουν δύσκολοι, αφού ο πλανήτης μας είναι αρκετά βαρυφορτωμένος από τα 8 δισεκατομμύρια πολιτών, την ανομβρία, την ξηρασία, τις πλημμύρες, το λιώσιμο των παγετώνων, την επακόλουθη αύξηση της στάθμης της θάλασσας και τη μαζική μεταστέγαση πολιτών στις αστικές περιοχές. Επιπλέον η χρήση ορυκτών καυσίμων, οι πυρκαγιές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, επιβαρύνουν τον πλανήτη με διοξείδιο του άνθρακα και μολύνουν την ατμόσφαιρα και τον αέρα με όλες τις σοβαρές επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο φυσικό περιβάλλον.
Η κλιματική αλλαγή μολύνει τα ύδατα, το έδαφος, τον αέρα, το πόσιμο νερό και επηρεάζει σαφέστατα την καθημερινότητα των πολιτών. Η μη εύκολη πρόσβαση στο πόσιμο νερό και η μη επαναχρησιμοποίηση του νερού για γεωργική άρδευση και άρδευση χώρων πρασίνου και πάρκων, επιβαρύνει αισθητά την υγεία των πολιτών και επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους. Εξάλλου ο περιορισμός της γεωργικής γης και η αποψίλωση δασών για οικιστικούς σκοπούς, επιφορτίζει τις πόλεις με περισσότερους πολίτες και δημιουργεί επιπρόσθετα πολίτες δύο κατηγοριών. Αυτούς που ευημερούν στα αστικά κέντρα και αυτούς που αναγκάζονται να φύγουν από τις πόλεις τους λόγω της κλιματικής αλλαγής, δημιουργώντας έτσι κλιματικούς πρόσφυγες, μια ευπαθή ομάδα πληθυσμού που θα απασχολήσει αρκετά τις τοπικές αρχές τις επόμενες 2-3 δεκαετίες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μελετώντας τα προβλήματα που έχουν προκύψει, έχει θέσει ένα πολύ φιλόδοξο στόχο για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, αποσκοπώντας σε μια πιο βιώσιμη Ευρώπη. Δυστυχώς παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες της Ε.Ε. για την προστασία του περιβάλλοντος, παρατηρείται πως δεν είναι όλες οι χώρες – μέλη, περιβαλλοντικά ευαίσθητες.
Σε αυτή την προσπάθεια διάσωσης του πλανήτη οι τοπικές αρχές μπορούν να συμβάλουν στην ένταξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Είναι βέβαιο πως οι τοπικές αρχές θα αναγκαστούν στις επόμενες δεκαετίες να εξασφαλίσουν προσιτή στέγαση για όλους, ασφαλείς, οικονομικά προσιτές, προσβάσιμες και αειφόρες μεταφορές αλλά και περιορισμό των ατυχημάτων λόγω έκθεσης σε κίνδυνο από καταστροφές και από τη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα και των υδάτων. Ωστόσο κοινωνικοί παράγοντες όπως η ανεργία, η έλλειψη χώρων στέγασης κυρίως στις απομακρυσμένες ή αγροτικές περιοχές, οδηγούν πολλούς νέους στα αστικά κέντρα κάτι που απαιτεί κοινωνική ενσωμάτωση αλλά και προστασία των ευπαθών ομάδων πληθυσμού από τη ρύπανση. Σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, οι πόλεις ευθύνονται για το 70% των παγκοσμίων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ οι τοπικές αρχές είναι αρμόδιες για πάνω από το 70% των μέτρων άμβλυνσης της κλιματικής αλλαγής.
Για αυτό οι τοπικές αρχές καλούνται να συμπεριλάβουν τους πολίτες στη λήψη αποφάσεων για προστασία του περιβάλλοντος, ασκώντας πολιτική από τη βάση προς τα πάνω και ζητώντας από το κεντρικό κράτος περισσότερη αποκέντρωση και αναγνώριση του ενεργού ρόλου των τοπικών αρχών για προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Παράλληλα μέσα από συνεργασίες και την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών με άλλες ευρωπαϊκές τοπικές αρχές, θα μπορέσουμε να συμβάλουμε καλύτερα στην εφαρμογή αποδοτικότερων μέτρων για συγκέντρωση πόρων, ώστε να επιτευχθεί η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στις επιπτώσεις της στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
