Με αφορμή συνεχιζόμενες δημόσιες αναφορές στο πλαίσιο του προεκλογικού αγώνα για το θέμα των προθέσεων της κυβέρνησης για αξιοποίηση του χώρου της Διεθνούς Κρατικής Έκθεσης, ο Δήμος Έγκωμης επιθυμεί, για μια ακόμη φορά, να δώσει σφαιρική ενημέρωση επί του θέματος, ώστε να αρθούν τυχόν λανθασμένες εντυπώσεις.
Το Υπουργικό Συμβούλιο, με αρ. απόφασης 88.134 και ημερομηνία 11/9/2019, αποφάσισε να εγκρίνει τη σύσταση Ομάδας Έργου με στόχο την ετοιμασία ολοκληρωμένης πρότασης η οποία να περιλαμβάνει και μελέτη χωροταξικού σχεδίου για τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης του χώρου της Κρατικής Έκθεσης. Υπεύθυνος της Ομάδας Έργου ορίστηκε ο κ. Μπούστρας, ακαδημαϊκός και μέλη εκπρόσωποι των Υπουργείων Οικονομικών, Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Εσωτερικών, Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, του Κυπριακού Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων, του Δήμου Έγκωμης, του ΚΕΒΕ, της ΟΕΒ και του ΕΤΕΚ.
Η Ομάδα Έργου πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων στρογγυλής τραπέζης και ευρεία διαβούλευση με κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς και κατέληξε ότι οι προτιμητέες πιθανές επιλογές για τη βέλτιστη, όπως τη χαρακτήρισε, αξιοποίηση του χώρου είναι:
• Δημιουργία ζώνης καινοτομίας ή/και
• Δημιουργία ζώνης επιχειρηματικότητας/ εκθεσιακών χώρων
και αποφάσισε την ανάθεση σε Συμβούλους/ Εμπειρογνώμονες, δύο μελετών: α) μελέτης βιωσιμότητας και β) χωροταξικής μελέτης, για αξιολόγηση των εν λόγω επιλογών και πρόκριση του καταλληλότερου σεναρίου του χώρου. Σε ότι αφορά την προτεινόμενη ανάπτυξη, οι μελετητές εισηγήθηκαν όπως αυτή υλοποιηθεί σταδιακά σε 3 φάσεις, χρονικού ορίζοντα 14 ετών.
Η συνολική έκταση του χώρου της Αρχής Κρατικών Εκθέσεων ανέρχεται στις 250 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Η μελέτη προτείνει όπως το συνολικό δομήσιμο εμβαδό ανέλθει στις 83 χιλιάδες τ.μ. Οι 167 χιλιάδες τ.μ. προορίζονται ανοικτοί χώροι κοινωνικής συνάθροισης, πάρκων, πρασίνου, παιδότοπων κλπ. Επειδή διατυπώνεται συχνά δημόσια πρόταση για τη μετατροπή όλου του χώρου, και των 250 χιλιάδων τ.μ. σε εθνικό πάρκο/ δάσος (χωρίς οιαδήποτε δομήσιμη προταθείσα ανάπτυξη), διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με τη μελέτη της ομάδας έργου, καθοριστικό στοιχείο στο Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο αποτελεί το δημόσιο πάρκο και η δημόσια πλατεία. Σύμφωνα με την παρουσιασθείσα μελέτη, σχεδιάστηκε ήδη πάρκο με βασικό σκοπό, όπως αναφέρεται, τη δημιουργία ενός σημαντικού πνεύμονα πρασίνου για την περιοχή, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το υποχρεωτικό δημόσιο πράσινο για τη λειτουργική, περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική αναβάθμιση του υπό μελέτη χώρου και τη βελτίωση της συνδεσιμότητας του με τις άμεσα γειτνιάζουσες περιοχές. Για τον σκοπό αυτό, το μέγεθος και η διάταξη του σχεδιάστηκε με στόχο:
• Τη δημιουργία, όσο γίνεται, μεγαλύτερου μήκους πρόσοψης πρασίνου, προς όφελος της νέας ανάπτυξης.
• Με πλάτος ικανό ώστε να παρέχει πληθώρα κοινωνικού εξοπλισμού και να μπορεί να φιλοξενεί πολλαπλές ανεξάρτητες χρήσεις, όπως παιδότοπους, σημεία συνάθροισης, ψυχαγωγίας, άθλησης και διεξαγωγής εκδηλώσεων, κλπ.
Η έκταση του προτεινόμενου πάρκου είναι μεγέθους 43 χιλιάδων τ.μ. και συγκρίνεται σε κλίμακα με το Πάρκο Ακροπόλεως, ή τον Δημοτικό Κήπο Λευκωσίας τα οποία έχουν έκταση περίπου 35 χιλιάδων τ.μ. Ο χώρος πρασίνου θα μπορούσε να επεκταθεί στις 60 χιλιάδες τ.μ. Περαιτέρω, καθώς μόνο το 33% (82.680 τ.μ. από τα 250.586 τ.μ.), θα είναι καλυμμένο από μη διαπερατά υλικά, υπάρχει διαθέσιμο το μεγαλύτερο ποσοστό του χώρου ανάπτυξης για τη δημιουργία πρασίνου.
Ο Δήμος Έγκωμης επιθυμεί να διευκρινίσει ότι η προοπτική της συνολικής μετατροπής του χώρου της Κρατικής Έκθεσης μόνο σε δάσος/ πάρκο (χωρίς οιαδήποτε κτιριακή δομήσιμη ανάπτυξη εντός του χώρου), είναι θέμα που αφορά την κυβέρνηση, ως ιδιοκτήτη του χώρου. Και σε τέτοια απόφαση της κυβέρνησης, το δημοτικό συμβούλιο Έγκωμης θα τηρήσει θετική στάση και θα συνεργασθεί με κάθε αρμόδιο φορέα. Κατά τον ίδιο τρόπο, το δημοτικό συμβούλιο έθεσε από την πρώτη στιγμή σειρά όρων και προϋποθέσεων ώστε στο ενδεχόμενο που ετέθη ενώπιον του, για τη δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στο χώρο, να κυριαρχεί το πράσινο, οι χώροι άθλησης/ ψυχαγωγίας, η κοινωνική συνεύρεση, με όσο το δυνατό λιγότερο μπετόν και λιγότερα κτίρια που να συνάδουν με το όλο πράσινο περιβάλλον και κοινωνική συνάθροιση. Το Δημοτικό Συμβούλιο καθόρισε ότι, είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, στην τεράστια έκταση των 250 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων που καλύπτει η Κρατική Έκθεση, πρέπει να κυριαρχεί η κοινωνική συνεύρεση, με πάρκα, παιδότοπους, χώρους άθλησης κλπ για τους κατοίκους της δυτικής Λευκωσίας και όχι μόνο.
Το Δημοτικό Συμβούλιο Έγκωμης επαναλαμβάνει ότι, καθηκόντως, μελέτησε το προταθέν σχέδιο δημιουργίας Ζώνης Καινοτομίας και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την παρουσία στο Δήμο Έγκωμης 20 χιλιάδων φοιτητών που φοιτούν στα δύο μεγάλα πανεπιστήμια της περιοχής, αποφάσισε ομόφωνα ότι στους σημερινούς δύσκολους καιρούς τέτοιο κέντρο, από οικονομικής πλευράς, αν αποφασισθεί από την κυβέρνηση ν’ ανεγερθεί, θα προσφέρει πρωτίστως σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης στους νέους ανθρώπους του τόπου μας. Τις έχουν ανάγκη. Ωστόσο, το δημοτικό συμβούλιο Έγκωμης, με την ομόφωνη απόφαση του ημερ. 17/5/2022, είχε θέσει και σαφείς όρους/ προϋποθέσεις για την εν λόγω ανάπτυξη και είχε καταστήσει σαφές ότι:
(α) Όχι στην προτεινόμενη ρύθμιση για δημιουργία τερματικού σταθμού λεωφορείων στους χώρους της Κρατικής Έκθεσης. Τέτοιοι σταθμοί πρέπει να χωροθετούνται εκτός οικιστικών ζωνών και ο Δήμος Έγκωμης δεν πρόκειται να αποδεχθεί κατ’ ουδένα λόγο την δημιουργία τέτοιου τερματικού σταθμού λεωφορείων στο συγκεκριμένο χώρο. Η μη δημιουργία τερματικού σταθμού λεωφορείων να συνδυαστεί με τη λήψη των ανάλογων αποφάσεων που σχετίζονται με τις ευρύτερες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις της περιοχής.
(β) Ναι στη χωροθέτηση και δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου και άθλησης. Οι αρχικοί προταθέντες σχεδιασμοί προνοούν για 40% πράσινο μαζί με άλλους ανοικτούς κοινόχρηστους χώρους.
(γ) Σαφώς ηπιότερες αναπτύξεις στις ανεγέρσεις κτιρίων.
(δ) Ναι στη δημιουργία λίμνης κατακράτησης όμβριων υδάτων που θα σώσει την περιοχή από σοβαρά πλημμυρικά φαινόμενα. Η λίμνη θα τοπιοτεχνηθεί ώστε να λειτουργεί ταυτόχρονα ως δημόσιο πάρκο με χώρους κοινωνικής συνάθροισης.
Μετά και τις γνωστοποιηθείσες θέσεις του δήμου Έγκωμης, η ομάδα Έργου στις τελικές της εισηγήσεις καθόρισε ανάμεσα σ’ άλλα τα ακόλουθα:
• Υιοθέτηση των εισηγήσεων της Μελέτης Βιωσιμότητας για δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας και Επιχειρηματικής Ζώνης.
• Υιοθέτηση των εισηγήσεων της Μελέτης Χωροταξικού Σχεδιασμού
• Ενσωμάτωση της λίμνης κατακράτησης όμβριων υδάτων στο έργο, η οποία να λειτουργεί ταυτόχρονα ως δημόσιο πάρκο και ενσωμάτωση του περιβάλλοντος χώρου με κατάλληλη τοπιοτέχνηση.
• Μεταφορά του κεντρικού, αφετηριακού και τερματικού σταθμού σε άλλη περιοχή εκτός πόλεως όπως για παράδειγμα στην περιοχή του Nicosia Mall, ενόψει και των διαμαρτυριών του Δήμου Έγκωμης για αποφυγή πρόκλησης περαιτέρω τροχαίας κίνησης, κυκλοφοριακής συμφόρησης με τις συνεπαγόμενες επιπτώσεις στο περιβάλλον, οχληρία στην περιοχή και περιορισμό στο σχεδιασμό του έργου.
• Επανασχεδιασμό της προτεινόμενης αναβάθμισης της λεωφόρου Λευκοθέου σε άξονα ηπιότερης κυκλοφορίας και χαμηλότερων ταχυτήτων με βάση τα σύγχρονα πρότυπα σχεδιασμού αστικών δρόμων, διασφαλίζοντας ένα πιο ελκυστικό περιβάλλον για άνετη και ευχάριστη κίνηση των πεζών με δυνατότητες συνεργείων μεταξύ των χρήσεων των γειτονικών τεμαχίων.
Ο Δήμος Έγκωμης αναμένει από τη νέα κυβέρνηση να καθορίσει την τελική της θέση γύρω από το θέμα. Ο Δήμος έχει επανειλημμένα ανακοινώσει ότι είναι ευπρόσδεκτη από πλευράς κυβέρνησης (ως ιδιοκτήτη του χώρου της Κρατικής Έκθεσης) και η διενέργεια σχετικού δημοψηφίσματος με συγκεκριμένα ερωτήματα προς τους δημότες Έγκωμης.
