Επανέρχεται ο τέως Υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, για το ζήτημα του Eurasia Ιnterconnector, θέτοντας επιπλέον ερωτήματα που προέκυψαν μετά και την συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, την Τρίτη (29/08). Όπως αναφέρει σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα «Χ», «καλωσόρισα τη συζήτηση στη Βουλή για το Eurasia interconnector ως ευκαιρία για διαφάνεια και απάντηση σοβαρών ερωτημάτων για ένα τόσο σημαντικό και πολυδάπανο έργο. Έθεσα προς υποβοήθηση της συζήτησης, ερωτήματα. Δυστυχώς, τίποτα δεν έχει απαντηθεί στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής. Αντίθετα, η συνέδρια μετατράπηκε σε επικοινωνιακό show για προώθηση ιδιωτικού έργου δισεκατομμυρίων στην πλάτη του φορολογούμενου. Δημιουργώντας μεγάλα ερωτηματικά για την λειτουργία του κοινοβουλευτικού ελέγχου».
Eurasia interconnector. Ζητείται διαφάνεια και όχι εμπαιγμός
Καλωσόρισα τη συζήτηση στη Βουλή για το Eurasia interconnector ως ευκαιρία για διαφάνεια και απάντηση σοβαρών ερωτημάτων για ένα τόσο σημαντικό και πολυδάπανο έργο.
Έθεσα προς υποβοήθηση της συζήτησης, ερωτήματα. Δυστυχώς τίποτα δεν έχει απαντηθεί στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής. Αντίθετα η συνέδρια μετατράπηκε σε επικοινωνιακό show για προώθηση ιδιωτικού έργου δισεκατομμυρίων στην πλάτη του φορολογούμενου. Δημιουργώντας μεγάλα ερωτηματικά για την λειτουργία του κοινοβουλευτικού ελέγχου.
Θέτω επιπλέον ερωτήματα που προέκυψαν εν το μεταξύ, τος απαντήσεις των οποίων δικαιούνται να γνωρίζουν οι πολίτες:
1. Η ΕΤΕ παρουσίασε τα αποτελέσματα της μελέτης βιωσιμότητας. Η κυβέρνηση οφείλει να τα δώσει στη δημοσιότητα για να γνωρίζουν οι πολίτες που θα κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό. Τα ζήτησαν οι βουλευτές; Αν όχι γιατί;
2. Η συμφωνία μεταξύ της Eurasia και του Νορβηγού κατασκευαστή είναι μία ιδιωτική συμφωνία. Αν θα συνεισφέρει το κράτος, μπορεί να διαβεβαιώσει ότι πραγματικά ήταν η πιο συμφέρουσα τιμή και ότι δεν υπήρχε άλλη εταιρεία που θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα και πιο φθηνά;
3. Ο Νορβηγός κατασκευαστής φέρεται να συνδέεται με Νορβηγικό ταμείο το οποίο είναι διατεθειμένο να χρηματοδοτήσει το έργο ΜΟΝΟ με κρατικές εγγυήσεις. Δηλαδή χωρίς ρίσκο, από την στιγμή που θα είναι όλα εγγυημένα από τον Κύπριο φορολογούμενο. Σε περίπτωση αποτυχίας του έργου (ή τεχνικής επιτυχίας του αλλά χωρίς όφελος στον καταναλωτή από μείωση της τιμής του ρεύματος) τόσο το ταμείο όσο και ο κατασκευαστής θα αποκομίσουν κέρδη ενώ ο φορολογούμενος / καταναλωτής θα πληρώσουν το λογαριασμό.
4. Οι κρατικές εγγυήσεις / συνεισφορά του κράτους μετρούν στο δημόσιο χρέος και λαμβάνονται υπόψην από τους οίκους αξιολόγησης. Θα ληφθούν περισσότερο υπόψην για ένα έργο που απορροφήθηκε από τον ίδιο τον χρηματοδοτικό οργανισμό της ΕΕ , (κατ εξοχήν υπεύθυνο για τέτοια έργα (ΕΤΕ)) & κύριο χρηματοδότη της Κύπρου για έργα πράσινης μετάβασης.
5. Στη πάροδο 10 χρόνων λειτουργίας του Φορέα, το επιχειρηματικό πλάνο (το οποίο παρουσιάζεται στους χρηματοδότες) θα έπρεπε να αφορά ένα βασικό σενάριο ως προς το ρόλο της διασύνδεσης. Θα εισάγει στην Κύπρο; θα εξάγει από Κύπρο; θα είναι hub; Από που θα προκύπτουν τα έσοδα τα οποία θα καλύψουν τις τεράστιες δαπάνες;
6. Μετά από 10 χρόνια στο πλάνο έργου λογικά θα υπήρχαν ήδη (προ)συμφωνίες πώλησης / αγοράς με προμηθευτές / καταναλωτές. Δεν υπάρχουν
7. 10 χρόνια μετά τη λειτουργία του ο φορέας δεν εξασφάλισε καμία χρηματοδότηση από επενδυτές; Γιατί; Ο ίδιος μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να έχει συνεισφέρει ούτε ένα ευρώ σε αυτό το ιδιωτικό και εμπορικό έργο των 2.5 δις. Σε περίπτωση υλοποίησης του έργου γιατί να μην αναλάβει το έργο αποκλειστικά η κυβέρνηση ή ο Διαχειριστής; Μετά από δικές τους μελέτες;
8. Εξαγωγή ενέργειας (1): ποιό είναι το πλάνο; Κάθε στέγη και φωτοβολταϊκό (για ίδιοκατανάλωση ) ή πάρκα στην πεπερασμένη γεωργική γη για να εξάγουμε; και γιατί να εξάγουμε και να μην αποθηκεύουμε;
9. Εξαγωγή ενέργειας (2) τα ευρωπαϊκά κράτη ενδιαφέρονται μόνο για πράσινη ενέργεια. Η ΑΗΚ ακόμη παράγει με μαζούτ. Αλλά ακόμη και με ΦΑ θα είναι ιδιαίτερα ακριβή σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη. Πέραν του υψηλού κόστους παραγωγής ο δυνητικός αγοραστής θα επιβαρυνθεί και με κόστος ρύπων. (αλήθεια ποιό από τα δύο θα είναι η παραδοχή της πολυδιαφημιζόμενης μελέτης του ΥΠΕΕΒ; Παραγωγή με μαζούτ, ΦΑ που λέει ότι θα φέρει σύντομα ο υπουργός ή αύξηση των ΑΠΕ;)
10. Εξαγωγή ενέργειας (3): Άρα στην ουσία οι εξαγωγικές πιθανότητες είναι απειροελάχιστες.
11. Εισαγωγή ενέργειας (1) : ο στόχος πρέπει να είναι η μείωση της τιμής στον Κύπριο καταναλωτή. Λόγω μεγέθους οι μεγάλες ενεργειακές εταιρίες πιθανόν να μην ενδιαφερτούν. Ίσως κάποιοι μεσάζοντες αλλά όχι με σημαντική επίπτωση στην τιμή. Αυτή η ανησυχία ενισχύεται από το ότι μέχρι σήμερα ο φορέας δεν παρουσίασε, όχι μόνο συμφωνία, αλλά καν ούτε letter of intend για εισαγωγή
12. Εισαγωγή ενέργειας (2): Πως συνάδει η εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας με την απόσβεση του κεφαλαιουχικά πανάκριβου σταθμού απουγροποίησης ή και με τις μίνιμουμ ποσότητες ΦΑ οι οποίες συνδέονται με λογικές τιμές;
13. Εισαγωγή ενέργειας (3): Τι επίπτωση θα έχει η εισαγωγή ενέργειας στις εγχώριες επενδύσεις σε ΑΠΕ (δημόσιες της ΑΗΚ και ιδιωτικές) και στη βιωσιμότητα τους;
14. Έχει διευκρινιστεί αν είναι τεχνικά αποδεκτό να μην υπάρχει σε λειτουργία θερμοηλεκτρικός σταθμός και να λειτουργούμε ακόμη και ανα μισάωρο με εισαγόμενο ρευμα και ΑΠΕ μόνο; Σημειώνεται πως την τιμή της προ ημερήσιας αγοράς την καθορίζει ο ακριβότερος παραγωγός δλδ η ΑΗΚ. Σημειώνεται επίσης πως η τιμή της προ ημερήσιας είναι οδηγός για τις τιμές των διμερών συμβολαίων.
15. Από τη σύλληψη της ιδέας του EUROASIA έχουν επέλθει ουσιαστικές τεχνολογικές εξελίξεις σε θέματα πράσινης μετάβασης και βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας ιδιαίτερα σε ένα μικρό σύστημα όπως της Κύπρου. Αυτά ληφθήκαν υπόψη από την Ετε που απέρριψε την χρηματοδότηση, με γνώμονα το πιο φθηνό και πράσινο ρεύμα. Ίσως αυτό το δεδομένο να καθιστά πλέον την ηλεκτρική σύνδεση άνευ ουσίας;
16. Ο φορέας έπρεπε να έχει μέχρι σήμερα να έχει ξεκάθαρο επιχειρησιακό πλάνο με διάφανες και ρεαλιστικές παραδοχές. Πρέπει να επιδικνύει υψηλότερο irr από εναλλακτικές. Αν δεν το κάνει σημαίνει με απλά λόγια ότι θα πληρώνουμε πιο ακριβό ρεύμα απότι θα πρόσφεραν οι εναλλακτικές.
17. Γεωστρατηγική σημασία (1): το έργο ήδη χρηματοδοτήθηκε λόγω της στρατηγικής σημασίας (και λόγω πολιτικής στήριξης από κυβέρνηση) με κρατικά/κοινοτικά κονδύλια με €650+€100κ. Αυτό ως προς το “δεν θα είμαστε απομονωμένοι”. Καλύπτοντας τη γεωστρατηγική αξία. Και παρά αυτή την τρομερή χρηματοδότηση δεν εξευρέθηκαν επενδυτές για το καθαρά εμπορικό μέρος! Και τα 750 εκ δεν ήταν αρκετά και τώρα θα κάνουνε άλλες μελέτες που να αφορούν το γεωστρατηγικό! Και ο Υπουργός να λέει ότι είναι η νέα μελέτη που θα λάβει υπόψη τη «γεωστρατηγική αξία»!!’
18. Γεωστρατηγική σημασία (2): για τέτοια έργα το κράτος είναι ιδιοκτήτης και όχι απλά χρηματοδότης / εγγυητής ιδιώτη που δεν επιλέγηκε στη βάση κάποιας ανταγωνιστικής διαδικασίας και απέτυχε στα οποία ορόσημα; (Για αγορά υπηρεσιών άνω των 50,000 ευρώ πρέπει να υπάρχει ανταγωνιστική διαδικασία. Θα δώσει το κράτος κάποιες εκατοντάδες εκ. σε ιδιώτη που δεν πέρασε από καμία διαδικασία; (!!!!))
19. Όροι (1) Ποιος θα ετοιμάσει τους όρους της μελέτης; Το ΥΠΕΕΒ (αναθέτουσα αρχή) του οποίου ο Υπουργός ΠΡΙΝ την διενέργεια της μελέτης προκατέλαβε τα θετικά αποτελέσματα της; (!!!!)Οι όροι της μελέτης (οι οποίοι θα καθορίσουν και το αποτέλεσμα της) θα τύχουν ελέγχου και έγκρισης από ΕΤΕΚ (τεχνικός σύμβουλος του κράτους), Ελεγκτική Υπηρεσία και ΥΠΟΙΚ; Θα υπάρχει πρόνοια ομότιμης αξιολόγησης σε μια τέτοια σημαντική μελέτη;
20. Όροι (2): Αν οι όροι εντολής είναι ετοιμασμένοι με τέτοιο τρόπο για να προκρίνουν το έργο, ενδεχομένως να έχουμε ακριβό ρεύμα αλλά με σημαντική κερδοφορία ιδιωτών για λόγους «ενεργειακής ασφάλειας» (η οποία ροή ρεύματος δεν θα εξαρτάται από εμάς)
21. Γεωστρατηγική σημασία (3): θα πρέπει να αποτιμηθεί και να ληφθεί άποψη με λογικούς όρους, δεν είναι ανεκτίμητη. Η γεωστρατηγική σημασία είναι γράμμα κενό εάν δεν υπάρχει εμπορική σκοπιμότητα. Η γεωστρατηγική αξία ήδη αποτιμήθηκε με την χορηγεία της ΕΕ!
22. Όροι (3): Η παραδοχή της μελέτης θα είναι η υφιστάμενη καύση μαζούτ ή η εκπλήρωση του στρατηγικού πλάνου που προνοεί ανάπτυξη του δικτύου, έλευση ΦΑ, και επενδύσεις ΑΠΕ και σε αποθήκευση; Κατ εμένα το δεύτερο. Οι όροι καθορίζουν το αποτέλεσμα!
23. Γιατί ο Φορέας απέτυχε να αντλήσει τα 12.2 εκ ευρώ που εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για της αναγκαίες μελέτες (Feed); Η μη άντληση οφείλετε στην ανικανότητα του φορέα να ολοκληρώσει τις μελέτες. Δόθηκαν εξηγήσεις (ή έστω ζητήθηκαν) για τους λόγους μη διεκπεραίωσης των μελετών από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο; Που οφείλονται οι καθυστερήσεις και η απώλεια όλων των ορόσημων;
24. Ο Υπουργός (προ)ανακοίνωσε την αύξηση της τιμής του ηλεκτρισμού για να γίνει ο Eurasia! Θα αρχίσει ο ήδη επιβαρυμένος (και από τος αστοχίες της δίκης μας / προηγούμενης κυβέρνησης) καταναλωτής να πληρώνει ακριβότερο ρεύμα για ένα ιδιωτικό έργο το οποίο απέτυχε να διεκπεραιώσει μελέτες, έτυχε απόρριψης χρηματοδότησης από την ΕΤΕ, έχει αποτύχει να βρει επενδυτές, και έχει αποτύχει να κάνει (προ)συμφωνίες πώλησης / αγοράς και απλά μας διανθίζει με ευχολόγια;
25. Ποιά είναι τα τεχνικά προβλήματα για τα οποία μίλησε στο παρελθόν ο Υπουργός Ενέργειας αλλά μετά τη συνεδρίαση της βουλής δεν τα ξανά ανέφερε
ΥΓ1: Ο φορέας μακάρι να πραγματοποιήσει το όραμα του ιδιωτικά ως ήταν αρχικά το πλάνο του. Ούτε κανένας αμφισβητεί ότι είναι καλό να έχουμε ηλεκτρική διασύνδεση. Όχι όμως υποθηκεύοντας το δημόσιο συμφέρον, και με αδιαφάνεια. Το μέγεθος της κρατικής ενίσχυσης μπορεί να φέρει τη χώρα σε περιπέτειες. Αφού η κυβέρνηση σκέφτεται να καλύψει, χρειάζεται πλέον απόλυτη Διαφάνεια και απάντηση ερωτημάτων.
