Σε ρυθμούς αναζωογόνησης της εντός των τειχών πόλης κινείται ο Δήμος Λευκωσίας τα τελευταία 12 χρόνια. Η συνολική αξία της επένδυσης για τον σκοπό αυτό αγγίζει τα 220 εκατομμύρια ευρώ, ένα πόσο που αποδεικνύει το μέγεθος της προσπάθειας που καταβάλλεται για αναζωογόνηση της περιοχής.
Συγκεκριμένα, τα τελευταία 12 χρόνια ολοκληρώθηκε το ιστορικό κέντρο με έργα της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη έργα αξίας 50 εκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα, προγραμματίζονται έργα της τάξης των 20 εκατομμυρίων ευρώ, με τον προϋπολογισμό του Κράτους για τα σχέδια κινήτρων να ανέρχεται στα 50 εκατομμύρια.
Αν και ακόμα υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν, τα έργα του Δήμου Λευκωσίας, αλλά και τα σχέδια παροχής κινήτρων του Υπουργείου Εσωτερικών συνέβαλαν στην προσπάθεια για ανάπλαση και αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας, στην αισθητική της βελτίωση αλλά και στην ανάδειξη της περιοχής με τον τρόπο που της αρμόζει.
Αυτό που διαπιστώθηκε κατά την προσπάθεια αναζωογόνησης της παλαιάς πόλης είναι ότι ο πολυεπίπεδος σχεδιασμός, δηλαδή η δημιουργία υποδομών σε συνδυασμό με την παροχή κινήτρων, έχει θετικό αντίκτυπο και λειτουργεί καταλυτικά στο να «γεμίσουν» και πάλι τα κτήρια της περιοχής με ζωή.
Τα έργα που υλοποιήθηκαν είναι πολλά και άλλα τόσα είναι αυτά που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η ανάπλαση του εξωτερικού τόξου της τάφρου (λεωφόρος Στασίνου), η οδός Τρικούπη, η ανάπλαση του κτηρίου της Παλιάς Δημοτικής Αγοράς όπου θα στεγαστεί το κέντρο αριστείας CYENS και τις δύο φοιτητικές εστίες επί των οδών Βουλγαροκτόνου – Αρσινόης – Κομνηνού και Αριστείδου. Την ίδια ώρα, η προσοχή του Δήμου στρέφεται και στα έργα που προγραμματίζονται για την εντός των τειχών πόλη με προμετωπίδα τα έργα ανάπλασης των πεζοδρόμων και του εσωτερικού τόξου της τάφρου (οδός Κωνσταντίνου Παλαιολόγου).
Στόχος της όλης προσπάθειας δεν είναι άλλος από την ανάδειξη της καρδιάς της Λευκωσίας, την αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας και την προσέλκυση επισκεπτών στην πανέμορφη εντός των τειχών πόλη που ακόμα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές που της άφησε η εισβολή. Από πλευράς Δήμου Λευκωσίας πάντως, φαίνεται ότι υπάρχει όραμα, βούληση και αποφασιστικότητα για βελτίωση της περιοχής.
Σχέδια κινήτρων
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πέντε Σχέδια Δράσης Χορηγιών και Κινήτρων για αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας. Εκτός από το Σχέδιο Χορηγιών για Ενίσχυση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας, τρέχει το, Σχέδιο Χορηγιών για Φοιτητικές Εστίες / Φοιτητικά Δωμάτια, το Σχέδιο Χορηγιών για Απόκτηση Ιδιόκτητης Κατοικίας, η ψηφιοποίηση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, καθώς και τα πολεοδομικά κίνητρα και ρυθμίσεις για την εντός των τειχών Λευκωσία
Πρόκειται για πέντε ιδιαίτερα σημαντικά Σχέδια, τα οποία στοχεύουν να βοηθήσουν τους δημότες, αλλά και την παλαιά πόλη να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν. Απώτερος σκοπός είναι οι δρόμοι της εντός των τειχών πόλη να ξανά γεμίσουν ζωή και η περιοχή να ανακτήσει την εμπορικότητα της.
Έργα που άλλαξαν την όψη της πόλης
Τα τελευταία περίπου δέκα χρόνια ολοκληρώθηκε μία σειρά από έργα στην εντός των τειχών Λευκωσία, της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Ένα από αυτά τα έργα είναι και η λειτουργία του Κόμβου Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας, το οποίο βρίσκεται στην Πλατεία του Λέλλου Δημητριάδη και άγγιξε τα τέσσερα εκατομμύρια ευρώ.
Με την αποκατάσταση του κτηρίου στην εντός των τειχών πόλη, φιλοξενούνται λειτουργίες που θα αναπτύξουν το οικοσύστημα επιχειρηματικότητας και καινοτομίας στη Συνοικία Δημιουργικών Επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανόμενων κατά κύριο λόγο λειτουργιών του Κέντρου Αριστείας «RISE». Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο, το οποίο συμβάλλει στην ενίσχυση και στήριξη των Δικτύων Προώθησης της Επιχειρηματικής Καινοτομίας και της Δημιουργικής Βιομηχανίας στην Κύπρο.
Το επόμενο έργο στη λίστα αφορά τη Συνοικία Δημιουργικών Επιχειρήσεων, στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιήθηκε η ανάπλαση του βόρειου τμήματος της οδού Τρικούπη. Στόχος του συγκεκριμένου έργου ήταν η αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και η αντιμετώπιση κυκλοφοριακών προβλημάτων, όπως και της διευκόλυνσης της διακίνησης των ΑμεΑ, μέσα από τη δημιουργία ενός ελκυστικού και προσβάσιμου χώρου για όλους, αλλά και την ενίσχυση επιχειρηματικού περιβάλλοντος που προϋπήρχε στην περιοχή. Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε ότι οι κατασκευαστικές εργασίες για το εν λόγω έργο ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2023, αναμένεται να διαρκέσουν 16 μήνες και η πρώτη φάση του έργου άγγιξε τα €1.5εκ.
Ιδιαίτερα σημαντικό έργο θεωρείται και η μεταστέγαση του Δήμου Λευκωσίας σε ένα μοντέρνο, ευάερο κτήριο, το οποίο παντρεύει το παλιό με το νέο και αναδεικνύει τις πολιτιστικές, θρησκευτικές, επιστημονικές και τεχνολογικής χρήσεις της περιοχής του ιστορικού κέντρου. Το νέο κτήριο βρίσκεται στην εντός των τειχών πόλη και είναι λειτουργικό με έμφαση στον σύγχρονο ενεργειακό σχεδιασμό και σε αυτό στεγάζονται όλες οι υπηρεσίες του Δήμου Λευκωσίας, επιλύοντας τα σοβαρά προβλήματα λειτουργίας του Δήμου, τα οποία προκύπταν από τον διασκορπισμό υπηρεσιών σε διάφορα σημεία της πόλης.
Μάλιστα, το νέο Δημαρχείο συνυπάρχει αρμονικά με τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που βρέθηκαν στην περιοχή, αφού δημιουργήθηκε αρχαιολογικό πάρκο, στο οποίο αναδεικνύονται τα ευρήματα, τα οποία είναι προσβάσιμα μέσα από μια περιμετρική υπερυψωμένη ζώνη. Το κτήριο βρίσκεται μεταξύ των οδών της Παλιάς Ηλεκτρικής, Επτανήσου και Ισαακίου Κομνηνού και αποτελείται από τρία κτίρια, ενώ απέναντι βρίσκεται το Οικονομικό Τμήμα.
Το κτήριο είναι πρότυπο ενεργειακής απόδοσης και καταγράφει μείωση στην κατανάλωση ενέργειας κατά 80% σε σύγκριση με ένα παραδοσιακό κτήριο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η οροφή του νέου Δημαρχείου, η οποία λειτουργεί και ως παρατηρητήριο με θέα όλη τη Λευκωσία.
Το κόστος της ανέγερσης του νέου Δημαρχείου ανήλθε στα 19 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, υλοποιήθηκε και το έργο «Εξωραϊσμός Τμήματος της Λαϊκής Γειτονιάς», το οποίο αφορά στις τέσσερις οδούς Π. Ηλιάδη, Πραξίππου, Αριστοκύπρου και Διογένους. Στόχος του, ήταν η απρόσκοπτη λειτουργία των καταστημάτων, η ασφαλής διακίνηση και η αναβάθμιση της ποιότητας και του παραδοσιακού χαρακτήρα του χώρου, Τμήματος της Λαϊκής Γειτονιάς, που έχει εκμισθωθεί στον Δήμο, με σκοπό την προσέλευση ντόπιων και ξένων επισκεπτών και την ανάπτυξη εμπορικών και δημιουργικών επιχειρήσεων.
Η λίστα ωστόσο δεν τελειώνει εδώ, αφού μέσα στα χρόνια υλοποιήθηκαν και πολλά άλλα έργα όπως η βελτίωση μέρος των οδών Ρηγαίνης και Βουλγαροκτόνου, η Ανάπλαση Τμήματος της Περιοχής Ταχτ-Ελ-Καλέ, η Ανάπλαση της περιοχής του Παλιού Δημαρχείου, η Ανάπλαση Οδών Δυτικά της Λήδρας στην περιοχή της Πύλης Πάφου, η δημιουργία Σταθμού μετεπιβίβασης στην Πλατεία Σολωμού, η ενοποίηση της τάφρου με τη δημιουργία τριών περασμάτων στα πλαίσια τριών έργων, αυτό της Πλατείας Σολωμού, της Πλατείας Ελευθερίας και της Ανάπλασης του Εξωτερικού Περιμετρικού Τόξου Τάφρου.
Την ίδια ώρα, έγινε αποκατάσταση και νέα χρήση τριών οικοδομών για κοινωνικά προγράμματα του Πολυδύναμου Κέντρου Λευκωσίας, δόθηκε έμφαση στους αρχαιολογικούς, αλλά και πολιτιστικούς χώρους, έγινε συντήρηση, αποκατάσταση και νέα χρήση του διατηρητέου κτηρίου στη οδό Τρικούπη, στο οποίο λειτουργεί πλέον το Κέντρο Ενημέρωσης & Επιμόρφωσης για την Ενίσχυση της Απασχόλησης και της Επιχειρηματικής Δράσης σε Ευάλωτες Ομάδες (ΚΕΕΑΕΔ), ενώ αγοράστηκε και κτήριο που στεγάζει το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας Κώστα και Ρίτας Σεβέρη και άλλα πολλά.
Έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη και έργα που προγραμματίζονται
Εκτός από τα έργα που έχουν ήδη υλοποιηθεί και άλλαξαν την όψη της παλιάς Λευκωσίας, είναι και αυτά που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, είτε προγραμματίζονται για να μπουν σε τροχιά υλοποίησης.
Μερικά τέτοια έργα είναι η Ανάπλαση της Περιοχής της Συνοικίας Δημιουργικών Επιχειρήσεων, στο πλαίσιο του οποίου θα γίνει συντήρηση και αποκατάσταση των όψεων, ανάπλαση των δρόμων και υπογειοποίηση των Δικτύων Κοινής Ωφελείας. Η Ανάπλαση του Εξωτερικού Περιμετρικού Τόξου Τάφρου, η αποκατάσταση και η επέκταση της παλιάς Δημοτικής Αγοράς, η δημιουργία Φοιτητικών Δωματίων στις οδούς Βουλγαροκτόνου, Αρσινόης, Κομνηνού και στην Οδό Αριστείδου.
Η προσοχή αναμένεται να στραφεί και στην Ανάπλαση Πεζόδρομων και στην Αποκατάσταση όψεων στις οδούς Λήδρας, Ονασαγόρου και παρόδους της Πλατεία Ελευθερίας, της Πλατεία Φανερωμένης και της Πράσινης Γραμμής.
Ο δημόσιος χώρος που πρόκειται να επανασχεδιαστεί έχει μήκος 2 χιλ. και περιλαμβάνει περίπου 180 κτήρια κυρίως καταστήματα, μπαρ, εστιατόρια και καφετέριες. Το εν λόγω έργο θα υλοποιηθεί σε φάσεις, σε λιγότερο χρόνο με εντατικοποιημένη εργασία για τη μείωση του επηρεασμού σε κάτοικους, επιχειρήσεις και επισκέπτες της περιοχής.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα έργα του Δήμου Λευκωσίας και τα σχέδια παροχής κινήτρων του Υπουργείου Εσωτερικών για την ανάπλαση και την αναζωογόνηση της εντός των τειχών πόλης παρουσιάστηκαν σε διάσκεψη τύπου την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου του 2023.
Η εντός των τειχών πόλη λοιπόν, αλλάζει, βελτιώνεται και γίνεται πιο πρακτική και λειτουργική για τους επισκέπτες και τους κατοίκους της, με τα βήματα που έχουν γίνει και αυτά που προγραμματίζονται να γίνουν στο μέλλον να αλλάζουν ολότελα την όψη της.
