Η οδική ασφάλεια, όπως και η ποιότητα του οδικού δικτύου στην Ευρώπη συζητείται έντονα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕΕτΠ) με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να νιώθουν πολύ δυσαρεστημένες όσον αφορά την εκτέλεση οδικών έργων σε αγροτικές ή αστικές περιοχές.
Η ανατολική Ευρώπη, λόγω της μεγάλης αγροτικής της περιοχής δεν διαθέτει ασφαλές οδικό δίκτυο κάτι που απασχολεί τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι γίνεται όμως με την κατάσταση του υπόλοιπου οδικού δικτύου στην επαρχία, στις απομακρυσμένες και υποανάπτυκτες περιοχές της Ε.Ε.; Το ελλιπές οδικό δίκτυο δεν προκαλεί μόνο προβλήματα στους αγρότες, αλλά είναι ένας από τους κύριους λόγους πρόκλησης θανατηφόρων ατυχημάτων στους αγροτικούς δρόμους.
Είναι γεγονός, βέβαια, ότι η αύξηση του πληθυσμού της γης οδηγεί κατ’ αναλογία και στην αύξηση της καθημερινής διακίνησης πολιτών, είτε με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, είτε με τα ιδιωτικά οχήματα. Ωστόσο, στις αστικές περιοχές αρκετός κόσμος χρησιμοποιεί τα λεωφορεία και τον σιδηρόδρομο συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Αρκετός κόσμος χρησιμοποιεί επίσης το ποδήλατο, φτάνει να υπάρχει ασφαλές οδικό δίκτυο που να προστατεύει τόσο τους πεζούς όσο και τους ποδηλάτες.
Η ΕΕτΠ στηρίζει τον εκσυγχρονισμό της κινητικότητας που βασίζεται σε ένα πιο ασφαλές, καθαρό και αποδοτικό για όλους τους πολίτες μελλοντικό σύστημα κινητικότητας. Οι πολίτες πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία και να υιοθετήσουν ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον ενεργειακό δόγμα, ξεκινώντας πρωτίστως από τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς ή από τη διακίνηση με τα πόδια ή το ποδήλατο, συμβάλλοντας έτσι στην αποφυγή δημιουργίας νέφους από καυσαέρια κυρίως στις μεγαλουπόλεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνα για την αναθεώρηση της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη διαχείριση της ασφάλειας του οδικού δικτύου και υποδομών του 2008. Η έρευνα απέδειξε ότι, τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο, ο αριθμός των θανατηφόρων δυστυχημάτων παραμένει στάσιμος τα τελευταία χρόνια. Η κακή κατάσταση του οδικού δικτύου και οι άσχημες υποδομές αποτελούν τις σημαντικές αιτίες πρόκλησης δυστυχημάτων με 30% περίπου, μαζί με τον ανθρώπινο παράγοντα και την απειρία ή απροσεξία των οδηγών.
Ως εκ τούτου η ΕΕτΠ εισηγείται την άμεση λήψη μέτρων για μείωση των θανατηφόρων ή σοβαρών δυστυχημάτων αλλά και την άμεση βελτίωση του οδικού δικτύου, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ αγροτικών ή αστικών περιοχών, ή ακόμα χειρότερα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης. Η ΕΕτΠ εισηγείται επίσης την επιδιόρθωση και αναβάθμιση των οδικών σημάνσεων και του οδικού φωτισμού, όπως και του εξοπλισμού του οδικού δικτύου για την ασφάλεια κυρίως των μοτοσικλετιστών.
Η Κύπρος, λαμβάνοντας υπόψη την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται κυρίως δρόμοι στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, θα μπορούσε να καταταχτεί κι αυτή μαζί με τις χώρες μέλη της Ανατολικής Ευρώπης στις πληγείσες περιοχές. Θα πρέπει λοιπόν να παραδεχτούμε ότι το οδικό δίκτυο σε εθνικούς δρόμους, όπως είναι οι αυτοκινητόδρομοι και τα πολεοδομικά έργα που εκτελούνται με ευρωπαϊκά, εθνικά και τοπικά κονδύλια, λόγω των διαδικασιών που υπόκεινται για συγχρηματοδότηση, βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση. Εξακολουθεί όμως να παραμένει άλυτο το σοβαρότατο πρόβλημα με το υπεραστικό οδικό δίκτυο και με δρόμους που εντάσσονται στις αγροτικές περιοχές.
Αν πραγματικά θέλουμε να σώσουμε ζωές συνανθρώπων μας, θα πρέπει να βελτιώσουμε το οδικό δίκτυο και να φτιάξουμε τις κατάλληλες υποδομές για τη διακίνηση των πολιτών. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η μείωση των νεκρών από τροχαία δυστυχήματα κατά 3.200 ζωές τον χρόνο και κατά 20.700 των σοβαρών τραυματισμών μεταξύ 2020-2030.
Αν, λοιπόν, ο ανθρώπινος παράγοντας και το κακό οδικό δίκτυο συνεχίσουν να αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες πρόκλησης θανατηφόρων δυστυχημάτων, σύντομα θα αναγκαστούμε να εφαρμόσουμε την αυτοματοποιημένη κινητικότητα, με τα δημόσια μεταφορικά μέσα να κινούνται με τη χρήση οδηγών ρομπότ.
Θα πρέπει, λοιπόν να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας αν θέλουμε να σταματήσουμε τις ανθρώπινες απώλειες στους δρόμους και να εργαστούμε στη διαμόρφωση συνειδητοποιημένων οδηγών με έξυπνα οχήματα και στη θεμελίωση ασφαλούς οδικού δικτύου.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας