Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας προτείνει ένα ελκυστικό πακέτο επιχορήγησης της «πράσινης» ανάπτυξης, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως βασικός «πνεύμονας» της οικονομίας μας στη μετα-Covid εποχή. Τα «δύσκολα» απαιτούν πράξεις, γι’ αυτό κι εμείς καλούμαστε να αδράξουμε την ευκαιρία και να αξιοποιήσουμε τα συγκεκριμένα πακέτα στήριξης με σκοπό να ενισχύσουμε το βιοτικό μας επίπεδο, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, ενώ ταυτοχρόνως θα μειώνουμε τις βιοφυσικές επιπτώσεις προστατεύοντας το περιβάλλον μας. Για την επιτυχή αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προέκυψε από την πανδημία, η Ευρωπαϊκή Ένωση μας προσφέρει την ευκαιρία της αξιοποίησης κονδυλίων για πράσινη ανάπτυξη που σχεδιάστηκαν ειδικά για την ανάκαμψη στη μετα-Covid εποχή και αφορούν στους εξής στόχους:
• καθαρή επένδυση σε φυσικές υποδομές με τη μορφή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποθήκευσης (συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου), και εκσυγχρονισμό των δικτύων,
• δαπάνες αποδοτικότητας κτιρίων για ανακαινίσεις και μετασκευές, συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης μόνωσης, συστήματα θέρμανσης και οικιακής αποθήκευσης ενέργειας,
• επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για την αντιμετώπιση της άμεσης ανεργίας από τον COVID-19 και διαρθρωτικές μετατοπίσεις από την ανθρακοποίηση,
• επένδυση φυσικού κεφαλαίου για ανθεκτικότητα και αναγέννηση του οικοσυστήματος, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης οικοτόπων πλούσιων σε άνθρακα και ανάπτυξης της φιλικής προς το κλίμα γεωργίας, και
• καθαρές δαπάνες στην έρευνα και ανάπτυξη για την «πράσινη» ανάπτυξη.
Το πακέτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνδυάζει τον υφιστάμενο προϋπολογισμό για «πράσινη» ανάπτυξη για το 2021-2027 που ανέρχεται σε 1.074 δισεκατομμύρια ευρώ και το νέο σχέδιο ‘Next Generation EU’ (Η Ευρωπαϊκή Ένωση της Επόμενης Γενιάς) που ανέρχεται στα 750 δισεκατομμύρια ευρώ. Το σχέδιο αποκατάστασης της επόμενης γενιάς στοχεύει στην «αντιμετώπιση των ζημιών που προκλήθηκαν από την πανδημία διαμέσου της επένδυσης σε μια πράσινη, ψηφιακή, κοινωνική και πιο ανθεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση».
Για σκοπούς πρόσβασης στις επιχορηγήσεις αυτές, τα κράτη μέλη καλούνται να προετοιμάσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης βάσει των οποίων δεσμεύονται να μεταρρυθμίσουν «οικολογικά» τις οικονομίες τους, προκειμένου να ξεκλειδώσουν το μερίδιο που τους έχει διατεθεί για αυτή τη χρηματοδότηση, η οποία θα διανεμηθεί από το 2021 έως το 2023. Συνεπώς, ευνοούνται επενδύσεις σε έργα που προσφέρουν ένα πράσινο μέρισμα, το οποίο περιλαμβάνει ενεργειακά αποδοτικά κτίρια ή προσαρμογή υποδομών στην κλιματική αλλαγή.
Αξιοποιώντας τα κονδύλια αυτά μπορούμε να αναπτύξουμε «έξυπνες πόλεις» που θα κινηθούν προς την παροχή βελτιωμένων δημόσιων υπηρεσιών για τους πολίτες, οι οποίες θα ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη, από τη μια μεριά, και από την άλλη μεριά, την κοινωνική συνοχή και την ισότητα. Ωστόσο, την ίδια στιγμή θα καταστήσουμε αυτές τις πόλεις «πιο πράσινες», και επομένως πιο βιώσιμες. Επιπλέον, οι τεχνολογικές εξελίξεις πρέπει να διαμορφωθούν οικολογικά για να αποφευχθούν περαιτέρω ανισότητες και κοινωνικές ή εδαφικές διαταραχές. Χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η τεχνολογική ανάπτυξη, μπορούμε να αναπτύξουμε και να εφαρμόσουμε βιώσιμες και φιλο-οικολογικές πολιτικές ανάπτυξης που να ευθυγραμμίζονται με την έννοια των «έξυπνων πράσινων πόλεων». Η απόλυτη επιτυχία είναι η απόδειξη ότι μπορούμε να αναπτύξουμε πόλεις που χρησιμοποιούν σύγχρονα συστήματα πληροφοριών και επικοινωνιών, συστήματα μεταφοράς και τεχνολογίες κατασκευών με προ-οικολογικούς τρόπους, προκειμένου να προωθήσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών μας. Σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη διαθέτουν τεράστιους πόρους για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων του COVID-19, είναι απαραίτητο να αδράξουμε τις ευκαιρίες που προσφέρονται από τα ευρωπαϊκά ταμεία ανάκαμψης προκειμένου να αναπτύξουμε μια κυκλική και ουδέτερη προς το κλίμα οικονομία.
Η Δρ. Χριστίνα Χατζησωτηρίου είναι Aναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και Αριστίνδην υποψήφια βουλεύτρια για τον Δημοκρατικό Συναγερμό στην Επαρχία Αμμοχώστου
