Έως και στο 70% ανέρχονται οι απώλειες νερού σε κάποιες κοινότητες, ανέφεραν σήμερα οι εκπρόσωποι των ΕΟΑ Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας, στο πλαίσιο της συζήτησης για το υδατικό πρόβλημα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπής Γεωργίας. Οι εκπρόσωποι των ΕΟΑ ανέφεραν ότι για αντικατάσταση των δικτύων δεν επαρκεί το κονδύλι των €8 εκ. που έχει δοθεί στους ΕΟΑ στο πλαίσιο των μέτρων για τη λειψυδρία, ενώ και Βουλευτές χαρακτήρισαν «σταγόνα στον ωκεανό» το ποσό αυτό για περιορισμό των απωλειών.
Απαντώντας στις επισημάνσεις αυτές, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Ανδρέας Γρηγορίου, σημείωσε ότι το ποσό των €8 εκ. αφορά άμεσες ενέργειες για διαχείριση της τρέχουσας κρίσης και ότι για την πλήρη αντικατάσταση των δικτύων θα δοθούν επιπρόσθετα κονδύλια σε μεταγενέστερο στάδιο.
Κατά τη συνεδρίαση επισημάνθηκε το οξύ πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει φέτος η Κύπρος για την κάλυψη των αναγκών σε νερό, τόσο στην ύδρευση, την άρδευση, όσο και στην κτηνοτροφία. Ο κ. Γρηγορίου σημείωσε ότι τα αποθέματα των φραγμάτων είναι κάτω από 25%, καθώς η Κύπρος διανύει την τρίτη χρονιά ανομβρίας και γι’ αυτό τα μέτρα που λαμβάνονται είναι στο πλαίσιο της διασφάλισης της επάρκειας κατά προτεραιότητα για ύδρευση, ακολούθως για την κτηνοτροφία και μετά για τις μόνιμες καλλιέργειες.
Στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται, εξήγησε ο κ. Γρηγορίου, επιχορηγούνται με €8 εκ. ευρώ οι ΕΟΑ για έργα περιορισμού της απώλειας νερού από δίκτυα.
Όπως ανέφεραν οι εκπρόσωποι των ΕΟΑ, οι απώλειες είναι περιορισμένες στα αστικά δίκτυα, όμως πολύ αυξημένες σε κοινότητες που τώρα εντάχθηκαν σε Δήμους. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε ότι στον ΕΟΑ Λευκωσίας οι διαρροές ανέρχονται στο 16,6% του νερού που λαμβάνει η Λευκωσία, ενώ σε κάποιες κοινότητες φτάνει το 40%. Στον ΕΟΑ Λεμεσού οι απώλειες είναι περίπου στο 20%, όμως σε κάποιες κοινότητες ξεπερνούν το 70% και επισημάνθηκε ότι από το μερίδιο που του αναλογεί από τα €8 εκ., μπορεί να αλλάξει μόνο το δίκτυο μίας μεσαίου μεγέθους κοινότητας.
Όπως αναφέρθηκε, η Λεμεσός έχει ανάγκες που ανέρχονται στις 90.000 κυβικά μέτρα νερό σε καθημερινή βάση το καλοκαίρι και μόλις οι 40.000 καλύπτονται από την αφαλάτωση, γι’ αυτό διατυπώθηκε το αίτημα να διαφυλαχθούν οι απαραίτητοι πόροι από άλλες πηγές.
Στον ΕΟΑ Λάρνακας αναφέρθηκε ότι οι απώλειες είναι στο 18% όμως οι απώλειες σε κάποιες κοινότητες ξεπερνούν το 50% και ανεβάζουν τον μέσο όρο στο 38%. Όπως αναφέρθηκε, είναι δύσκολο να γίνουν άμεσα οι αλλαγές στα προβληματικά δίκτυα και γι’ αυτό προωθούνται έργα για καλύτερη παρακολούθηση του δικτύου με έξυπνους μετρητές, προκειμένου να εντοπιστούν οι προβληματικές περιοχές.
Όπως σημείωσε ο εκπρόσωπος του ΕΟΑ Λάρνακας, οι ανάγκες σε ύδρευση καλύπτονται πλήρως από την αφαλάτωση, ενώ αναφέρθηκε ότι οι μονάδες στη Λάρνακα υδροδοτούν και την επαρχία Αμμοχώστου, αλλά και τη Λευκωσία.
Ο κ. Γρηγορίου υπενθύμισε στην Επιτροπή ότι, πέρα από την επιχορήγηση ΕΟΑ για περιορισμό απωλειών νερού, το Υπουργείο έχει προχωρήσει στην απόφαση για επιχορήγηση μικρών κινητών μονάδων αφαλάτωσης σε ξενοδοχεία με συνολικό κονδύλι €3 εκ.
Ανέφερε, ακόμα, ότι το Τμήμα Γεωργίας παρέχει συμβουλές για καλύτερη διαχείριση άρδευσης και σημείωσε ότι σε εκείνους που έχουν λάβει επιχορήγηση για νέες καλλιέργειες σε θερμοκήπια, θα δοθεί μέρος του νερού που δινόταν κατά την προηγούμενη χρονιά. Διαβεβαίωσε ότι, σε περίπτωση που διαπιστωθεί απώλεια εισοδημάτων, θα δοθούν μέτρα στήριξης στο πλαίσιο της διαχείρισης της κρίσης λόγω ανωτέρας βίας.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιαννάκης Γαβριήλ, και ο επίσης Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, έθεσαν στον κ. Γρηγορίου το ζήτημα που προέκυψε για 63 γεωργούς στην περιοχή Μαζωτού, οι οποίοι έλαβαν επιστολές για διακοπή παροχής νερού σε 12 μήνες. Όπως ανέφεραν οι λειτουργοί του Υπουργείου, υπήρχε ζήτημα στην περιοχή επειδή, μετά από ματαίωση αρδευτικού έργου το 1990, κάποιοι γεωργοί συνδέθηκαν παράτυπα σε φρεάτια του νότιου αγωγού.
Ο κ. Πασιουρτίδης επεσήμανε ότι στις εγκαταστάσεις γκολφ, που αποφασίστηκε να δοθεί το 30% της ποσότητας νερού που λάμβαναν πέρσι από κρατικά αποθέματα, δε στάλθηκε ειδοποίηση διακοπής και ήγειρε ζήτημα ιεράρχησης προτεραιοτήτων.
Ο κ. Γαβριήλ έθεσε το ερώτημα ποιες δράσεις έγιναν κατά τον τελευταίο χρόνο για τη λειψυδρία, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα δεν εμφανίστηκε φέτος. Ο κ. Γρηγορίου είπε ότι τον τελευταίο χρόνο λήφθηκαν τέσσερις αποφάσεις για το υδατικό και ότι υπάρχει επενδυτικό σχέδιο συνολικού €1,2 δισ. που θα υλοποιηθεί σε βάθος δεκαετίας.
Λαμβάνοντας τον λόγο ο Χρήστος Παπαπέτρου, Γενικός Γραμματέας της Παναγροτικής Ένωσης Κύπρου, εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι τέθηκαν επί χάρτου μακροχρόνιοι σχεδιασμοί για το υδατικό, επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα χρονολογείται προ δεκαετιών.
Επεσήμανε, όμως, ότι η φετινή χρονιά είναι χειρότερη από την περσινή και ότι οι νέοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι, ιδίως οι δικαιούχοι έργων που προκηρύσσονται τώρα, θα έχουν προβλήματα. Εξήγησε ότι με τα μέτρα που προτείνει το Τμήμα Γεωργίας, όπως είναι το βαθύ κλάδεμα και το λιγότερο νερό, γίνεται απλώς συντήρηση των δέντρων και όχι παραγωγή.
Ο κ. Παπαπέτρου αναφέρθηκε, τέλος, στην προοπτική κάλυψης αναγκών άρδευσης με αφαλατωμένο νερό, πράγμα που σχολιάστηκε από τον κ. Γρηγορίου ως μη βιώσιμο οικονομικά. Ο κ. Παπαπέτρου είπε ότι το κόστος της αφαλάτωσης για ύδρευση είναι όντως υψηλό (2 ευρώ/τόνο) όμως μπορεί να μειωθεί στα 0,70-0,80 ευρώ για άρδευση, με χρήση φωτοβολταϊκών και με συντόμευση της διαδικασίας, αφού δε θα χρειάζεται το νερό να έχει την ποιότητα του πόσιμου. Υπογράμμισε ότι «επιβάλλεται να έχουμε δύο μονάδες για γεωργικούς σκοπούς».
Πάντως, με παρέμβασή του στην Επιτροπή, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Βαλεντίνος Φακοντής, είπε ότι υπάρχει έλλειψη στρατηγικής για να αντιμετωπιστεί συνολικά το πρόβλημα του υδατικού και ότι ο στόχος να αποσυνδεθεί τουλάχιστον η ύδρευση από τις καιρικές συνθήκες δεν επιτεύχθηκε. Σημείωσε, δε, ότι οι μόνιμες φυτείες σε ξηρικές περιοχές, όπως οι αμπελώνες στην Πάφο, πλέον καταστρέφονται πλήρως. Σημείωσε, επίσης, ότι αν είχαν προχωρήσει συζητήσεις για νέα φράγματα, όπως στην Επισκοπή της Πάφου, θα υπήρχαν καλύτερα αντανακλαστικά στην κρίση. Ο κ. Γρηγορίου απάντησε ότι το Φράγμα Επισκοπής είναι μέσα στο επενδυτικό πλάνο με ορίζοντα δεκαετίας.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, επεσήμανε ότι επιδοτήθηκαν νέοι γεωργοί για νέες καλλιέργειες και τώρα δεν μπορούν να τις υδροδοτήσουν και επεσήμανε ότι τα μέτρα έπρεπε να είχαν αρχίσει να εφαρμόζονται από τότε που ανέλαβε την διακυβέρνηση ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Σημείωσε, εξάλλου, ότι δεν υπάρχει ούτε πρόνοια για συλλογή βρόχινου νερού.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Ορφανίδης, αναφέρθηκε στο θέμα της περιοχής Μαζωτού λέγοντας ότι «ήταν μία κοροϊδία προς τους γεωργούς από όλα τα Υπουργεία και τμήματα». Σημείωσε ότι, αν και πέρασαν 35 χρόνια, δεν έγινε τίποτα και εξέφρασε την άποψη ότι ούτε σε 10 χρόνια θα γίνει κάτι.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, μετέφερε καταγγελίες για διακοπή νερού σε φυτείες στον Πωμό ενώ αναφέρθηκε και στην στασιμότητα των έργων για το Φράγμα Σολέας.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, είπε ότι θα μπορούσαν να γίνουν πολλά, αλλά οι ενέργειες είναι περιορισμένες, αναφέροντας ενδεικτικά ότι δεν γίνονται ενέργειες ούτε για τον εμπλουτισμό υπόγειων υδάτων ή για αξιοποίηση του βρόχινου νερού.
