Στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλεται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων για ανάδειξη του αρχαίου λιμανιού της Αμαθούντας, ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κ. Γιάννης Καρούσος, προέβη σήμερα σε κατάδυση με αρχαιολόγους από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και την Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς επίσης με λειτουργό από το Τμήμα Αλιείας και τον ευρωβουλευτή Λουκά Φουρλά.
Το ποντισμένο αρχαίο λιμάνι της Αμαθούντας άρχισε να κτίζεται γύρω στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. και φαίνεται ότι σχετίζεται με τους αγώνες των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου για επικράτηση στην ανατολική Μεσόγειο. Ήταν ένα εντυπωσιακό αλλά βραχύβιο μεγάλο δημόσιο λιμενικό έργο της Ελληνιστικής περιόδου, το οποίο ενδέχεται να μην ολοκληρώθηκε ποτέ. Σώζονται στην ουσία οι μεγάλοι λαξευτοί ορθογώνιοι λίθοι που αποτελούν τη βάση των τριών μόλων του αρχαίου λιμανιού, οι οποίοι σχηματίζουν μαζί με την ακτογραμμή τη λεκάνη του λιμανιού. Η χρονολόγηση του λιμανιού καθορίστηκε μετά από υποβρύχιες ανασκαφικές τομές που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1980 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Αποστολή Αμαθούντας.
Σε δηλώσεις του μετά την κατάδυση, ο κ. Υπουργός ανέφερε ότι «το αρχαίο λιμάνι της Αμαθούντας είναι μια από τις σπάνιες περιπτώσεις καλά διατηρημένων καταλοίπων ελληνιστικών λιμένων σε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και σίγουρα μοναδική στην Κύπρο, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί σημαντικό υποβρύχιο βιότοπο».
O κ. Καρούσος επεσήμανε ότι «η Κύπρος προχωρεί με την δημιουργία ενός θαλάσσιου αρχαιολογικού πάρκου που έχει ως στόχο την ανάδειξη και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς» και υπογράμμισε ότι «η συντήρηση και η ανάδειξη του χώρου θα μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο για τουριστικούς σκοπούς όσο και από οργανωμένα σύνολα δυτών». Καταλήγοντας, ο κ. Υπουργός τόνισε ότι «όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να είναι επισκέψιμοι, είτε επίγειοι είτε υποβρύχιοι”.
Σημειώνεται ότι, το αρχαίο λιμάνι της Αμαθούντας τόσο ως ενάλιο Αρχαίο Μνημείο Α΄ Πίνακα όσο και ως υδροβιότοπος προστατεύεται, εκτός από εθνικές, και από ευρωπαϊκές και διεθνείς νομοθεσίες, οδηγίες και πρακτικές. Ο θαλάσσιος χώρος της περιοχής του αρχαίου λιμανιού έχει ενταχθεί στη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Τεχνητών Υφάλων.
Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, η Ερευνητική Μονάδα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, το Ωκεανογραφικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κύπρου, η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Λεμεσού, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και ο Δήμος Σάμου, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας INTERREG V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020 συμμετέχουν σε πρόγραμμα με τίτλο «Καταδυτικές Διαδρομές σε Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου-Ανάπτυξη Δικτύου Καταδυτικού Τουρισμού» (ακρωνύμιο ΑΝΔΙΚΑΤ). Το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με άλλους Εταίρους θα προβεί σε εργασίες ανάδειξης και προβολής του αρχαίου λιμανιού της Αμαθούντας με ήπιο τρόπο που συνάδει με το χαρακτήρα του μνημείου, π.χ. καθαρισμός, εγκατάσταση επίγειων και υποβρύχιων ενημερωτικών πινακίδων, με στόχο τον καθορισμό πορείας για επίσκεψη του χώρου με μάσκα και πέδιλα.