Η κλιματική αλλαγή αναγκάζει τον άνθρωπο να αναζητήσει νέους τρόπους επιβίωσης αλλά και αντιμετώπισης ή έστω περιορισμού των οικολογικών προβλημάτων. Η αύξηση της θερμοκρασίας, ένα από τα βασικότερα οικολογικά προβλήματα, στενά συνδεδεμένο με την κλιματική αλλαγή, προκαλεί προβλήματα στον τρόπο ζωής μας, αφού ο άνθρωπος θα αναγκαστεί να περιορίσει τις καταναλωτικές του συνήθειες και να εφαρμόσει πιο φιλικούς τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος. Δεν είναι βέβαια όλοι οι καταναλωτές ευαισθητοποιημένοι απέναντι στο περιβάλλον, αφού αρκετοί δύσκολα αλλάζουν κάποιες ομολογουμένως κακές συνήθειές τους.
Ωστόσο τα νοικοκυριά μας πλέον θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικά όσον αφορά την ενεργειακή κατανάλωση, ενώ εμείς θα πρέπει να εφαρμόσουμε πιο οικονομικούς τρόπους ετοιμασίας του φαγητού και να περιορίσουμε τη χρήση μεταφορικών μέσων που σπαταλούν αρκετά καύσιμα και μολύνουν το περιβάλλον με διοξείδιο του άνθρακα. Ο καθένας μπορεί από το σπίτι του να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος με την προώθηση της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης, της κυκλικής οικονομίας, με τη χρήση οικονομικών λαμπτήρων, με τον περιορισμό της χρήσης πλαστικής σακούλας για τις αγορές και με άλλα οικολογικά μέτρα.
Αρκετοί καταναλωτές δεν είναι όμως πάντα πρόθυμοι να εφαρμόσουν τέτοιες αλλαγές στην καθημερινότητά τους και ιδιαίτερα στη διατροφή τους, περιορίζοντας λόγου χάρη την κατανάλωση κρέατος που έχει αποκτήσει, σύμφωνα με μελέτες, υπερβολικές διαστάσεις.
Στην Αυστραλία συγκεκριμένα μια εταιρεία κατέχει 380.000 βοοειδή, τα οποία βόσκουν σε εκτάσεις μεγαλύτερες από το μέγεθος της Ελβετίας, όπως περιγράφει η γερμανική εφημερίδα Zeit. Μια άλλη εταιρεία, δανέζικης καταγωγής και η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, σφάζει κάθε χρόνο 21 εκατομμύρια γουρούνια. Στην μακρινή Κίνα θα πρέπει να σκοτωθούν 200 εκατομμύρια χοίροι για την αντιμετώπιση της αφρικανικής γρίπης των χοίρων, όπως επεξηγεί σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που εταιρείες, όπως η Google, η Microsoft και η Amazon έχουν επενδύσει εκατομμύρια δολάρια στη διατροφική αλλαγή-στροφή. Οι προαναφερθείσες εταιρείες επικαλούνται το γεγονός ότι τα ζώα αποτελούν πλέον παλιομοδίτικες μηχανές παραγωγής κρέατος και γάλακτος και σπαταλούν πολλή ενέργεια μέχρι να παραδώσουν το προϊόν τους. Η διατροφική αλλαγή ή στροφή θα αναγκάσει έτσι τους καταναλωτές να περιορίσουν τις σπατάλες και να στραφούν προς πιο οικονομικές και λειτουργικές λύσεις, όπως είναι τα βιολογικά προϊόντα που έχουν ήδη μπει στα ράφια των καταστημάτων, αν και οι τιμές τους δεν είναι για κάθε βαλάντιο.
Η ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο σίτισης θορύβησε τις εταιρείες παραγωγής κρέατος, οι οποίες κερδίζουν 400 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο από την πώληση κρέατος. Αυτές οι εταιρείες κατέχουν μεγάλες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης, όπου παράγεται τροφή για ζώα, ώστε να τραφούν 1 δισεκατομμύριο χοίροι, 1,5 δισεκατομμύριο βοοειδή και 22 δισεκατομμύρια πουλερικά. Πάνω από τα 2/3 του παγκόσμιου εμπορίου δημητριακών ελέγχονται άλλωστε από 4 εταιρείες, οι οποίες προμηθεύουν την παγκόσμια αγορά με σιτάρι, σόγια, καλαμπόκι, ηλιοτρόπιο, κακάο κ.ά.
Αυτοί οι σχεδιασμοί έχουν ενεργοποιήσει το λόμπι των αγελαδοτρόφων και των ιδιωτικών φάρμων, οι οποίοι επιμένουν ότι τα νέα προϊόντα που παράγονται από υποκατάστατα του κρέατος δεν θα πρέπει να φέρουν τη σήμανση «κρέας».
Σε κάποιες πολιτείες της Αμερικής η πώληση κρέατος που προέρχεται από φυτικά προϊόντα αποτελεί ποινικό αδίκημα. Σίγουρα τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από τις νέες καταναλωτικές συνήθειες είναι πολλά και προκαλούν μια αναδιαμόρφωση όχι μόνο της καθημερινότητάς μας αλλά και του διατροφικού πολιτισμού των καταναλωτών.
Οι πολίτες σαφέστατα μπορούν να ασκήσουν πίεση από τη βάση προς τα πάνω, έτσι ώστε να μην πέσουν θύματα μιας διατροφικής εκμετάλλευσης. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η κοινωνία των πολιτών είναι ευαισθητοποιημένη και ενεργή όσον αφορά το περιβάλλον, για να περιορίσει επιτέλους τον σπάταλο τρόπο ζωής. Ένα ακόμη πιο κρίσιμο ερώτημα είναι αν η κοινωνία τελικά σε αυτή την προσπάθειά της θα έχει την απαιτούμενη πολιτική στήριξη.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
