Είναι πεποίθηση του ΑΚΕΛ ότι η μη λύση του Κυπριακού είναι επιζήμια και για την Κύπρο και τους ανθρώπους της, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, καθώς και για την Τουρκία και τη διεθνή κοινότητα ευρύτερα. Είναι επιζήμια και για την ίδια την ΕΕ η οποία καλείται να διαχειριστεί τους κραδασμούς και τα προβλήματα που προκαλεί το σημερινό στάτους κβο του Κυπριακού, μέσα σ’ ένα περιβάλλον με διάφορα άλλα φλέγοντα προβλήματα και συγκρούσεις. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις επιπλοκές που προκαλούνται στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά και στην τουρκική εργαλειοποίηση των ανοιχτών ζητημάτων που προκύπτουν από τη μη λύση, προσβλέποντας να επιβάλει τον ηγεμονικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Περιττεύει να τονίσω ότι αυτό δεν συνάδει με τις σχέσεις καλής γειτονίας που προωθεί η ΕΕ και πολύ περισσότερο με το καθεστώς της υποψήφιας για ένταξη χώρας.
Από τα ζητήματα της ενέργειας, της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μέχρι την εκμετάλλευση της τραγικής ανάγκης των προσφύγων για να μετοικίσουν, από την παραβίαση του ψηφισμάτων του ΟΗΕ για τα Βαρώσια μέχρι τη δημιουργία νέων στρατιωτικών βάσεων στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, αυτές και άλλες ενέργειες της Τουρκίας συνθέτουν ένα εκρηκτικό μίγμα επιθετικότητας, αλαζονείας και προσπάθειας επιβολής της θέλησης του ισχυρού και αυτό αναπόφευκτα επηρεάζει την ασφάλεια των πολιτών, τη σταθερότητα και την ευημερία στην ίδια την ΕΕ.
Αν κάτι μπορεί να επηρεάσει θετικά τις εξελίξεις, αν κάτι μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία συνθηκών ομαλοποίησης, σταθερότητας και λιγότερης ανασφάλειας στην περιοχή, κάτι που όλοι έχουμε ανάγκη –προφανώς με διαφορετικές διαβαθμίσεις- είναι η λύση του Κυπριακού.
Όσο απομακρυσμένος κι αν φαντάζει σήμερα αυτός ο στόχος, εμείς πιστεύουμε ότι παραμένει εφικτός. Πιστεύουμε ότι υπό τις σωστές προϋποθέσεις το Κυπριακό μπορεί να επιλυθεί σύντομα και μάλιστα πιο εύκολα από άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα. Η κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία που μας οδήγησε μισό μίλι πριν από τη λύση, κατά την προσφιλή έκφραση του ΓΓ του ΟΗΕ το 2017, μάς έχει κληροδοτήσει ένα διαπραγματευτικό κεκτημένο που εύκολα μπορεί να οδηγήσει στη συνολική λύση του προβλήματος αν υπάρξει η ανάλογη πολιτική βούληση. Παρά τα διαφορετικά αφηγήματα όσων μετείχαν στη Διάσκεψη, όλοι ανεξαιρέτως παραδέχονται ότι στο Κραν Μοντανά είχαμε φτάσει πολύ κοντά σε λύση των βασικών πτυχών του Κυπριακού.
Συνεπώς, αν συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει, μια σύντομη λύση του Κυπριακού είναι ρεαλιστική. Αυτή άλλωστε υπήρξε για τέσσερα χρόνια η θέση του κ. Γκουτέρες, του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς επίσης και των σχετικών ψηφισμάτων του ίδιου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Για να πειστεί η Τουρκία να επανέλθει στις ράγες του Κραν Μοντανά θα πρέπει να επαναβεβαιώσουμε εμπράκτως την προσήλωσή μας στις συγκλίσεις και να επιδιώξουμε όπως καταστεί στρατηγική συναντίληψη το Πλαίσιο Γκουτέρες χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις. Πρέπει να αξιοποιήσουμε το άτυπο έγγραφο για τον μηχανισμό εφαρμογής της λύσης που είχε στο επίκεντρο τον τερματισμό της Συνθήκης Εγγύησης και κάθε μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος καθώς και την ταχεία αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων.
Αλλά για να πετύχουμε κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δώσουμε και κάποια καλώς νοούμενα κίνητρα που ποτέ να μην ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές μας, τόσο στους Τουρκοκύπριους όσο και στην Τουρκία, με εφαρμογή μετά τη λύση του Κυπριακού, όπως προνοεί με εντελώς συγκεκριμένο τρόπο η πρόταση που εδώ και τρία χρόνια έχει υποβάλει το ΑΚΕΛ. Μια πρόταση που σήμερα έχει καταστεί ακόμα πιο επίκαιρη με την πρωτοφανή ενεργειακή κρίση ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία, αφού περιλαμβάνει την αξιοποίηση του παράγοντα της ενέργειας και του φυσικού αερίου ως κινήτρου για λύση.
Μπορεί η Τουρκία να επανέλθει στις ράγες του Κραν Μοντανά ή είναι οριστική η θέση της για λύση δύο κρατών; Μόνο ένας τρόπος υπάρχει για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα- να δοκιμαστεί η Τουρκία.
Αυτή είναι η θέση του ΑΚΕΛ, αυτή είναι η θέση και του υποψήφιου προέδρου που στηρίζει, του Ανδρέα Μαυρογιάννη. Ο υποψήφιος που στηρίζει το ΑΚΕΛ είναι διαπρύσιος κήρυκας της συμφωνημένης βάσης λύσης, σέβεται τις συγκλίσεις και δηλώνει έτοιμος αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες να εργαστεί για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις συνέχισης της διαπραγμάτευσης από το σημείο που είχε μείνει. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δηλώνει έτοιμος να διανύσει με αποφασιστικότητα το τελευταίο μίλι προς τη λύση του Κυπριακού.
