Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο καθότι όπως πολύ σωστά γίνεται συχνά αναφορά από πολλούς ότι λειτουργούν ως η ραχοκοκαλιά της οικονομίας, οδηγώντας την ανάπτυξη, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Το σημείο αυτό επιβεβαιώνεται από τη συνεισφορά στην οικονομία της Κύπρου από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες αντιπροσωπεύουν ένα πολύ σημαίνοντα μέρος του ΑΕΠ και της απασχόλησης.
Οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) τείνουν να έχουν ένα βαρυσήμαντο και διαχρονικό ρόλο στη δημιουργία απασχόλησης παρέχοντας ευκαιρίες απασχόλησης σε σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού γεγονός που τις καθιστά κρίσιμες για τη μείωση των ποσοστών ανεργίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Είναι γνωστό για την ευελιξία και την ικανότητά τους να καινοτομούν διότι ο ανταγωνισμός και ο αγώνας για επιβίωση αναγκάζει τους επιχειρηματίες να προσβλέπουν σε άλλους τρόπους λειτουργίας τους.
Συχνά πρωτοστατούν σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες και επιχειρηματικά μοντέλα, συμβάλλοντας στον οικονομικό δυναμισμό και την ανταγωνιστικότητα. Στην Κύπρο, οι ΜΜΕ διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προώθηση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας σε διάφορους τομείς.
Δυστυχώς όμως παρατηρείται έντονα η αδυναμία τους στο να παραμείνουν ανθεκτικές και προσαρμόσιμες στις πολύ έντονες μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς οι οποίες παρατηρούνται από την περίοδο της Πανδημίας και μετέπειτα. Το μικρό τους μέγεθος επιτρέπει ναι μεν ταχύτερη λήψη αποφάσεων, ευελιξία στις λειτουργίες και ανταπόκριση στις ανάγκες των πελατών για να μπορούν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις οικονομικές αβεβαιότητες και προκλήσεις παρόλα αυτά το πακέτο απαιτεί και αρκετές επενδύσεις οι οποίες πολλές φορές είναι απαγορευτικές με βάση τη δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι προκλήσεις των τελευταίων χρόνων ήταν αρκετές και κάποιες συνεχίζουν να υφίστανται επηρεάζοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και την ευρύτερη οικονομία της χώρας. Οι αστάθμητοι παράγοντες όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις και η παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση σε συνδυασμό με την πράσινη μετάβαση επηρεάζουν τις επενδυτικές αποφάσεις και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και κατά συνέπεια τις επιχειρηματικές δραστηριότητες. Ειδικότερα προβλήματα τα οποία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σήμερα είναι το κόστος λειτουργίας τους (ενοίκια, ρεύμα, κόστος εισαγωγών κ.α.), η διακύμανση της ζήτησης, οι διακυμάνσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και φυσικά η δυσκολία για πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Η δυσκολία για πρόσβαση στη χρηματοδότηση την οποία αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι έντονη. Οι αυστηροί πιστωτικοί όροι, οι υψηλές απαιτήσεις εξασφαλίσεων των τραπεζικών δανείων και η αποστροφή κινδύνου από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εμποδίζουν και απειλούν την ύπαρξη τους αλλά συγχρόνως περιορίζουν τα σχέδια ανάπτυξης και επέκτασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ένας άλλος βαρυσήμαντος παράγοντας ο οποίος επηρεάζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η γραφειοκρατία, οι δυσκίνητες κανονιστικές απαιτήσεις, και οι διοικητικές επιβαρύνσεις οι οποίες εμποδίσουν την ίδρυση και την ανάπτυξη τους. Χρειάζεται εξορθολογισμός των διοικητικών διαδικασιών, απλούστευση των κανονισμών και ενίσχυση της κανονιστικής σαφήνειας όπου μπορούν να διευκολύνουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και συγχρόνως μπορούν να υποστηρίξουν την επιχειρηματικότητα.
Σε όλο αυτό τάσσεται και ο ρόλος της κυβερνητικής υποστήριξης. Μπορεί το Κράτος να αναγνωρίζει τη σημασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η κυπριακή κυβέρνηση να παρέχει διάφορες μορφές υποστήριξης και βοήθειας σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δια μέσω των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων παρόλα αυτά χρειάζεται πρωτοβουλία για ρυθμιστική απλούστευση των διαδικασιών και επίσπευση εξέτασης των αιτήσεων.
Σε όλα τα πιο πάνω έρχεται να δώσει μεγαλύτερη πίεση ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός και η Πράσινη Μετάβαση. Οι δυσκολίες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να προσαρμοστούν στην ψηφιακή οικονομία, χωρίς τους πόρους, τις δεξιότητες και την υποδομή που απαιτούνται για να αγκαλιάσουν πλήρως τις ψηφιακές τεχνολογίες δημιούργησε πολλές δυσκολίες. Η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού λόγω της πανδημίας έχει τονίσει τη σημασία του ψηφιακού γραμματισμού, των δυνατοτήτων ηλεκτρονικού εμπορίου και της ανθεκτικότητας στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο για να μπορέσουν παραμείνουν εν ενεργεία αλλά και ανταγωνιστικές οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Εν κατακλείδι η αντίληψη πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν βασικούς μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης, απασχόλησης, καινοτομίας και περιφερειακής ανάπτυξης στην Κύπρο είναι αυταπόδεικτη. Ότι η σημασία τους εκτείνεται πέρα από τις οικονομικές μετρήσεις, συμβάλλοντας στην κοινωνική συνοχή, την ένταξη και την ανθεκτικότητα στην κυπριακή οικονομία είναι αυταπόδεικτη. Όμως. η υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να ενισχυθεί και να απλουστευθεί. Η ενίσχυση και η πραγματική στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε όλα τα επίπεδα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης οικονομικής ευημερίας και την προώθηση ενός ζωντανού επιχειρηματικού οικοσυστήματος στην Κύπρο.
Ο Χαράλαμπος Ανδρέου είναι Διευθυντής ΕΒΕ Λάρνακας
