Πολλοί από εμάς κάθε φορά ευελπιστούμε ότι ο νέος χρόνος που θα έρθει θα είναι καλύτερος ή ακόμα προσδωκούμε να μην είναι χειρότερος από τον απερχόμενο. Αυτά γίνονται σε ατομικό επίπεδο, τι γίνεται όμως τώρα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο;
Το ΝΑΤΟ συμπλήρωσε φέτος 70 χρόνια ζωής. Ωστόσο, αυτή η υπερατλαντική συμμαχία φαίνεται να σείεται εκ βάθρων, αφού κάποια από τα κράτη-μέλη του, προξενούν ποικίλα προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν αποκάλεσε τη συμμαχία «εγκεφαλικά νεκρή». Ίσως μ’ αυτό τον τρόπο να ήθελε να στείλει ένα σαφέστατο μήνυμα στον Τραμπ, ότι οι Η.Π.Α. είναι μεν το πιο σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά συνάμα και το πιο επικίνδυνο.
Ήδη από το έτος ίδρυσης του ΝΑΤΟ, το 1945, ο πρώτος Γενικός Γραμματέας, όπως γράφει ο Βασίλης Κασκαρέλης, ο Λόρδος Ismay, δήλωσε ότι ο κύριος σκοπός της συμμαχίας είναι «να κρατηθούν οι Ρώσοι έξω, οι Αμερικανοί μέσα και οι Γερμανοί κάτω». Σήμερα, πάντως, ο Πούτιν και η Μέρκελ φαίνεται να συμφωνούν μεταξύ τους σε θέματα εξωτερικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή, ενώ οι Η.Π.Α. προσπαθούν να επιβληθούν στο ΝΑΤΟ, αναγνωρίζοντας την αδυναμία της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε.
Η Μέρκελ δεν φαίνεται διατεθειμένη να συγκρουστεί ούτε σε Νατοϊκό ούτε σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με φίλους και συμμάχους, λίγο πριν την αποχώρηση της, τουλάχιστον, από τη γερμανική πολιτική σκηνή. Γι’ αυτό τον λόγο, «ανέθεσε» στον Μακρόν την ευρωπαϊκή ηγεσία και τις διαπραγματεύσεις σε θέματα άμυνας της Ε.Ε., αφού η Ε.Ε. κατηγορείται ότι εξαρτάται πολύ από τις Η.Π.Α. σε θέματα ασφάλειας και ότι είναι πολύ ελαστική με την Κίνα και παθητική με τη Ρωσία.
Η Γερμανία, που πρόσφατα γιόρτασε τα 30 χρόνια πτώσης του τείχους του Βερολίνου, χαρακτηρίστηκε από ειδικούς ως οικονομικά πολύ δυνατή, αλλά στρατιωτικά αδύναμη, σε σχέση με τη Γαλλία, που εμφανίζεται αναβαθμισμένη στρατιωτικά. Οι ευαισθησίες των Γερμανών όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, ναι μεν τους έφεραν πιο κοντά στην Κίνα, η οποία σέβεται και εφαρμόζει τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, τους φέρνουν όμως σε δύσκολη θέση έναντι των Η.Π.Α. οι οποίες αγνοούν την εν λόγω συμφωνία.
Η Γαλλία ανέκαθεν είχε προστριβές με το ΝΑΤΟ, αφού στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ο γάλλος Πρόεδρος Charles de Gaulle ζήτησε όπως η Γαλλία μοιράζεται με ίσους όρους με τις Η.Π.Α. τον κυρίαρχο στρατιωτικό ρόλο στη Συμμαχία. Στη συνέχεια η έδρα του ΝΑΤΟ οδηγήθηκε από το Παρίσι στις Βρυξέλλες και ο Σαρκοζί επανέφερε τη Γαλλία σε Νατοϊκή τροχιά.
Αρκετές χώρες που συνεργάζονται με το ΝΑΤΟ αποτελούν την «πίσω αυλή» της συμμαχίας, ένας όρος που χρησιμοποιείται από τους εταίρους του ΝΑΤΟ, όταν αναφέρονται στα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτό οφείλεται στη νοοτροπία των ηγετών, τόσο των Η.Π.Α. όσο και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι θεωρούν ότι αυτοί «μαγειρεύουν και οι άλλοι πλένουν τα πιάτα» κάτι που θα καθορίσει στο σύντομο μέλλον και τις σχέσεις της Ε.Ε. με τις Η.Π.Α.
Η Ε.Ε. «υπέφερε» τρία χρόνια με το Brexit, κάτι που έφερε το Ηνωμένο Βασίλειο πιο κοντά, πολιτικά, στις Η.Π.Α., αφού οι δύο ηγέτες φαίνεται να έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά, όπως ο λαϊκισμός και η άσκηση ισοπεδωτικής κριτικής. Το Ηνωμένο Βασίλειο φάνηκε ότι κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων για το Brexit ή το Remain δεν διαθέτει τους κατάλληλους ηγέτες οι οποίοι θα ενώσουν τη χώρα, κάτι που αναπολούν στο όνομα παλιών ηγετών αρκετοί βρετανοί πολίτες.
Το 2019 ήδη φεύγει και ο κόσμος βρίσκεται σε μια διαρκή κρίση, πολιτική, οικονομική και περιβαλλοντική. Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις και απειλές, που οφείλονται στην αύξηση του λαϊκισμού, της βίας και της ρητορικής μίσους. Ο κόσμος στη σημερινή διχασμένη κοινωνία χειραγωγείται από πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι επιρρίπτουν ευθύνες στους «άλλους» χωρίς να έχουν την αίσθηση της ζημιάς που προκαλούν, τόσο στην ανθρωπότητα όσο και στο περιβάλλον. Μόνη μας ελπίδα, το νέο έτος να είναι καλύτερο από το παλαιότερο.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι ο Δήμαρχος Δερύνειας
