Γράφει ο Χάρης Ιωσηφίδης
Η εφαρμογή της οριζόντιας ψηφοφορίας στις ερχόμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Μάιο του 2019 χτυπάει σήμερα την πόρτα των βουλευτών. Τους ζητείται να ευθυγραμμιστούν με την ανάγκη και την θέληση των πολιτών και να ψηφίσουν την πρόταση νόμου του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών που εισάγει τη νέα μορφή ψηφοφορίας για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, η Συμμαχία Πολιτών και το Κίνημα Αλληλεγγύη έχουν εκδηλώσει την πρόθεση τους να υπερψηφίσουν την πρόταση νόμου αυτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι θα καταψηφίσουν την πιο πάνω πρόταση νόμου το ΑΚΕΛ, η ΕΔΕΚ και το ΕΛΑΜ. Το ΑΚΕΛ και το ΕΛΑΜ τάσσονται δογματικά κατά της εφαρμογής οποιουδήποτε συστήματος οριζόντιας ψηφοφορίας.
Το ρόλο του «ρυθμιστή», όπως αρέσκεται να αυτοχαρακτηρίζεται, καλείται να παίξει το ΔΗΚΟ το οποίο δεν έχει ακόμα εκφραστεί επίσημα. Από τη θέση που θα πάρει στην Ολομέλεια εξαρτάται και η εισαγωγή, ή όχι, της οριζόντιας ψηφοφορίας στο εκλογικό γίγνεσθαι. Το σημερινό ΔΗΚΟ φαίνεται να αμφιταλαντεύεται παρά το γεγονός ότι η πολιτική πρωτοβουλία εντός του Κοινοβουλίου για την εισαγωγή της οριζόντιας ψηφοφορίας είχε ξεκινήσει από τον Τάσσο Παπαδόπουλο καθώς και από άλλα ηχηρά ονόματα του κεντρώου χώρου στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Είναι η νέα γενιά βουλευτών του ΔΗΚΟ σε ρήξη με τους ιδεολογικούς προκατόχους της;
Όπως διαφαίνεται από τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας που διεξήγαγε η εταιρεία Symmetron τις τελευταίες εβδομάδες, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, από όποιο πολιτικό χώρο και εάν αυτοί προέρχονται, τάσσεται υπέρ της εισαγωγής ενός συστήματος οριζόντιας ψηφοφορίας.
Η εφαρμογή ενός συστήματος οριζόντιας ψηφοφορίας επιτρέπει σε εκλογέα να σημειώσει σταυρό προτίμησης υπέρ δύο υποψηφίων που ανήκουν σε διαφορετικά πολιτικά κόμματα. Δίδει δηλαδή την ευκαιρία σε ένα Κύπριο πολίτη να ψηφίζει το πολιτικό κόμμα το οποίο επιθυμεί να στηρίξει και παράλληλα μπορεί να ψηφίσει προσωπικότητα ή προσωπικότητες που ανήκουν σε άλλο/ ή άλλους συνδυασμούς.
Η εν λόγω πρόταση νόμου έχει ήδη συζητηθεί στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή και έχει προωθηθεί στην Ολομέλεια για ψήφιση. Η ψήφιση της αναβλήθηκε την περασμένη Παρασκευή κατόπιν αιτήματος του ΑΚΕΛ για λόγους απολύτως κατανοητούς. Το ΑΚΕΛ – όπως και το ΕΛΑΜ- προβάλλει διάφορα λογικοφανή επιχειρήματα όπως το γεγονός ότι ενθαρρύνονται οι ευκαιριακές τοποθετήσεις. Διαφορετική όμως είναι η αντίληψη που έχουν οι ψηφοφόροι των κομμάτων ΑΚΕΛ – ΕΛΑΜ που τάσσονται με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της οριζόντιας ψηφοφορίας. Ενδεχομένως να υπάρχουν άλλοι λόγοι, καθαρά κομματικοί. Ίσως το ΑΚΕΛ και το ΕΛΑΜ να θεωρούν ότι η υιοθέτηση της οριζόντιας ψηφοφορίας δεν θα ωφελήσει τα κόμματά τους. Και αυτό είναι βέβαια από μόνο του αρκετό για να καθορίσει την επίσημη τους θέση παρά την θέληση των ψηφοφόρων τους. Η ανάγκη να προκληθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τα πολιτικά δρώμενα, η καταπολέμηση της αποχής, φαίνεται να υποχωρούν μπροστά στο κομματικό συμφέρον.
Είναι όμως γενικά παραδεκτό ότι βασική αιτία του υψηλού ποσοστού αποχής στις τελευταίες εκλογές είναι η αδυναμία εκ μέρους των ασκούντων πολιτική να αφουγκραστούν τις απαιτήσεις των πολιτών καθώς και η συνεχώς αυξανόμενη εσωστρέφεια που επιδεικνύουν κάποια κόμματα.
Όλοι συμφωνούν, ακόμα και οι ηγεσίες των κομμάτων, πως αυτό είναι που προέχει είναι να επιστρέψουν οι πολίτες στις κάλπες και η έννοια του όρου «δημοκρατία» να αποκτήσει ξανά το νόημά της. Σε δημοσκόπηση που διεξήγαγε η εταιρεία Symmetron οι πολίτες φαίνεται ότι είναι έτοιμοι να αγκαλιάσουν την ενδεχόμενη εφαρμογή οριζόντιας ψηφοφορίας ακόμα και όταν αυτοί προέρχονται από κόμματα που οι ηγεσίες τους τάσσονται ξεκάθαρα εναντίον πχ ΑΚΕΛ/ΕΛΑΜ.
Αναμένουμε λοιπόν από τα κόμματα να επιδείξουν την απαραίτητη συνεργασία και να ψηφίσουν το σύστημα οριζόντιας ψηφοφορίας και έτσι να αναβαθμίσουν τη σχέση τους με τους πολίτες, και βεβαίως την σχέση των πολιτών με τη δημοκρατία.
Ο Χάρης Ιωσηφίδης είναι Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
