Μισός αιώνας συμπληρώθηκε από την αποφράδα ημέρα του προδοτικού πραξικοπήματος του 1974 στο νησί μας, και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. Σαν σήμερα, στις 14 Αυγούστου 1974, πριν από 50 ολόκληρα χρόνια, η Τουρκία ολοκλήρωνε το έγκλημα κατά της Κύπρου πραγματοποιώντας τη δεύτερη φάση της εισβολής.
Με αφορμή τη δραματική επέτειο από τον «Αττίλα 2» και την ημέρα κατάληψης της Μόρφου (16 Αυγούστου 1974), ο Δήμαρχος Μόρφου, Βίκτωρας Χατζηαβραάμ, μιλά στην ΑυτοδιοίκησηςCY για τα χρόνια της προσφυγιάς, το Κυπριακό και τις δράσεις που πραγματοποιούνται σήμερα για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.
Μαύρες μνήμες
Αυτές οι μέρες για τον κ. Χατζηαβραάμ είναι ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς στο μυαλό του επανέρχονται οι μαύρες εκείνες μέρες της εισβολής και των όσων ακολούθησαν. Όταν ο «Αττίλας» εισέβαλε στο νησί μας, ο Δήμαρχος Μόρφου ήταν μόλις δέκα ετών, ένα νέο παιδί με όρεξη και όνειρα για το μέλλον, όνειρα που βάφτηκαν με μαύρο χρώμα. Πενήντα χρόνια μετά, όπως μας αποκαλύπτει, ακόμα δυσκολεύεται να εκφράσει με λέξεις τα συναισθήματά του για εκείνες τις ημέρες. Τα συναισθήματα είναι πολλά και θλιβερά, ιδιαίτερα καθώς μισός αιώνας μετά, το νησί μας παραμένει ακόμα μοιρασμένο στα δύο.
«Όταν έγινε η εισβολή ήμουν δέκα χρονών, ένα νεαρό παιδί που ξεριζώθηκε από το σπίτι του και τη ζωή του. Ένα νέο παιδί που μάθαινε νέες λέξεις: πρόσφυγες, εγκλωβισμένοι, αγνοούμενοι, νεκροί. Αυτά είναι πράγματα που έχουν μείνει βαθιά ριζωμένα μέσα μου, και αυτές οι μέρες είναι πραγματικά πολύ δύσκολες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η οικογένεια του κ. Χατζηαβραάμ έφυγε από τη Μόρφου άρον άρον στις 14 Αυγούστου 1974, με τη μητέρα του να παίρνει μαζί της τα απαραίτητα καθώς και δύο – τρεις αλλαξιές, ίσα που να φτάσουν για μερικές μέρες μέχρι να επιστρέψουν και πάλι στο σπίτι τους, στον τόπο τους. Στοιβαγμένοι σε ένα φορτηγό, κατευθύνθηκαν προς ένα χωριό στο Τρόοδος, όπου ένας φίλος του πατέρα του κ. Χατζηαβραάμ τους φιλοξένησε για λίγες μέρες. Έφυγαν νομίζοντας ότι θα επέστρεφαν, αλλά δεν επέστρεψαν ποτέ. Ούτε η οικογένεια του κ. Χατζηαβραάμ ούτε πολλές άλλες που ζουν εδώ και 50 χρόνια σε άλλα σπίτια, σε άλλο τόπο από τον δικό τους, με την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή.
Μια ελπίδα που μέσα στα χρόνια άρχισε να φθείρεται… αλλά δεν έσβησε ποτέ.
Απογοητευτική η Κατάσταση για το Κυπριακό
Η απουσία ουσιαστικών συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξασθένιση της ελπίδας για επιστροφή. Ο κ. Χατζηαβραάμ υπογραμμίζει ότι η παρούσα κατάσταση δεν δημιουργεί καμία προσδοκία ότι γίνονται ενέργειες για την επιστροφή στις πατρογονικές εστίες.
«Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι η Τουρκία παραμένει στις αδιάλλακτες θέσεις της. Πρέπει, όμως, και εμείς να ανοίξουμε τις σωστές δικλείδες για να φέρουμε την Τουρκία προ των ευθυνών της και στο τραπέζι των συνομιλιών, με στόχο να βρεθεί μια δίκαιη λύση του Κυπριακού υπό τις περιστάσεις», σημείωσε.
16 Αυγούστου 1974: Ημέρα Κατάληψης της Μόρφου
Στις 16 Αυγούστου, όπως κάθε χρόνο, θα πραγματοποιηθεί στις 19:00 στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης στη Λευκωσία, μνημόσυνο για τους πεσόντες και δέηση για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.
Με αφορμή τα 50 χρόνια από την κατάληψη της Μόρφου από τους βάρβαρους Τούρκους εισβολείς, ο Δήμαρχος Μόρφου και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου προσκαλούν το κοινό να παραστεί στην καθιερωμένη εκδήλωση.
Του μνημόσυνου θα προστεί ο Αιδεσιμότατος Πρωτοπρεσβύτερος της Ιεράς Μητρόπολης Μόρφου, Πάτερ Χριστόφορος Δημητρίου. Επιμνημόσυνο λόγο θα εκφωνήσει ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Αλέξης Βαφεάδης. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων και η καθιερωμένη πορεία.
Κοντά στον προσφυγικό κόσμο
Ο Δήμος Μόρφου θεωρεί πολύ σημαντικό να διατηρεί επαφή με τον προσφυγικό κόσμο, κάτι που επιδιώκει μέσω της διοργάνωσης διαφόρων εκδηλώσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηαβραάμ, οι εκδηλώσεις που προγραμματίζονται ποικίλλουν και στοχεύουν στο να φέρουν τους Μορφίτες κοντά στις ρίζες τους. Στα τέλη Αυγούστου, για παράδειγμα, θα πραγματοποιηθεί βράβευση των άριστων μαθητών που κατάγονται από τη Μόρφου, ενώ στις 12 Οκτωβρίου θα διοργανωθεί μια σημαντική εκδήλωση με οπτικοακουστικό υλικό, τραγούδια και ποιήματα που θα σχετίζονται με τη Μόρφου.
Άλλες δράσεις που διοργανώνονται κατά τη διάρκεια του έτους περιλαμβάνουν εκδρομές για άτομα άνω των 60 ετών, τα οποία συναντιούνται, κουβεντιάζουν, ανταλλάσσουν μνήμες και μοιράζονται τον ίδιο πόθο για επιστροφή. Παράλληλα, πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις με στόχο τη διαφώτιση της νέας γενιάς, για την οποία υπάρχει και ειδική επιτροπή που ασχολείται αποκλειστικά με θέματα νεολαίας.
Η ελπίδα ανήκει στη νέα γενιά
Όπως υπογράμμισε ο κ. Χατζηαβραάμ, η ελπίδα για το εθνικό μας ζήτημα ανήκει στη νέα γενιά, η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι αρκετά ενεργή.
Υπάρχει ενδιαφέρον και έγνοια, ωστόσο, όπως εξήγησε ο Δήμαρχος Μόρφου, τα νέα παιδιά έχουν πολλά άλλα προβλήματα φορτωμένα στις πλάτες τους, τα οποία σχετίζονται με τη διαβίωσή τους, χωρίς να σημαίνει ότι ενδόμυχα δεν ενδιαφέρονται για την κατεχόμενη πατρίδα μας και τις ρίζες τους.
«Το σημαντικό είναι ότι όταν τους χρειαζόμαστε, είναι εκεί. Αυτό έχει σημασία», υποστήριξε.
Τα νέα παιδιά, άλλωστε, είναι εκείνα που κρατούν ζωντανή την ελπίδα για επιστροφή, μια ελπίδα που θα πεθάνει τελευταία.
Πενήντα χρόνια είναι πολλά
Σε αυτό το σημείο, ο κ. Χατζηαβραάμ θέλησε να στείλει το δικό του μήνυμα με αφορμή τη μαύρη επέτειο της εισβολής, σημειώνοντας ότι πενήντα χρόνια είναι πολλά.
«Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Είναι γεγονός ότι όλοι οραματιζόμαστε την επανένωση της πατρίδας μας και την επιστροφή των προσφύγων, με μια δίκαιη λύση του Κυπριακού υπό τις περιστάσεις», δήλωσε.
Πρέπει, κατά την άποψή του, να γίνουν πιο συστηματικές προσπάθειες για να καθίσει εκ νέου η Τουρκία στο τραπέζι των συνομιλιών και να αναλάβει τις ευθύνες της. Η βάση της λύσης υπάρχει, είναι αυτή που υποδεικνύουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, και η Κύπρος, ως νόμιμο κράτος, οφείλει να ακολουθεί αυτές τις αποφάσεις.