Η διαβίωση των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως των Ναζί έχει απασχολήσει αρκετούς συγγραφείς και έχει αναγκάσει πολλές φορές τους αναγνώστες να την συγκρίνουν με παρόμοια γεγονότα που διαδραματίζονται στη σημερινή εποχή. Αν μάλιστα οι αναγνώστες αυτοί κατοικούν σε ακριτικές περιοχές, περιτριγυρισμένοι από αγκαθωτά συρματοπλέγματα, νάρκες, νεκρή ζώνη και τη συνεχή απομόνωση, τότε γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό γιατί ακριβώς αυτοί οι αναγνώστες καθίστανται πιο ευάλωτοι και ευαίσθητοι σχετικά με το θέμα αυτό που προσεγγίστηκε και παλαιότερα.
Δεν είναι λοιπόν η πρώτη φορά που ασχοληθήκαμε ή που συγκρίναμε τη διαβίωση σε μια περικυκλωμένη και απομακρυσμένη περιοχή με τη ζωή σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως, χωρίς βέβαια να θέλουμε να ακουγόμαστε υπερβολικοί και σεβόμενοι τα εκατομμύρια ψυχών που χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως του Μπούχενβαλτ, του Μαουτχάουζεν και του Άουσβιτς, εκεί όπου ουσιαστικά τα θύματα της ναζιστικής κτηνωδίας βρέθηκαν «στον σταθμό των τελευταίων δακρύων» τους. Παραπέμπουμε σε αναφορά που προέρχεται από το βιβλίο «Μαουτχάουζεν» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο οποίος περιγράφει με λεπτομέρεια την άφιξη των κρατουμένων στο στρατόπεδο Γκούζεν που ήταν παράρτημα του Μαουτχάουζεν.
Η άφιξη των Εβραίων κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως υποδήλωνε για τους Ναζί τον βασανισμό και την εκμετάλλευσή τους μέχρι τον τελευταίο σταθμό της ζωής τους που ήταν οι θάλαμοι αερίων. Βέβαια κάποιοι κρατούμενοι πιθανόν να νόμιζαν ότι πήγαιναν για δουλειά, εξαπατημένοι από τις γερμανικές δηλώσεις που συμφωνούν με τη χαρακτηριστική πινακίδα στην είσοδο του στρατοπέδου Άουσβιτς, η οποία έγραφε «Arbeit macht frei», δηλαδή «η εργασία απελευθερώνει».
Ο πόνος και τα βασανιστήρια των κρατουμένων ήταν για τους Es-Es στρατιώτες μέσο καταξίωσης αλλά και ηθικής ικανοποίησης, αφού μεριμνούσαν να εκτελέσουν τις διαταγές των προϊσταμένων τους και συγχρόνως να ικανοποιήσουν τις αρρωστημένες προσωπικές τους συνήθειες.
Τις ίδιες συνθήκες φυλάκισης θα μπορούσε να είχε βιώσει και ο ίδιος ο Χίτλερ, όταν το 1923, μετά από το «πραξικόπημα της Μπυραρίας» καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης στις φυλακές Λάντσπεργκ. Βέβαια, τελικά εξέτισε ποινή μόνο για ένα χρόνο, στον οποίο μάλιστα δεχόταν επισκέψεις, επιστολές και δώρα από θαυμαστές και θαυμάστριες και στελέχη του εθνικιστικού κόμματός του. Ας σημειωθεί ότι στις φυλακές του Λάντσπεργκ, όπως γράφει ο Χάρης Βλαβιανός στο βιβλίο του «Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ», ο μελλοντικός φύρερ του Γ΄ Ράιχ έγραψε τον πρώτο τόμο του βιβλίου του «Ο Αγών μου». Προφανώς ο άνθρωπος που μισούσε τους αδύναμους και τους Εβραίους αφέθηκε ελεύθερος, για να διαπράξει στη συνέχεια το μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, το ολοκαύτωμα των Εβραίων μέσα σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως – φυλακές.
Η Γερμανία μετά την ήττα της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη διεθνή οικονομική κρίση του 1929 επενδύει στο πρόσωπο του Χίτλερ και του εθνικιστικού του κόμματος, για να ανακτήσει τη χαμένη της δύναμη και αυτοπεποίθηση. Ωστόσο όταν ο Χίτλερ καταλαμβάνει την εξουσία, φανερώνει τις προθέσεις και τη μανία του να θέλει να είναι ο «Πατέρας όλου του έθνους» . Φανερώνει ακόμη την εμμονή του ότι «Ο Νόμος της φύσης απαιτεί τον αφανισμό των αδυνάμων και δίδει ζωή μόνο στους δυνατούς», εμμονή που τον οδήγησε στις γνωστές θηριωδίες κατά των Εβραίων.
Οι όπου γης Εβραίοι δεινοπάθησαν και η ανθρωπότητα υπέφερε σε μεγάλο βαθμό τόσο από τον Χίτλερ όσο και από τον Ντούτσε, το δίδυμο που υποστήριζε, όπως γράφει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο «φασισμός και ο ναζισμός είναι ανώτεροι από κάθε διεθνή σύμβαση». Κανείς όμως, Εβραίος και μη, δεν μπορεί να ζήσει στερούμενος την ελευθερία του και καταπιεζόμενος, είτε από δυνάστες, είτε από τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Μέσα στα στενά και περιορισμένα δημοκρατικά και γεωγραφικά του πλαίσια θα αντιδράσει κάποια στιγμή και είτε θα πέσει θύμα εκμετάλλευσης, είτε θα ακολουθήσει τον δικό του δρόμο της ελευθερίας. Η Ιστορία και το παρελθόν παρέχουν αρκετά διδάγματα, ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη που οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπους στον αφανισμό.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνεια
