«Ζωντανεύει» ξανά μέσα από τη διαδικτυακή πλατφόρμα του ερευνητικού προγράμματος «NIC», το πάλαι κοσμοπολιτικό αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
Πρόκειται για ένα χώρο άμεσα συνδεδεμένο με τα γεγονότα της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας, ο οποίος ξυπνά μνήμες από το παρελθόν. Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας διέκοψε τη λειτουργία του, μετά τα γεγονότα του 1974, με τον περιβάλλοντα χώρο του να φιλοξενεί σήμερα τα κεντρικά γραφεία της UNFICYP.
Το κεντρικό κτήριο ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει εγκαταλελειμμένο και αφημένο στο πέρασμα του χρόνου, με την πρόσβαση στον τερματικό σταθμό του Αεροδρομίου να κρίνεται επικίνδυνη, λόγω της χρόνιας εγκατάλειψης και της έλλειψης συντήρησης.
Η διαδικτυακή πλατφόρμα «NIC» του Ινστιτούτου Κύπρου, η οποία τέθηκε ήδη σε λειτουργία (σχετικός σύνδεσμος: https://nic-project.com), ήρθε για να δώσει ξανά ζωή στο παλιό Αεροδρόμιο της Λευκωσίας, αφού χάρη στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, οι πολίτες έχουν πλέον τη δυνατότητα να εξερευνήσουν διαδικτυακά το ιστορικό Αεροδρόμιο, περπατώντας στους χώρους του, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, καταστημάτων, δημόσιων και απαγορευμένων χώρων.
Πίσω από την πλατφόρμα βρίσκεται μια ομάδα ερευνητών το Ινστιτούτου Κύπρου, η οποία αποτελείται από εμπειρογνώμονες από τα Εργαστήρια Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» (APAC) του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC) και των Ερευνητικών Εργαστηρίων Μη-Επανδρωμένων Συστημάτων (USRL) του Ερευνητικού Κέντρου για το Κλίμα και την Ατμόσφαιρα (CARE-C). Το καλοκαίρι λοιπόν του 2021, μαζί με την υποστήριξη της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP), η συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων έπιασε δουλειά με στόχο την ολοκλήρωση της πλήρης ψηφιοποίησης του Διεθνούς Αεροδρομίου Λευκωσίας, το οποίο σήμερα βρίσκεται στην νεκρή ζώνη, και δεν είναι προσβάσιμο για το κοινό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι Νικόλας Μπακιρτζής, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ινστιτούτο Κύπρου, Dante Abate, Associate Research Scientist, Ινστιτούτο Κύπρου και Μαρίνα Φάκα, Ειδικός Τεχνικός Ερευνητής μίλησαν στην Αυτοδιοίκηση για τη συγκεκριμένη πλατφόρμα και την ιστορία πίσω από αυτήν. Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησαν τα συγκεκριμένα πρόσωπα στην Αυτοδιοίκηση.
Της ψηφιοποίησης προηγήθηκε σχολαστική και μακρά ανάλυση, αλλά και επεξεργασία δεδομένων, με την πλατφόρμα «NIC» να προσφέρει σήμερα τη δυνατότητα στους επισκέπτες να περιηγηθούν εικονικά σε όλες τις προσβάσιμες περιοχές του κύριου τερματικού σταθμού, τον πύργο ελέγχου, το υπόστεγο και τρία αεροπλάνα που παραμένουν καθηλωμένα στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου Λευκωσίας.
Επιπλέον, η πλατφόρμα «NIC» διαθέτει μια συλλογή ιστορικών εικόνων και βίντεο, που στόχο έχουν να μεταφέρουν τους επισκέπτες πίσω στον χρόνο, όταν το αεροδρόμιο βρισκόταν σε πλήρη λειτουργία και αποτελούσε τόπο έλξης χιλιάδων ντόπιων και τουριστών.
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες
Από που πήρε το όνομα του το ερευνητικό πρόγραμμα «NIC» και που εστιάζει;
Το ερευνητικό πρόγραμμα «NIC» πήρε το όνομά του από τον κωδικό IATA του Αεροδρομίου Λευκωσίας.
Εστιάζει σε μια διεπιστημονική διαδικασία τρισδιάστατης μοντελοποίησης και οπτικοποίησης, που αναπτύχθηκε για τη δημιουργία διαδραστικών εφαρμογών για εικονικές περιηγήσεις.
Η ιστορία πίσω από το λογότυπο της πλατφόρμας «NIC»
Το λογότυπο της πλατφόρμας «NIC» είναι εμπνευσμένο από την τελευταία πτήση που προσγειώθηκε στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας, και σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις ετικέτες αποσκευών που χρησιμοποιούν οι αερομεταφορείς για τη μεταφορά των ελεγμένων αποσκευών στους τελικούς προορισμούς τους.
Πρόκειται για τη πτήση CY317 των Κυπριακών Αερογραμμών, η οποία αναχώρησε από Λονδίνο μέσω Ρώμης, στις 19 Ιουλίου 1974, με αεροπλάνο Hawker Siddeley HS-121 Trident 1E, νηολόγησης 5B-DAE, και ήταν και η τελευταία που προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Σκοπός του λογότυπου είναι να υπενθυμίσει στο κοινό ότι το Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας υπήρξε κάποτε πλήρως λειτουργικό.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Πως αισθάνεστε που συμβάλλατε με τον δικό σας τρόπο στην υλοποίηση ενός τέτοιου σημαντικού προγράμματος;
Dante Abate: Το Διεθνές Αεροδρόμιο Λευκωσίας (NIC) ήταν ανέκαθεν ορόσημο σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Μετά τα επίσημα εγκαίνια του νέου τερματικού σταθμού το 1968, εκτός από τους παραθεριστές, οικογένειες Κυπρίων επισκέπτονταν τις καφετέριες του αεροδρομίου, απολαμβάνοντας τη θέα των αναχωρήσεων και αφίξεων των αεροπλάνων από την βεράντα. Όταν το αεροδρόμιο σταμάτησε απότομα τη λειτουργία του το 1974, η πρόσβαση ήταν έκτοτε αδύνατη.
Εμείς, λοιπόν, στο Ινστιτούτο Κύπρου, σε συνεργασία με την UNFICYP, αισθανόμαστε εξαιρετικά περήφανοι που δώσαμε πίσω στην κοινότητα, έστω και εικονικά, την ευκαιρία να επισκεφθεί για άλλη μια φορά το αεροδρόμιο Λευκωσίας. Χάρη στην πλατφόρμα “NIC” είναι πλέον δυνατό να περπατήσεις ουσιαστικά σε όλους τους χώρους του, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, καταστημάτων, δημόσιων και απαγορευμένων χώρων, επαναφέροντας στην κοινωνία ένα σημαντικό κομμάτι της κυπριακής ιστορίας.
Ποια ήταν τα εμπόδια που ενδεχομένως βρέθηκαν στον δρόμο σας κατά την υλοποίηση του και πως τις ξεπεράσατε;
Μαρίνα Φάκα: Η αλήθεια είναι ότι είχαμε αρκετές δυσκολίες να αντιμετωπίσουμε. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήτανε ο περιορισμένος χρόνος που είχαμε εντός του χώρου. Έπρεπε να καλύψουμε όλη αυτή την τεράστια έκταση που καταλαμβάνει το αεροδρόμιο στο σύντομο χρονικό περιθώριο που μας επιτράπηκε από την UNFICYP. Έτσι, υποχρεωτικά χωριστήκαμε σε μικρότερες ομάδες και δουλεύαμε παράλληλα σε διαφορετικούς χώρους. Είχαμε πρόγραμμα για την κάθε μέρα για το ποιες εργασίες έπρεπε να ολοκληρωθούν για να τα καταφέρουμε, και αυτό κάναμε! Επίσης, μιας και το κτίριο του αεροδρομίου έχει κριθεί επικίνδυνο, εξαιτίας της έκθεσης σε αμίαντο, τα σπασμένα γυαλιά παντού και τις εκτεθειμένες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, για λόγους ασφαλείας έπρεπε να δουλέψουμε φορώντας ειδικές στολές, με κράνη και μάσκες, όλα αυτά μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού της Κύπρου. Αυτό από μόνο του έκανε τα πράγματα πιο δύσκολα, αλλά απλά το συνηθίσαμε!
Κατά την άποψη σας, πόσο σημαντική είναι τεχνολογία όσον αφορά την υλοποίηση τέτοιων μεγάλων project;
Νικόλας Μπακιρτζής: Η τεχνολογία προσφέρει εργαλεία, αλλά και μια νέα προσέγγιση σε ανάλογες ‘μεγάλες’ προσπάθειες που αφορούν τη μελέτη, προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τη διατήρηση μνημείων της ιστορικής μας μνήμης. Ιδιαίτερα στον τομέα της επικοινωνίας και της ανάδειξης της ιστορίας και των μνημείων μας, οι δυνατότητες που μας προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία είναι μοναδικές, όσο και πολύτιμες.
Dante Abate: Η σωστή επιλογή μιας συγκεκριμένης τεχνολογίας είναι υψίστης σημασίας όταν ο στόχος είναι η τεκμηρίωση ενός χώρου που κινδυνεύει όπως στην περίπτωση του Διεθνή Αεροδρομίου Λευκωσίας. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης πράγματι, οι κτιριακές εγκαταστάσεις έχουν υποβαθμιστεί σιγά-σιγά λόγω έλλειψης συντήρησης. Για τη συλλογή δεδομένων του «έργου NIC», αποφασίσαμε να εφαρμόσουμε συνδυασμό μεθοδολογιών και εξοπλισμού: με επίγεια μέσα όπως πανοραμικές κάμερες (360°) και επίγειους σαρωτές 3D που επιτρέπουν την απόκτηση τεράστιου όγκου δεδομένων σε σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά και με εναέριους αισθητήρες για την απόκτηση αεροφωτογραφιών όλης της έκτασης που καταλαμβάνει το αεροδρόμιο.
Αναμένατε ότι ο κόσμος θα «αγκαλιάσει» τη συγκεκριμένη προσπάθεια; Είναι εξοικειωμένος ο κόσμος της Κύπρου με τέτοιου είδους προσπάθειες στο διαδίκτυο, μπορεί εύκολα, κατά την άποψη να χρησιμοποιήσει τέτοιου είδους εργαλεία;
Dante Abate: Το ενδιαφέρον για την πλατφόρμα ήταν από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας εξαιρετικά υψηλό. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε ένα μήνα η σελίδα έχει ήδη καταγράψει περισσότερες από 26.500 επισκέψεις, από περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ένα προωθητικό βίντεο από το Drone που είναι ανεβασμένο στο YouTube (https://tinyurl.com/28jy494s) μετρά ήδη περισσότερες από 3.000 θεάσεις.
Με κύριο στόχο να προσεγγίσει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηστών, η πλατφόρμα NIC σχεδιάστηκε με μια πολύ διαισθητική γραφική διεπιφάνεια, που περιλαμβάνει ιστορικές πληροφορίες, φωτογραφίες αρχείου και βίντεο μαζί με την εικονική περιήγηση.
Ως απόδειξη του υψηλού ενδιαφέροντος από το ευρύ κοινό, η ομάδα που εμπλέκεται στο έργο «NIC» έχει ήδη έρθει σε επαφή με πολλά άτομα από την Κύπρο και το εξωτερικό που είναι πρόθυμα να μοιραστούν τις αναμνήσεις τους από την εποχή που το αεροδρόμιο ήταν πλήρως λειτουργικό.
Μαρίνα Φάκα: Το διεθνές αεροδρόμιο Λευκωσίας, είναι κάτι που φέρνει συγκίνηση και νοσταλγία σε όλους τους Κύπριους, ιδίως σε αυτούς που έχουν ζήσει το αεροδρόμιο στις ένδοξες στιγμές του. Επομένως, αναμέναμε πως ο κόσμος θα έδειχνε ενδιαφέρον, αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε να έχει τόσο μεγάλη απήχηση. Από τα νούμερα που αναφέρει ο Dante μπορείτε να αντιληφθείτε πως η πλατφόρμα “NIC” είχε μεγάλη επισκεψιμότητα κατά τις πρώτες μέρες της προώθησής της, ενώ συνεχίζει μέχρι και σήμερα να έχει καθημερινά επισκέπτες. Τα στατιστικά της πλατφόρμας δείχνουν πάντως, ότι ο κόσμος της Κύπρου μπορεί να χρησιμοποιήσει εύκολα αυτού του είδους τις εφαρμογές. Μάλιστα, ο χρόνος που περνάνε οι χρήστες στη πλατφόρμα είναι κατά κόρον στους διάφορους χώρους του αεροδρομίου μέσω της της εικονικής περιήγησης.
Τέτοιου είδους προγράμματα θα μπορούσαν να υλοποιηθούν και για άλλα ιστορικά σημεία στην Κύπρο;
Νικόλας Μπακιρτζής: Οι δυνατότητες της τεχνολογίας είναι απεριόριστες, ενώ παράλληλα εξελίσσονται διαρκώς. Επομένως, σειρά προγραμμάτων θα μπορούσε να καταγράψει και να αναδείξει σειρά ιστορικών σημείων και μνημείων της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί η σημασία της χρήσης νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, αλλά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας, διάσταση με ιδιαίτερη αξία για τη διάχυση τέτοιων προγραμμάτων στις νεότερες γενιές.
Μαρίνα Φάκα: Βεβαίως και θα μπορούσαν να υλοποιηθούν και για άλλα ιστορικά σημεία της Κύπρου. Είναι με μεγάλη χαρά που παρατηρούμε ότι πλέον, φορείς του δημοσίου, αλλά και ανεξάρτητοι φορείς και ερευνητές, γνωρίζοντας τις δυνατότητες που τους προσφέρουν οι εφαρμογές, οι προοπτικές και οι δυνατότητες τέτοιων τεχνολογιών, μας καλούν για να παρέχουμε την τεχνογνωσία μας σε αρχαιολογικούς χώρους, ανασκαφές και μουσεία. Παραδείγματος χάριν, αντίστοιχη δουλεία έχει γίνει και στο νεολιθικό οικισμό της Χοιροκοιτίας, ο όποιος περιλαμβάνεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Ο λόφος έχει αποτυπωθεί ψηφιακά, και τώρα συνάδελφοί μας εργάζονται στην δημιουργία ενός εικονικού περιβάλλοντος, στον οποίο ο χρήστης θα μπορεί να περιηγηθεί στις διάφορες ιστορικές φάσεις που πέρασε ο οικισμός δια μέσω του χρόνου. Επίσης, μέσω μιας συνεργασίας μας με την Τεχνική Επιτροπή είχαμε την ευκαιρία να δουλέψουμε και στον Πύργο του Οθέλλου στην Αμμόχωστο, όπου και εκεί έγινε ψηφιακή καταγραφή του, και οι επισκέπτες μπορούν να τον εξερευνήσουν εικονικά (https://tinyurl.com/3h843vuv).
Ακολοθούν πλάνα από drone από το Παλιό Αεροδρόμιο Λευκωσίας:
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=nZ3mBbq8rGM]
Ακολουθούν εικόνες από το φωτογραφικό Αρχείου του Γραφείου Τύπου και Πληροφορίων, οι οποίες είναι αναρτημένες και στην πλατφόρμα «NIC»:
