Τελέστηκε το πρωί από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β` στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στη Λευκωσία, το ετήσιο επίσημο μνημόσυνο των πεσόντων κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος προς υπεράσπιση της νομιμότητας και της Δημοκρατίας.
Παρέστη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Βουλής, ο Υπουργός Άμυνας, ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, αρχηγοί και εκπρόσωποι κομμάτων, η Εθνική Φρουρά, η ΕΛΔΥΚ, η αστυνομία και συγγενείς των πεσόντων.
Την επιμνημόσυνη ομιλία εκφώνησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick, πρώην Υπουργός Παιδείας Γιώργος Δημοσθένους ο οποίος ανέφερε πως το πραξικόπημα ενάντια στον Μακάριο, την συνταγματική τάξη και τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία και το λαό της αλλά και τον ελληνισμό γενικότερα, οδήγησε σε περιπέτειες με ολέθριες συνέπειες.
Εξήρε το σθένος όσων θυσιάστηκαν και όσων δεν υπάκουσαν στις άνομες και τις προδοτικές ενέργειες των πραξικοπηματιών, τονίζοντας πως ένα πραξικόπημα σε οποιαδήποτε του μορφή, «δεν είναι παρά μια αποτρόπαια πράξη μιας χούφτας ολιγοφρενών που ενίοτε μπορεί να φτάσει και στις πιο ακραίες μορφές βαρβαρότητας».
«Ειδικότερα για το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, η ιστορική έρευνα και οι χιλιάδες μαρτυρίες που έχουν καταγραφεί ως ιστορικά ντοκουμέντα, αποκαλύπτουν ότι δεν ήταν μια αυθόρμητη πράξη, αλλά μια πολύ καλά σχεδιασμένη ενέργεια που υλοποιήθηκε με άκρα μυστικότητα, μια πράξη που υφαίνετο χρόνια και με σιωπηρούς μηχανισμούς που ξεπερνούσαν τα σύνορα Ελλάδας και Κύπρου αλλά και μια καλοσχεδιασμένη πράξη που συμπαρέσυρε αφελείς, ανόητους και παραπλανημένους αλλά και επιστράτευσε διάφορους αδίστακτους και κυνικούς καιροσκόπους που πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να βγουν κερδισμένοι από μια ανώμαλη κατάσταση», ανέφερε.
Ο κ. Δημοσθένους, είπε ότι το πραξικόπημα έδωσε την αφορμή στην Τουρκία να εισβάλει στον τόπο μας με ανελέητο και βάρβαρο τρόπο, μια εισβολή που μας βρήκε απροετοίμαστους με μια Εθνική Φρουρά σε αποδιοργάνωση και τις επίλεκτες της μονάδες «αντί να βρίσκονται εκεί που έπρεπε, περιφέρονταν και τρομοκρατούσαν τον κόσμο σε χωριά και πόλεις της Κύπρου, πανηγυρίζοντας για τα κατορθώματά τους και με μοναδικό στόχο την πλήρη επικράτηση του πραξικοπήματος και αφήνοντας πλήρως απροστάτευτα τα παράλια της Κερύνειας με αποτέλεσμα η απόβαση να γίνει χωρίς καμία αντίσταση και να μετατραπεί σε μια απλή αποβίβαση στρατευμάτων».
Σε άλλο μέρος της ομιλίας του ο Πρύτανης είπε επιβάλλεται να κάνουμε μια σαφή και απαραίτητη διάκριση, ότι δεν ήταν ολόκληρη η στρατιωτική ηγεσία στρατευμένη με τις άνομες ενέργειες της Χούντας και των εγκαθέτων της και ότι υπήρξαν περιπτώσεις γενναίων αξιωματικών Κύπριων και Ελλαδιτών που πρόταξαν το καθήκον απέναντι στην πατρίδα και με αυτοθυσία έπεσαν στο πεδίο της μάχης.
Ο κ. Δημοσθένους αναφέρθηκε στην εισβολή που ακολούθησε και τον όλεθρο και την καταστροφή και τόνισε πως μετά τιτάνιες ήταν οι προσπάθειες για προώθηση του προβλήματος μας ως προβλήματος εισβολής και κατοχής και την υπεράσπιση μας από το διεθνή παράγοντα.
Αναφέρθηκε επίσης στα χρόνια μετά την εισβολή και τις μεγάλες προσπάθειες για διαχείριση των συνεπειών της εισβολής και κατοχής. Ο κ. Δημοσθένους είπε ότι ο αγώνας μας για απελευθέρωση και επανένωση συνεχίζεται ακόμη και σήμερα χωρίς δυστυχώς αποτέλεσμα λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας. Είπε ότι στο στόχο για ανασυγκρότηση του κράτους όπως τέθηκε μετά την εισβολή , και για ανάπτυξη είχαμε εξαίρετες επιδόσεις διαχρονικά που θωράκισαν την Κυπριακή Δημοκρατία.
O Πρύτανης είπε ότι αναμφίβολα η Κύπρος του σήμερα δεν είναι η Κύπρος του 1974 και πρόσθεσε πως καταδικάζοντας σήμερα το πραξικόπημα και τιμώντας όσους θυσιάστηκαν, ο αγώνας συνεχίζεται και δεν υπάρχει καμία ψευδαίσθηση όμως, λόγω της στάσης της Τουρκίας.
«Συνειδητοποιούμε ποιος είναι ο αντίπαλος, αλλά και ποια είναι η σημερινή διεθνής πραγματικότητα. Η Τουρκία είναι μια υπολογίσιμη περιφερειακή δύναμη αλλά δυστυχώς και μια χώρα προς την οποία σιωπηλά, ύπουλα και υποκριτικά όλες οι μεγάλες δυνάμεις επιδεικνύουν ανοχή», είπε.
Ανέφερε ότι ένα κράτος ασύστολα παραβιάζει τη διεθνή έννομη πράξη και καμία διεθνής δύναμη δεν παρεμβαίνει.
Μίλησε για κινδύνους για την εθνική μας επιβίωση και απηύθυνε έκκληση για ενότητα και ομοψυχία, συστράτευση από την οποία δεν περισσεύει κανείς λέγοντας ότι αυτό είναι χρέος προς την πατρίδα και όσους θυσιάστηκαν.
Μετά την το ετήσιο επίσημο μνημόσυνο πραγματοποιήθηκε τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων και ψάληκε ο Εθνικός Ύμνος.
ΚΥΠΕ
