Της Δόμνας Μωυσέως
O πολιτισμός είναι μια από τις έννοιες που δέχονται αρκετούς ορισμούς, κάτι που σημαίνει πως αγγίζει περισσότερο από μία διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. H έννοια του πολιτισμού ή το επίθετο «πολιτισμένος» χρησιμοποιούνται, για παράδειγμα, όταν γίνεται αναφορά σε όλα εκείνα τα επιτεύγματα που παραπέμπουν στην θετική εξέλιξη ενός λαού. Αυτό άλλωστε είναι που επιτρέπει συχνά, και σε μεγάλο βαθμό εσφαλμένα, τη σύγκριση ανάμεσα στους λαούς, έχοντας τροφοδοτήσει πολλές φορές στο αίσθημα της υπεροχής ενός λαού απέναντι σε κάποιον άλλον. Επίσης, η σύνδεση του πολιτισμού με τα επιτεύγματα ενός λαού σε πολλαπλά επίπεδα έχει οδηγήσει στην άμεση συσχέτιση του όρου με το παρελθόν, κάτι που εγκλωβίζει την ανάγκη εξέλιξής του στο μέλλον. Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς το γεγονός ότι στην κοινή αντίληψη ο όρος πολιτισμός εκφράζεται και με άλλους ποικίλους τρόπους: αυτό που συνδέεται με την καλλιτεχνική έκφραση (λογοτεχνική, εικαστική, θεατρική κ.ά.), με τον αθλητισμό.
Σε όλες τις περιπτώσεις αυτό που παρουσιάζεται ως δεδομένο είναι η συλλογική διάσταση που περικλείει η έννοια. Είναι αδιαμφισβήτητα το αποτέλεσμα που προέρχεται από ένα ευρύτερο σύνολο πολιτών αλλά και αυτό που αντιπροσωπεύει ένα σύνολο πολιτών. Έτσι, ο όρος πολιτισμός συναντά και παίρνει νόημα μέσα από την ετυμολογία της λέξης, αυτήν της «πόλις» από όπου πηγάζει και η λέξη «πολίτης».
Στις μέρες μας, εν όψει των εκλογών τοπικής αυτοδιοίκησης, παρουσιάζεται εξαιρετικά επίκαιρος αλλά και αναγκαίος ο προβληματισμός γύρω από τις έννοιες αυτές. Η προώθηση του πολιτισμού στην πόλη μας θα πρέπει να παραπέμπει στο σύνολο των ενεργειών, οι οποίες θα οδηγήσουν στη συμφιλίωση του πολίτη με τα κοινά και κατ’ επέκταση στην εναρμόνιση της ζωής των πολιτών με την πόλη στην οποία ζουν και δημιουργούν.
Η μία από τις πτυχές της προώθησης του πολιτισμού εμπίπτει στον τομέα της ψυχαγωγίας. Αδιαμφισβήτητα η ψυχαγωγία συνδέεται με τα θεάματα και τις εκδηλώσεις που σχετίζονται με τη διασκέδαση των πολιτών και προσφέρουν, έστω και προσωρινά, τη δυνατότητα παραμερισμού των προβλημάτων της καθημερινότητας. Η ψυχαγωγία, όμως, όπως η ίδια η λέξη το φανερώνει έχει επίσης ως στόχο την αγωγή της ψυχής.
Έτσι, είναι η αναγκαία η αναβάθμιση εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων που να αγκαλιάζουν τις δύο αυτές βασικές πτυχές της ψυχαγωγίας: να προσφέρουν ευχαρίστηση στους πολίτες αλλά και να συμβάλουν καθοριστικά στη βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στους πολίτες και την πόλη τους, προωθώντας με αυτό τον τρόπο την συλλογικότητα και δημιουργώντας, κατά συνέπεια, αυτό που λέμε πολιτισμό.
Κατά τη τελευταία πενταετία, γίναμε μάρτυρες υποβάθμισης θεσμών που είχαν συμβάλει στο παρελθόν στην ουσιαστική επαφή ανάμεσα στους πολίτες αλλά και ανάμεσα στους πολίτες και την πόλη τους. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η αναβάθμιση των πολιτιστικών εκδηλώσεων συμβάλλουν σημαντικά στην προώθηση ενός ποιοτικού τουριστικού προϊόντος. Κάποιοι από αυτούς τους θεσμούς ήταν το Καλοκαιρινό Φεστιβάλ του Δήμου, ο θεσμός των Ανθεστηρίων κ.ά. Η Δημοτική ομάδα του ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις, πέραν όμως από την αναβάθμιση των θεσμών αυτών, κρίνει εξίσου αναγκαία την ανανέωση εκδηλώσεων που συνδέονται στενά με τον τοπικό χαρακτήρα της Λάρνακας. Μία από αυτές είναι, για παράδειγμα, η γιορτή του Κατακλυσμού, η οποία θα πρέπει να ξεπεράσει το υπάρχον μοντέλο διοργάνωσης, έτσι ώστε να γίνει ελκυστικότερη τόσο για τους πολίτες της Λάρνακας, όσο και για τους επισκέπτες της. Σε αυτό το πλαίσιο και λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της προώθησης του πολιτισμού στην πόλη θα πρέπει να δημιουργηθούν θεσμοί μέσα από τη διοργάνωση εκδηλώσεων που να αξιοποιούν και να αναδεικνύουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πόλης μας. Το θέατρο στις συνοικίες, η αξιοποίηση των πλατειών της πόλης και των πάρκων, θα δώσουν νέα πνοή στην πόλη, ενώ θα αποτελέσουν, ταυτόχρονα, πρό(σ)κληση για την ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στους πολίτες και την πόλη τους.
Έχει ήδη προαναφερθεί η σχέση της έννοιας του πολιτισμού με τα επιτεύγματα τα οποία συνθέτουν την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα ενός λαού, ενός τόπου. Στη Λάρνακα, δυστυχώς, δεν προωθήθηκαν αρκετά τα στοιχεία που αποτελούν τη μοναδικότητά της. Και θα έχουμε προωθήσει των πολιτισμό στην πόλη μας όταν, επιτέλους, αγκαλιάσουμε με αγάπη τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στοιχεία. Κάποια από αυτά αφορούν στο ιστορικό της παρελθόν και εμπίπτουν στην ενδυνάμωση της προσπάθειας προώθησης των αρχαιολογικών της χώρων, των μνημείων που φανερώνουν τον πολυδιάστατο πολιτιστικό της χαρακτήρα όπως αυτός καθορίστηκε μέσα από τους αιώνες. Πρέπει να αποτελεί για μας πρόκληση η προσπάθεια εναρμόνισης των στοιχείων του παρελθόντος με το παρόν σε πολλαπλά επίπεδα: αισθητικό, τουριστικό κ.ά. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί πως η αξιοποίηση υφιστάμενων θεσμών όπως το Ανοικτό Σχολείο του Δήμου Λάρνακας, τα μουσεία της πόλης, τους εκθεσιακούς χώρους, αλλά και η δημιουργία νέων θεσμών για την προώθηση της γνώσης των πολιτών για την ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης τους είναι κάτι περισσότερο από ενδιαφέρουσα και αναγκαία. Η πόλη μας έχει συνδράμει σημαντικά στη λογοτεχνική, εικαστική, θεατρική δημιουργία στην Κύπρο, και είναι καιρός να ανακαλύψουμε αυτές τις, για αρκετό κόσμο, άγνωστες πτυχές της. Μερικά παραδείγματα είναι προσωπικότητες όπως ο Θρασύβουλος Ρώπας (1841- 1890) του οποίου η έκδοση ποιημάτων το 1879 αποτελεί και το πρώτο λογοτεχνικό έργο που εκδίδεται στην Κύπρο. Ο Παύλος Βαλδασερίδης (1892- 1971), ο Δημήτρης Λιπέρτης (1866-1937) είναι κάποιοι από τους ανθρώπους των γραμμάτων για τους οποίους θα έπρεπε να περηφανεύεται η πόλη μας. Χωρίς να ξεχνάμε, επίσης, τη σημαντική πνευματική δραστηριότητα που εκφράστηκε μέσα από τοπικά λογοτεχνικά περιοδικά όπως O Kόσμος (1909-1911), Κυπριακά Χρονικά (1935), Ο Κύκλος (1980-1986) που συνέβαλαν σημαντικά στον πολιτισμό της Κύπρου, αλλά και στην προβολή πολύτιμων πληροφοριών για την ιστορία και τον πολιτισμό της Λάρνακας.
Κλείνοντας, είναι αδύνατον να εξαντληθεί το θέμα της ανάδειξης, της αναβάθμισης, της προώθησης του πολιτισμού στην πόλη μας. Ίσως αυτό να ταιριάζει απόλυτα με τον ίδιο το χαρακτήρα και τον πλούτο της Λάρνακας, μιας πόλης με μεγάλη ιστορία, με μεγάλο πολιτισμό. Μια πόλη που οφείλουμε να γνωρίσουμε ξανά οι ίδιοι οι πολίτες της, να αγκαλιάσουμε και να αγαπήσουμε τα ιδιαίτερα της χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να την οδηγήσουμε εκεί που της αξίζει, που αξίζει σε εμάς και τα παιδιά μας.
Η Δόμνα Μωυσέως είναι Υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος ΑΚΕΛ Λάρνακας
