Στην επεξεργασία συγκεκριμένων προτάσεων, που αφορούν όλες τις πτυχές της στεγαστικής πολιτικής, έχει προχωρήσει η Κοινωνική Πλατφόρμα «Στέγη για όλους», η οποία καλεί όλες τις οργανώσεις, που συμφωνούν με την ανάγκη ύπαρξης κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής, να πορευτούν μαζί της.
Οι προτάσεις της Κοινωνικής Πλατφόρμας, όπως αυτές έχουν τύχει επεξεργασίας, παρουσιάστηκαν σήμερα σε δημοσιογραφική διάσκεψη, και αφορούν πολιτικές κοινωνικής στέγης και τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προγράμματα φοιτητικής στέγης, πολιτικές που αφορούν την ύπαιθρο και έχουν άμεση σχέση με την αναζωογόνηση της υπαίθρου και τη στήριξη των κατοίκων, ιδιαίτερα των νέων για παραμονή.
Επίσης, αφορούν το τεράστιο κοινωνικό θέμα των εκποιήσεων και του κινδύνου να βρεθούν άστεγοι στους δρόμους πολίτες, οι οποίοι λόγω της κρίσης παραμένουν εκτεθειμένοι στις τράπεζες.
Όπως αναφέρθηκε στη διάσκεψη, η Κοινωνική Πλατφόρμα «Στέγη για όλους» προγραμματίζει σειρά δράσεων με στόχο την κινητοποίηση της κοινωνίας, ώστε να απαιτηθεί στέγη για όλους, ενώ έχει ήδη αποφασιστεί ότι μέσα στο φθινόπωρο θα πραγματοποιήσει συνέδριο για το στεγαστικό πρόβλημα, στο οποίο θα προσκληθούν και φορείς από το εξωτερικό.
Παράλληλα, προγραμματίζονται και θα προωθηθούν το Φθινόπωρο επαφές με φορείς και πολιτικά κόμματα, ενώ ανάλογα με την ανταπόκριση που θα υπάρξει, οι δράσεις θα κλιμακώνονται.
Ποιοι συμμετέχουν στην πλατφόρμα
Στην Κοινωνική Πλατφόρμα «Στέγη για όλους» συμμετέχουν: ΠΕΟ, Ε.Σ.Κ., ΑΣΔΥΚ, ΕΚΑ, Νέα Αγροτική, ΠΟΓΟ, Σοσιαλιστική Γυναικεία Κίνηση, Παγκύπρια Κίνηση Ίσα Δικαιώματα Ίσες Ευθύνες, ΕΔΟΝ, Νεολαία ΕΔΕΚ, Νεολαία Συμμαχίας Πολιτών, ΠΟΦΕΝ, Προοδευτική Κίνηση Φοιτητών, Φοιτητική Ένωση Frederic, Παγκύπρια Οργάνωση Πενταμελούς Οικογένειας, Παγκύπριος Σύνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων, Κίνηση Ισότητας Στήριξης και Αντιρατσισμού, Κίνημα Κατά των Εκποιήσεων, Παγκύπριος Σύνδεσμος Καταναλωτών.
Σε δήλωσή του, εκ μέρους της Κοινωνικής Πλατφόρμας «Στέγη για Όλους», ο ΓΓ της ΠΕΟ, Πάμπης Κυρίτσης, ανέφερε ότι «το δικαίωμα κάθε πολίτη να έχει αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες στέγασης είναι ένα από τα βασικά δικαιώματα που καθορίζουν την ποιότητα των σύγχρονων κοινωνιών», σημειώνοντας πως «αυτό το δικαίωμα στις μέρες μας δεν είναι αυτονόητο ούτε και διασφαλίζεται και στην Κύπρο του 2019 η διασφάλιση αξιοπρεπούς προσιτής στέγης, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, τα νεαρά ζευγάρια, τους φοιτητές, τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, ολοένα και γίνεται, άπιαστο όνειρο για αρκετές από αυτές τις ομάδες».
Οπως είπε, «τα ενοίκια έχουν ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη και καθιστούν την οικονομική επιβάρυνση δυσβάστακτη για πολλές οικογένειες. Η δυνατότητα δανειοδότησης για απόκτηση ιδιόκτητης στέγης για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ιδιαίτερα για τους νέους, είναι περιορισμένη έως ανύπαρκτη. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες η Κύπρος αντιμετωπίζει το φαινόμενο των αστέγων. Αυτή η ζοφερή εικόνα παρουσιάζεται τη στιγμή που αρκετές οικογένειες, βρίσκονται μπροστά στο φάσμα της εκποίησης της οικογενειακής τους στέγης από τις τράπεζες».
Ανέφερε πως «τα οξυμένα προβλήματα στέγασης που αντιμετωπίζει μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, δεν είναι άσχετα με τη φιλοσοφία των πολιτικών που ακολουθήθηκαν τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης», προσθέτοντας ότι «λόγω αυτών των πολιτικών καταργήθηκε η πλειοψηφία των στεγαστικών σχεδίων που αφορούσαν πρόσφυγες, νεαρά ζευγάρια, χαμηλά αμειβόμενους και άλλες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού».
Όπως σημείωσε, «τα νομικά εργαλεία που δόθηκαν στις τράπεζες, στο όνομα της αντιμετώπισης των ΜΕΔ, οδηγούν σε άστεγους, ενώ η απουσία δυνατοτήτων εξασφάλισης ιδιόκτητης στέγης σε συνδυασμό με τις πολιτικές που εφάρμοσε η κυβέρνηση στο όνομα της προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, οδήγησαν τα ενοίκια σε πρωτοφανή επίπεδα σε σχέση με τους μισθούς και τα εισοδήματα της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών».
Εξαγγελία μέτρων από την κυβέρνηση
Αναφορικά με τα μέτρα που έχει εξαγγείλει πρόσφατα η κυβέρνηση, ο κ. Κυρίτσης είπε πως «τα μέτρα αυτά, χωρίς να τα μηδενίζουμε, θεωρούμε ότι δυστυχώς δεν αντιμετωπίζουν ολοκληρωμένα το στεγαστικό πρόβλημα στη σημερινή του διάσταση», συμπληρώνοντας ότι «από τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί απουσιάζουν τα προγράμματα κοινωνικής στέγης».
«Οι εξαγγελίες για αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων και της οικονομικής βοήθειας σε διάφορα στεγαστικά σχέδια επενεργεί θετικά μόνο σε όσους μπορούν να εξασφαλίσουν δάνεια από τις τράπεζες και είναι καλά γνωστό ότι με τα σημερινά δεδομένα αυτή η μερίδα του πληθυσμού είναι πολύ μικρή. Ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης παρά το γεγονός ότι διαθέτει πολύ ψηλή ρευστότητα συνειδητά μετατρέπεται σε οικονομική τράπεζα που δεν έχει σχέση με το σκοπό για τον οποίο έχει δημιουργηθεί», είπε.
Εξάλλου, είπε πως «τα κίνητρα που δίνονται στους επιχειρηματίες ανάπτυξης γης για ανέγερση πρόσθετων κατοικιών δεν αναμένεται ότι θα επενεργήσουν δραστικά στη μείωση των ενοικίων».
Αναπομπή των προτάσεων νόμου για τις εκποιήσεις
Σε σχέση με την αναπομπή των προτάσεων νόμου για τις εκποιήσεις, ο ΓΓ της ΠΕΟ απηύθυνε έκκληση προς τα κοινοβουλευτικά κόμμα να μην την κάνουν δεκτή.
Καταληκτικά ανέφερε ότι «η κοινή αφετηρία όλων όσων έχουμε συνασπιστεί σ’ αυτή την πρωτοβουλία είναι ότι η στέγη δεν μπορεί να είναι προνόμιο των λίγων, ούτε μπορεί να μετατρέπεται σε κοινό εμπόρευμα, αλλά είναι δικαίωμα».
Αναλυτικά οι προτάσεις της Κοινωνικής Πλατφόρμας
Σχέδια Κοινωνικής Στέγης:
Αξιοποίηση δημόσιας ιδιοκτησίας, όπως και το απόθεμα γης που έχει ο ΚΟΑΓ για ανέγερση κατοικιών χαμηλού κόστους οι οποίες να παραχωρούνται με βάση εισοδηματικά κριτήρια με τη μορφή ενοικιαγοράς. Αξιοποίηση γης που ανήκει στο δημόσιο ή γης που ανήκει σε δήμους για ανέγερση δημοτικών κατοικιών. Στεγαστικά σχέδια για ομάδες του πληθυσμού με βάση την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση που να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων παραχώρηση οικοπέδων και οικονομική βοήθεια. Επαναφορά του σχεδίου βελτίωσης στεγαστικών συνθηκών για λήπτες Ε.Ε.Ε. και διεύρυνση των κριτηρίων για να περιλαμβάνει και άλλες ευάλωτες ομάδες.
Πολιτική αντιμετώπισης του κόστους ενοικίασης κατοικίας:
Δημιουργία νέου σχεδίου επιδότησης ενοικίου με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Αύξηση του επιδόματος ενοικίου για λήπτες Ε.Ε.Ε. και πρόσφυγες με βάση τις πραγματικές αυξήσεις των ενοικίων.
Φοιτητική στέγη:
Η πολιτική ανάπτυξης των πανεπιστημίων να προϋποθέτει και τη δημιουργία ικανοποιητικού αριθμού φοιτητικών εστιών οι οποίες να παραχωρούνται στους φοιτητές με χαμηλό ή και μηδενικό κόστος. Βελτίωση των κριτηρίων επιδότησης ενοικίου σε φοιτητές. Φορολογικά κίνητρα σε ενοικιαστές που ενοικιάζουν υποστατικά σε φοιτητές (π.χ. μειωμένη φορολογία).
Πολιτική αντιμετώπισης έκτακτων επειγόντων αναγκών προσωρινής στέγασης (άστεγοι, μετανάστες κ.λπ):
Δημιουργία και λειτουργία από τις δημοτικές αρχές χώρων προσωρινής στέγασης. Για τη δημιουργία αυτών των χώρων μπορούν να αξιοποιηθούν δημόσια κτίρια που δεν χρησιμοποιούνται, να ενοικιαστούν πολυκατοικίες κ.λπ.
Η δημιουργία και λειτουργία των χώρων να επιδοτείται από το κράτος, να αξιοποιηθούν επίσης πόροι από την Ε.Ε. Οι χώροι αυτοί να λειτουργούν όχι μόνο ως χώροι προσωρινής στέγασης αλλά και ως χώροι στήριξης και συμβουλευτικής καθοδήγησης.
Ειδικά Σχέδια:
Σχέδια οικονομικών κινήτρων σε νεαρές οικογένειες οι οποίες επιθυμούν να αξιοποιήσουν κατοικία στην ύπαιθρο ως πρώτη κατοικία. Επαναφορά της δήλωσης πολιτικής για ανέγερση κατοικίας σε αγροτεμάχια με την προϋπόθεση ότι η ανέγερση θα αφορά πρώτη κατοικία μέχρι ενός συγκεκριμένου εμβαδού.
Εκποιήσεις:
Τροποποίηση του νόμου για τις εκποιήσεις με στόχο την προστασία του δικαιώματος στέγης της οικογένειας και την παρέμβαση του δικαστηρίου για την εξασφάλιση στέγασης της οικογένειας πριν την παράδοση του πλειστηριάσματος στις τράπεζες. Δημιουργία τράπεζας δεδομένων για παρακολούθηση του τρόπου χειρισμού από τις τράπεζες των αναδιαρθρώσεων και δημιουργία δεσμευτικών κανόνων για τις τράπεζες για την επίτευξη βιώσιμων αναδιαρθρώσεων (διαγραφές παράνομων χρεώσεων). Δημιουργία Φορέα Ανάληψης μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Ο Φορέας θα ειδικεύεται στον τομέα της πρώτης κατοικίας. Τροποποίηση του Νόμου και κατάθεση κανονισμών για τη λειτουργία ταμείου νομικής αρωγής σε υποθέσεις εκποίησης κατοικίας ευάλωτων ομάδων (μονογονιοί, λήπτες Ε.Ε.Ε. κ.λπ.. ώστε να προστατεύεται το δικαίωμα αποτελεσματικής πρόσβασης στην δικαιοσύνη για προστασία δανειοληπτών.
Αναστολή διαδικασίας εκποίησης κατοικιών εφόσον εκκρεμεί η εκδίκαση της διαφοράς μεταξύ συζύγων στα οικογενειακά δικαστήρια για προστασία της μονογονεϊκής οικογένειας..
Φορολογική πολιτική – πόροι για τη χρηματοδότηση στεγαστικής πολιτικής:
Επαναφορά της κλιμακωτής φορολογίας ακίνητης ιδιοκτησίας (να μην έχει καμία φορολογία η πρώτη κατοικία μέχρι μιας συγκεκριμένης αξίας). Ειδική φορολογία σε τεμάχια γης ή οικοδομές που μένουν αναξιοποίητα. Επιβολή ειδικού τέλους σε άτομα που λαμβάνουν υπηκοότητα με το σχέδιο πολιτογράφησης. Ειδικό φορολογικό τέλος για το όφελος το οποίο προκύπτει από τις αλλαγές στις πολεοδομικές ζώνες. Φορολογικές ελαφρύνσεις για ανέγερση πρώτης κατοικίας σε νεαρά ζευγάρια.
Φορέας παρακολούθησης και υλοποίησης της στεγαστικής πολιτικής:
Με στόχο να υπάρξει συστηματική παρακολούθηση του στεγαστικού ζητήματος, εκπόνηση και βελτίωση των πολιτικών και προγραμμάτων για τη στέγη, παρακολούθηση της υλοποίησης των διαφόρων στεγαστικών προγραμμάτων, διοχέτευση και αξιοποίηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό των διαθέσιμων οικονομικών πόρων προτείνεται η δημιουργία Φορέα Παρακολούθησης και υλοποίησης της στεγαστικής πολιτικής.
ΚΥΠΕ
