Της Μαρίας Βασιλειάδου
Οι Δήμοι και οι κοινότητες αποτελούν τον πρώτο δέκτη κοινωνικών προβλημάτων και αυτό λόγω της αμεσότητας της επαφής με τον πολίτη και την καθημερινότητα του.
Το πλεονέκτημα της τοπικής Αυτοδιοίκησης στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, σε σχέση πάντα με τη κεντρική εξουσία, έγκειται στη δυνατότητα που έχουν οι τοπικοί άρχοντες να ευρίσκονται σε πρώτο πλάνο, κοντά στα προβλήματα, και να μπορούν να να έχουν οπτική της πραγματικής τους διάστασης με συνεπακόλουθο τη δημιουργία θεσμών και λειτουργιών για την αποτελεσματική λύση τους. Η προσέγγιση των προβλημάτων στην ουσία τους, μπορεί να γίνεται με πιο ανθρώπινο και πιο αποτελεσματικό τρόπο, ίσως και με πιο εξατομικευμένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψιν, εκεί που είναι δυνατό, τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης.
Για να μπορέσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας, θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο ρόλος της στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής, δια της εκχώρησης αρκετών αρμοδιοτήτων από τη κεντρική κυβέρνηση. Η αποκέντρωση εξουσίας είναι βαθιά φιλοσοφική και ιδεολογική πολιτική προσέγγιση. Η αποκέντρωση δημιουργεί πεδία ευθύνης και όχι πεδία εξουσίας.
Ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση , είτε σε επίπεδο Δήμων, είτε σε επίπεδο κοινοτήτων, σημαίνει δυνατότητα υλοποίησης προγραμμάτων σε μεγαλύτερη έκταση, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και με πιο στοχευμένη κοινωνική πολιτική. Αυτή η προσπάθεια ασφαλώς, θα πρέπει να συνοδεύεται και με τους απαιτούμενους πόρους.
Η αναβάθμιση του κοινωνικού ρόλου των Δήμων και κοινοτήτων είναι αναπόφευκτα συνυφασμένη με την ανακατανομή των πόρων του κράτους προς όφελος των αδύνατων ομάδων.
Μια τέτοια προσέγγιση ανοίγει καινούργιους πλατύτερους δρόμους για τη Τοπική Αυτοδιοίκηση και της δίνει τη δυνατότητα σχεδιασμού κοινωνικής πολιτικής στα μέτρα και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Τέτοιες πολιτικές , όπως για παράδειγμα, υπηρεσίες κοινωνικής μέριμνας, προγράμματα επιμόρφωσης και εκπαίδευσης ενηλίκων, επιμόρφωση ανέργων μπορούν να αναπτυχθούν με γνώμονα τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και να καλύψουν τοπικές ανάγκες.
Ταυτόχρονα, μέσα από την αποκεντρωτική προσέγγιση, δίνεται η δυνατότητα να προωθηθούν νέες αναπτυξιακές πολιτικές που θα αναδεικνύονται και θα αξιοποιούν τις τις δυνατότητες, τον πλούτο και τα δυνατά στοιχεία της κάθε περιοχής.
Η κοινωνική πολιτική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ευρεία και μπορεί να αγγίξει όλες τις πτυχές της ζωής των δημοτών. Μερικά παραδείγματα παραμέτρων της κοινωνικής πολιτικής που μπορεί να εφαρμόσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι τα ακόλουθα:
-Κέντρα πρόληψης εξαρτησιογόνων ουσιών
-Κέντρα Απασχόλησης Ηλικιωμένων
-Ειδικά προγράμματα κατάρτισης με διασύνδεση με τοπικές επιχειρήσεις
-προγράμματα ενσωμάτωσης μειονοτήτων
-κέντρα ψυχοκοινωνικής στήριξης
-Δημοτικοί/Κοινοτικοί Βρεφονηπιακοί σταθμοί
-Επιμόρφωση ανέργων
-Προγράμματα ενσωμάτωσης ανέργων
Στήριξη σε αλλοδαπούς/ μετανάστες
Και πολλά άλλα.
Ένα κράτος που νοιάζεται για τους πολίτες του και επιθυμεί να αναβαθμίσει το επίπεδο κοινωνικών υπηρεσιών δεν μπορεί παρά να περιορίσει τον ρόλο του σε αυτόν του συντονιστή των διαδικασιών και του εγγυητή της εύρυθμης λειτουργίας τους , αποκεντρώνοντας εξουσία και πόρους και αναβαθμίζοντας με αυτό τον τρόπο τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Μαρία Βασιλειάδου – Α’ Αντιπρόεδρος Κ.Σ. ΕΔΕΚ
