Γράφει ο Νίκος Γ. Σύκας
Το Branding του νέου Εθνικού Συστήματος Έρευνας & Καινοτομίας στην Κύπρο αποτελεί θέμα υψίστης προτεραιότητας αφού μια δημιουργική και αποτελεσματική Στρατηγική Branding θα:
- Ενίσχυε σημαντικά την εθνική ανταγωνιστικότητα.
- Βοηθούσε στην καλλιέργεια κουλτούρας καινοτομίας.
- Έφερνε μαζί όλους τους εταίρους (stakeholders) της καινοτομίας – δημόσιες υπηρεσίες, αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, ΜΚΟ.
- Προωθούσε το συντονισμό, τις συνεργασίες και τις συνέργειες.
- Γεφύρωνε το χάσμα ανάμεσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις, επιταχύνοντας τη διαδρομή από την ιδέα στην αγορά.
- Προωθούσε την αλληλο-γονιμοποίηση ανάμεσα σε διαφορετικούς κλάδους και το συνδυασμό ριζικά διαφορετικών τεχνολογιών και κλάδων.
- Βοηθούσε στην προσέλκυση επενδύσεων.
- Μεγιστοποιούσε την απορρόφηση πόρων από τα Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα (Ορίζοντας 2020).
- Ενδυνάμωνε την εικόνα της Κύπρου στη διεθνή σκηνή (Nation Branding).
- Βοηθούσε τις επιχειρήσεις να παράγουν τοπικές καινοτομίες με διεθνή προοπτική πιο γρήγορα, πιο φθηνά και πιο έξυπνα.
Το Εθνικό Σύστημα Έρευνας & Καινοτομίας είναι μια καινοτομία. Όλες οι καινοτομίες μπορούν να ταξινομηθούν με βάση τους τέσσερεις βασικούς τύπους καινοτομίας: καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασιών, οργανωσιακή καινοτομία και καινοτομία μάρκετινγκ. Οι επιδόσεις και η αποτελεσματικότητα του Εθνικού Συστήματος Έρευνας & Καινοτομίας είναι συνάρτηση πολλών αλληλοεξαρτώμενων παραγόντων και ικανοτήτων –από τα τέσσερα κύρια είδη καινοτομίας– και μπορούν να κωδικοποιηθούν ως ακολούθως:
- Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, Ψηφιοποίηση, Έξυπνοι Οικισμοί. Γόνιμο οικοσύστημα, κρίσιμη μάζα συντελεστών και υποδομών, επαρκή κονδύλια για επένδυση στην Έρευνα & Ανάπτυξη, παροχή κινήτρων. Κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Οι υποδομές της άυλης οικονομίας (soft infrastructure) –νόμοι και κανονισμοί, πρότυπα, εμπιστοσύνη, κοινωνικό κεφάλαιο, πλαίσιο λειτουργίας και συναντίληψης– ενθαρρύνουν τις επενδύσεις.
- Ανάπτυξη καινοτομικών δεξιοτήτων, καλλιέργεια ταλέντου. Επιτάχυνση της διαδρομής από την ιδέα στην αγορά. Καινοτόμος Διακυβέρνηση – αποδοτικότητα, διευκόλυνση του επιχειρείν, μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου. Τακτική ανατροφοδότηση και παρακολούθηση. Μετρήσιμα αποτελέσματα και λογοδοσία. Συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Δικτύωση, διασυνδεσιμότητα και συντονισμός όλων των εταίρων. Επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης. Διάχυση της καινοτομίας, συνέργειες. Χρειάζεται μακροχρόνιος σχεδιασμός – η βραχυπρόθεσμη εστίαση αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην καινοτομία.
- Καλλιέργεια μιας ανοιχτής, δημιουργικής κουλτούρας. Ενθάρρυνση της ποικιλομορφίας «diversity» και της ανεκτικότητας/δεκτικότητας. Ενίσχυση της κοινωνική συνοχή. Διάχυση των καινοτομικών αποτελεσμάτων και της νέας αξίας με τρόπο που να μειώνονται οι ανισότητες. Εξωστρέφεια, κινητικότητα. Καλλιέργεια ευνοϊκού κλίματος για την επιχειρηματικότητα. Ενθάρρυνση για ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε τυχόν αποτυχία να μην οδηγεί σε στιγματισμό. Δεν μπορείς να δοκιμάσεις κάτι που δεν ξανάγινε και να είσαι βέβαιος για το αποτέλεσμα – η καινοτομία εμπεριέχει ρίσκο. Τα δημιουργικά αποτελέσματα συνήθως χρειάζονται πολλές αποτυχημένες προσπάθειες. Κάθε αποτυχία μας φέρνει πιο κοντά στην επίλυση του προβλήματος.
- Δημιουργικό και αποτελεσματικό Branding. Στρατηγική επικοινωνία. Ενίσχυση του βαθμού ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης όλων των ενδιαφερόμενων μερών για τα οφέλη που προκύπτουν από ένα σύγχρονο Εθνικό Σύστημα Έρευνας & Καινοτομίας. Προβολή των ειδικών χαρακτηριστικών και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με στόχο την προσέλκυση ταλέντων και επενδύσεων. Διαφοροποίηση, ανάδειξη της μοναδικότητας και της αυθεντικότητας.
Τα πιο πάνω καινοτόμα στοιχεία, χαρακτηριστικά, παράγοντες και διακριτές ικανότητες (distinctive capabilities) που περιλαμβάνουν κάθε διάσταση ενός γόνιμου οικοσυστήματος, πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους με τρόπο που να μεγιστοποιείται ο αντίκτυπος, η προστιθέμενη αξία και οι επιδόσεις του Εθνικού Συστήματος Έρευνας & Καινοτομίας.
Ο Νίκος Γ. Σύκας είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας
