Σε λίγους μόλις μήνες από σήμερα οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας θα κληθούν να σπεύσουν στις κάλπες για την ανάδειξη Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Μελών Σχολικών Εφορειών και Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ποια είναι όμως η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, τα είδη των εκλογικών αναμετρήσεων, τι γίνεται με τους εκλογικές καταλόγους, τις Ευρωεκλογές και τα εκλογικά κέντρα του εξωτερικού, τις Εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα είδη ψηφοδελτίων αλλά και με όλες τις υπόλοιπες διαδικασίες που αφορούν τις εκλογές Ιουνίου του 2024;
Το ημερολόγιο των Εκλογών
Η τελευταία ημέρα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους, και τελευταία ημέρα υποβολής δηλώσεων για ψηφοφορία στα εκλογικά κέντρα εξωτερικού για τις Εκλογές ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι στις 2 του Απρίλη του 2024.
Στις 12 του Απρίλη του 2024 θα δημοσιευθεί το διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών για τη διεξαγωγή των Εκλογών, ενώ θα γίνει και ο Διορισμός του Εφόρου Εκλογής, Βοηθού Γενικού Εφόρου Εκλογής, Εφόρων Εκλογής και των Βοηθών τους.
Στις 24 του ίδιου μήνα θα ολοκληρωθεί η υποβολή υποψηφιοτήτων για τις Εκλογές ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ στις 25 του Απρίλη θα ολοκληρωθεί και η υποβολή υποψηφιοτήτων για τις Εκλογές ανάδειξης Προέδρων Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, Δημάρχων, Αντιδημάρχων, Δημοτικών Συμβούλων και Μελών Σχολικών Εφορειών. Στις 29 Απριλίου θα λάβουν τέλος και οι διαδικασίες υποβολής υποψηφιοτήτων για τις Εκλογές ανάδειξης Κοινοταρχών και Μελών Κοινοτικών Συμβουλίων.
Στις 9 του Ιούνη του 2024 θα γίνει η διεξαγωγή της ψηφοφορίας, καθώς η διαλογή και καταμέτρηση των ψήφων, ενώ στις 10 του Ιούνη θα ανακηρυχθούν τα αποτελέσματα των εκλογών.
Εκλογικές αναμετρήσεις σε πολλά μέτωπα
Τα είδη των εκλογικών αναμετρήσεων όσον αφορά τις εκλογές του καλοκαιριού του 2024 αφορούν τα Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εκλέγονται σε παγκύπριο επίπεδο, τους Προέδρους των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, που εκλέγονται σε επίπεδο Επαρχίας, τους Δημάρχους που εκλέγονται σε επίπεδο Δήμου, τους Αντιδημάρχους που εκλέγονται σε επίπεδο Δημοτικού Διαμερίσματος και τους Δημοτικούς Συμβούλους, που επίσης εκλέγονται σε επίπεδο Δημοτικού Διαμερίσματος. Επίσης, αφορούν τους Κοινοτάρχες, που εκλέγονται σε επίπεδο κοινότητας, τα Μέλη των Κοινοτικών Συμβουλίων, που εκλέγονται σε επίπεδο κοινότητας και τα Μέλη των Σχολικών Εφορειών, που εκλέγονται σε επίπεδο Δήμου.
Να αναφέρουμε ότι, εκτός από τον Μόνιμο εκλογικό κατάλογο, υπάρχει και ο Ειδικός εκλογικός κατάλογος Κοινοτικών Εκλογέων για Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Ειδικός εκλογικός κατάλογος Κοινοτικών Εκλογέων για Εκλογές Ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και ο Ειδικός εκλογικός κατάλογος Τουρκοκυπρίων για Εκλογές Ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η τελευταία ημέρα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους για τις επερχόμενες εκλογές είναι η 2α Απριλίου του 2024.
Ευρωεκλογές
Στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το δικαίωμα του εκλέγεσθαι έχουν οι Κύπριοι εκλογείς και Ευρωπαίοι πολίτες που διαμένουν στην Κύπρο και έχουν εγγραφεί στο σχετικό ειδικό εκλογικό κατάλογο.
Επίσης, πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους, δεν πρέπει να έχουν καταδικαστεί για αδίκημα ατιμωτικό ή ηθικής αισχρότητας και δεν έχουν στερηθεί του δικαιώματος του εκλέγεσθαι κατόπιν απόφασης δικαστηρίου λόγω οποιουδήποτε εκλογικού αδικήματος. Τέλος, το δικαίωμα του εκλέγεσθαι δεν έχουν άτομα που πάσχουν από διανοητική νόσο, η οποία τους καθιστά ανίκανους να ασκήσουν τα καθήκοντά τους ως μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Για τις Εκλογές Ανάδειξης Μελών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μόνο, θα λειτουργήσουν εκλογικά κέντρα στο εξωτερικό σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Βέλγιο, νοουμένου ότι ο αριθμός των ψηφοφόρων που θα υποβάλουν σχετική δήλωση θα υπερβαίνει τους 50. Όσον αφορά την υποβολή δήλωσης, αυτή πρέπει να γίνει, τόσο σε έντυπη, όσο και ηλεκτρονική μορφή, στα πλαίσια της τελευταίας τριμηνίας πριν τις εκλογές, δηλαδή μεταξύ 3 Ιανουαρίου και 2 Απριλίου 2024.
Αξίζει να αναφερθεί ότι, στις Ευρωεκλογές 2019 λειτούργησαν 21 κέντρα: Ελλάδα (12): 3 εκλογικά κέντρα στην Αθήνα, 2 εκλογικά κέντρα στη
Θεσσαλονίκη, Βόλος, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Κομοτηνή, Λάρισα, Πάτρα, Ρέθυμνο, Ηνωμένο Βασίλειο (8): 2 εκλογικά κέντρα στο Λονδίνο Κυπριακό Κοινοτικό Κέντρο, Λονδίνο Κτίριο Υπάτης Αρμοστείας, Γλασκώβη, Μάντσεστερ, Μπέρμιγχαμ, Μπρίστολ, Ληντς, Βέλγιο (1): Βρυξέλλες.
Εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης φέρνει αλλαγές στον διοικητικό χάρτη της Κύπρου και κατ’ επέκταση αλλαγές σε ορισμένες διαδικασίες στις επικείμενες εκλογές για ανάδειξη Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Συγκεκριμένα, η επόμενη μέρα της μεταρρύθμισης θα βρει την Επαρχία Λευκωσίας να μετρά πέντε Δήμους: Τον Δήμο Λευκωσίας, με έδρα τη Λευκωσία, που θα αποτελείται από τον Δήμο Έγκωμης, Αγλαντζιάς, Αγίου Δομετίου και Λευκωσίας. Τον Δήμο Λατσιών – Γερίου, με έδρα τα Λατσιά, τον Δήμο Λακατάμιας, με έδρα τη Λακατάμια, που θα αποτελείται από το Τσέρι, τον Κοινοτικό Συνοικισμό Ανθούπολης και τη Λακτάμια, καθώς και τον Δήμο Στροβόλου, ο οποίος θα συνεχίσει την πορεία του ανεξάρτητος.
Στην Επαρχία Λεμεσού θα υπάρχουν τέσσερις Δήμοι: ο Δήμος Λεμεσού, με έδρα τη Λεμεσό, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Λεμεσού και Μέσα Γειτονιάς, καθώς και την κοινότητα Τσερκέζων, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Λεμεσού. Ο Δήμος Ανατολικής Λεμεσού, με έδρα τον Άγιο Αθανάσιο, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Αγίου Αθανασίου και Γερμασόγειας, καθώς και τις κοινότητες Αγίου Τύχωνα, Ακρούντας, Μαθικολώνης, Μουτταγιάκας και Φοινικαριών, Αρμενοχωρίου που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Ανατολικής Λεμεσού. Ο Δήμος Πολεμιδιών, με έδρα τα Πολεμίδια, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Κάτω Πολεμιδιών και την κοινότητα Άνω Πολεμιδιών, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Πολεμιδιών, καθώς και ο Δήμος Δυτικής Λεμεσού, με έδρα τον Ύψωνα, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Ύψωνα και τις κοινότητες Ακρωτηρίου Ασώματου (Λεμεσού), Επισκοπής (Λεμεσού), Ερήμης, Καντού, Κολοσσίου, Σωτήρας (Λεμεσού) και Τραχωνίου(Λεμεσού), που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Δυτικής Λεμεσού.
Πέντε Δήμους θα μετρά και η Επαρχία Λάρνακας την επόμενη της μεταρρύθμισης: Δήμος Λάρνακας, με έδρα τη Λάρνακα, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Λάρνακας και Λιβαδιών, καθώς και την κοινότητα Βορόκληνης, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Λάρνακας. Τον Δήμο Αραδίππου, με έδρα την Αραδίππου, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Αραδίππου, καθώς και τις κοινότητες Κελλιών και Τρούλλων, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αραδίππου. Τον Δήμο Δρομολαξιάς-Μενεού, με έδρα τη Δρομολαξιά, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Δρομολαξιάς-Μενεού, καθώς και τις κοινότητες Κιτίου, Περιβολιών (Λάρνακας) και Τερσεφάνου που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Δρομολαξιάς-Μενεού. Τον Δήμο Λευκάρων, με έδρα τα Λεύκαρα, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Λευκάρων και τις κοινότητες , Βάβλας, Δελίκηπου, Κάτω Λευκάρων, Κόρνου, Λάγιας και Σκαρίνου, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Λευκάρων, καθώς και τον Δήμο Αθηένου, με έδρα την Αθηένου, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Αθηένου και την κοινότητα Αβδελλερού, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αθηένου.
Η Επαρχία Πάφου θα έχει τρείς Δήμους, τον Δήμο Ανατολικής Πάφου, με έδρα τη Γεροσκήπου, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Γεροσκήπου και τις κοινότητες Αγίας Μαρινούδας, Αχέλειας, Κονιών και Τίμης, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Ανατολικής Πάφου. Τον Δήμο Δυτικής Πάφου, με έδρα την Πέγεια, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Πέγειας και τις κοινότητες Ακουρσού, Ίνειας, Κάθικα, Κάτω Αρόδων, Κισσόνεργας και Πάνω Αρόδων, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Δυτικής Πάφου, καθώς και τον Δήμο Πόλης Χρυσοχούς, με έδρα την Πόλη Χρυσοχούς, ο οποίος αποτελείται από τον δήμο Πόλης Χρυσοχούς και τις κοινότητες Αγίας Μαρίνας (Χρυσοχούς), Ανδρολίκου, Αργάκας, Γιαλιάς, Δρούσειας, Κρίτου Τέρα, Μακούντας, Νέου Χωριού (Πάφου), Νέων Δημμάτων, Πελαθούσας, Πωμού, Τέρα και Χρυσοχούς, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς.
Τέλος, στην ελεύθερη Επαρχία Αμμοχώστου θα υπάρχουν δύο Δήμοι: Ο Δήμος Αγίας Νάπας, με έδρα την Αγία Νάπα, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Αγίας Νάπας και Σωτήρας, καθώς και τις κοινότητες Αυγόρου, Άχνας και Λιοπετρίου, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αγίας Νάπας, καθώς και ο Δήμος Παραλιμνίου – Δερύνειας, με έδρα το Παραλίμνι, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Παραλιμνίου και Δερύνειας, καθώς και τις κοινότητες Αχερίτου και Φρενάρους, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Παραλιμνίου.
Τα αξιώματα των εκλογών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Οι εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα αναδείξουν 5 Προέδρους Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, 18 Δημάρχους στους ελέυθερους δήμους, 2 στους ημοκατεχόμενους και 9 στους κατεχόμενους, 93 Αντιδημάρχους, 349 Δημοτικούς Συμβούλους στους ελευθέρους Δήμους και 94 στους κατεχόμενους. Την ίδια ώρα θα αναδείξουν μέλη Σχολικών Εφορειών για δημαρχούμενες περιοχές (7 με εκλογή + 4 από δημοτικό συμβούλιο, Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα που έχουν πέραν των 50 σχολικών μονάδων: 10 με εκλογή + 5 από δημοτικό συμβούλιο). Επιπρόσθετα, θα εκλεγούν 285 Κοινοτάρχες στις ελεύθερες κοινότητες και 139 στις κατεχόμενες, ενώ θα εκλεγούν και 1,835 μέλη κοινοτικών συμβουλίων στις ελεύθερες κοινότητες, καθώς και 556 στις κατεχόμενες.
Όσον αφορά τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης το δικαίωμα του εκλέγειν κατέχουν όσοι έχουν οι υπήκοοι άλλου Κράτους Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον: έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του οικείου Δήμου, Δημοτικού Διαμερίσματος, Κοινότητας.
Δικαίωμα του Εκλέγεσθαι έχουν οι εκλογείς που έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο του οικείου Δήμου / Κοινότητας / Επαρχίας. Επίσης, πρέπει οι εκλογείς να είναι σε Δήμο / Κοινότητα εντός των ορίων του / της οποίας έχουν την επαγγελματική τους στέγη ή ασκούν κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά τους, ανεξαρτήτως της συνήθους διαμονής τους σε άλλο Δήμο / Κοινότητα.
Να σημειωθεί ότι με βάση την επαγγελματική στέγη, το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, όσον αφορά τις Δημαρχούμενες περιοχές, κατέχουν άτομα που έχουν την επαγγελματική τους στέγη ή ασκούν κατά κύριο λόγο το επάγγελμα ή το επιτήδευμά τους για συνεχή περίοδο διάρκειας τουλάχιστον 5 ετών. Όσον αφορά τις Κοινότητες το έχουν αυτοί που κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικού) Νόμου του 2016 (6.12.2016), ήταν εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο της Κοινότητας για συνεχή περίοδο διάρκειας τουλάχιστον 5 ετών.
Το δικαίωμα του Εκλέγεσθαι για τους Κοινοτικούς Εκλογείς κατέχει κάθε άτομο που έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και έχει συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας του, έχει επίσης το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στο αξίωμα του Δημοτικού Συμβούλου, Μέλους Κοινοτικού Συμβουλίου και Μέλους Σχολικής Εφορείας, νοουμένου ότι δεν έχει απωλέσει το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στη χώρα καταγωγής του. Οι κοινοτικοί εκλογείς δεν μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για το αξίωμα του Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης, Δημάρχου, Αντιδημάρχου και Κοινοτάρχη. Σε περίπτωση εκλογής τους ως Μέλη Κοινοτικού Συμβουλίου, δεν μπορούν να διεκδικήσουν το αξίωμα του αναπληρωτή Κοινοτάρχη, όπως επίσης δεν μπορούν να κατέχουν το αξίωμα του Αντιπροέδρου του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης.
Ψηφοδέλτια
Στις δημαρχούμενες περιοχές θα υπάρχουν μέχρι έξι ψηφοδέλτια για εκλογή: Δημάρχου Αντιδημάρχου Δημοτικών συμβούλων, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης και Μελών Σχολικών Εφορειών Ευρωβουλευτών.
Τα ψηφοδέλτια σε Κοινότητας θα είναι μέχρι τέσσερα για εκλογή: Κοινοτάρχη Μελών Κοινοτικού Συμβουλίου, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης και Ευρωβουλευτών.
Για τους ημικατεχόμενους Δήμους τα ψηφοδέλτια θα είναι τέσσερα για εκλογή: Δημάρχου, Αντιδημάρχου, Δημοτικών συμβούλων, Μέλη Σχολικών Εφορειών.
Για τους κατεχόμενους Δήμους θα είναι τρία για εκλογή: Δημάρχου, Δημοτικών συμβούλων και Μελών Σχολικών Εφορειών, ενώ για τις Κατεχόμενες Κοινότητες θα είναι δύο για εκλογή Κοινοτάρχη και Μελών Κοινοτικού Συμβουλίου.
Χρώματα ψηφοδελτίων
Όλα τα ψηφοδέλτια θα ρίχνονται σε μία κάλπη. Προς διευκόλυνση των ψηφοφόρων κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, αλλά και των υπαλλήλων κατά τη διαδικασία διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων, θα εκτυπωθούν σε διαφορετικό χρώμα, ανάλογα με το είδος της εκλογής:
- Ευρωεκλογές: Μπλε
- Προέδροι Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης: Μωβ
- Δημάρχοι: Κίτρινο
- Αντιδημάρχοι: Καφέ
- Δημοτικοί Σύμβουλοι: Λευκό
- Μέλη Σχολικών Εφορειών: Πράσινο
- Κοινοτάρχες: Πορτοκαλί
- Μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων: Γκρίζο
«Τι Ψηφίζω»
Η υπηρεσία ενημέρωσης «Τι Ψηφίζω» είναι αρμόδια για την ενημέρωση των πολιτών για τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έχουν δικαίωμα ψήφου και τον αριθμό των σταυρών προτίμησης αυτών. Θα ενεργοποιηθεί την 1η Μαΐου 2024, μετά την οριστικοποίηση των συνόλων του συμπληρωματικού εκλογικού καταλόγου της 2ας Απριλίου 2024 και την οριστικοποίηση, μετά την υποβολή υποψηφιοτήτων, του καταλόγου των Κοινοτήτων στις οποίες θα διεξαχθούν εκλογές.
Την ίδια ώρα, μέσα από την εν λόγω υπηρεσία θα γίνει η ενημέρωση των πολιτών για το εκλογικό κέντρο στο οποίο θα ψηφίσουν. Η ενεργοποίηση θα γίνει στις 10 Μαΐου 2024, μετά την κατανομή των εκλογέων στα εκλογικά κέντρα.
Κλείνοντας, να σημειώσουμε ότι η τελετή ανακήρυξης των εκλεγέντων για τις Ευρωεκλογές θα πραγματοποιηθεί στις 10 Ιουνίου του 2024 στο Συνεδριακό κέντρο «Φιλοξενία», ενώ για τις Εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα πραγματοποιηθεί στις 10-11 Ιουνίου του 2024 στους χώρους υποβολής που θα καθοριστούν από τους οικείους Εφόρους Εκλογείς.
