Η αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί από τα πιο σοβαρά κατάλοιπα της πανδημίας, του εγκλεισμού και της απώλειας εισοδήματος.
Για το εν λόγω φαινόμενο μίλησε στην Αυτοδιοίκηση αλλά και στην Ολομέλεια των Ευρωπαϊκών Περιφερειών, που συνήλθε στις 6 Μαΐου με θέμα: «Αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-19», ο Δήμαρχος Δερύνειας και μέλος της Επιτροπής, Άντρος Καραγιάννης.
Όπως μας ανέφερε, λόγω της εγγύτητας και της άμεσης επαφής που έχει η Τοπική Αρχή με τους δημότες, έρχονται ενώπιον τους πολλές υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας.
Τέτοιου είδους περιστατικά, φαίνεται ότι έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των αυστηρών περιοριστικών μέτρων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Δήμαρχος Δερύνειας έθιξε το θέμα στην Ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειών, επιτυγχάνοντας μεγάλη ανταπόκριση και από τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής. Μάλιστα, μιλώντας στην Αυτοδιοίκηση παρέθεσε ορισμένες εισηγήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καλύτερη διαχείριση τέτοιων περιστατικών.
Μεταξύ άλλων, εξέφρασε την άποψη ότι κάθε Τοπική Αρχή πρέπει να διαθέτει το δικό της γραφείο, στελεχωμένο με κοινωνικούς λειτουργούς, στο οποίο θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να προσφύγει το θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Πρόσθεσε ότι, ο κάθε Αστυνομικός Σταθμός πρέπει να διαθέτει επίσης ειδικό γραφείο, στο οποίο θα μπορεί το θύμα να μιλήσει για τα όσα βιώνει ενώ, σημείωσε ότι όταν τα πράγματα φτάνουν στο άκρα και το θύμα δεν μπορεί να παραμείνει στην οικία του, πρέπει να υπάρχει δυνατότητα φιλοξενίας του σε στέγες που είτε θα παρέχονται δωρεάν, είτε θα πληρώνει το ενοίκιο το Γραφείο Ευημερίας.
Δείτε αυτούσια την ομιλία του κ. Καραγιάννη για το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας:
Ένας χρόνος πανδημία:
Ένα χρόνο μετά την εξάπλωση της νόσου του κορωνοϊού, αρκετές οικογένειες βιώνουν, πέραν της υγειονο-οικονομικής κρίσης, ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις όπως αισθήματα φόβου, άγχους, θυμού, λύπης, συντριβής αλλά και ενδοοικογενειακή βία. Αρκετοί άνθρωποι έχουν χάσει τη δουλειά τους, τα παιδιά μένουν σπίτι για αρκετό καιρό, τα άτομα τρίτης ηλικίας δεν μπορούν να συναντηθούν με τους συγγενείς τους.
Επειδή συνηθίζεται στην ΕΕτΠ να λέμε ότι εμείς είμαστε η φωνή του απλού πολίτη, θα πρέπει να ακούσουμε τη «φωνή απόγνωσης» αρκετών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και να αναλύσουμε τα ψυχολογικά προβλήματα που προκάλεσαν τα περιοριστικά μέτρα.
Παραδείγματα – επιπτώσεις:
Δυστυχώς αρκετοί πολίτες θύματα, δεν νιώθουν άνετα να μιλήσουν για την άσχημη εμπειρία τους, είτε γιατί φοβούνται ή γιατί θέλουν να προστατέψουν την οικογένεια τους. Εμείς ως τοπικές αρχές, τουλάχιστον οι πιο μικρές, ενημερώνουμε την Αστυνομία, τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, τις ΜΚΟ με εχεμύθεια για αποφυγή στιγματισμού των θυμάτων.
Η πανδημία, ο ολικός εγκλεισμός (lockdown) και η απώλεια εισοδήματος, προκάλεσαν αύξηση στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου Frederick στην Κύπρο, οι επιπτώσεις της πανδημίας στην Ευρώπη είναι έντονες στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών και εφήβων. Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι το 10% των παιδιών και εφήβων παρουσιάζει σοβαρή κατάθλιψη και το 55% κοινωνικές δυσλειτουργίες.
Μορφές Βίας:
Η ενδοοικογενειακή βία επηρεάζει ανθρώπους από όλα τα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα και μορφωτικά επίπεδα. Η κακοποίηση αφορά κυρίως τη χρήση σωματικής, λεκτικής, κοινωνικής, οικονομικής και ψυχολογικής βίας και οι θύτες που είναι κυρίως άντρες – λιγότερο οι γυναίκες, απειλούν, ασκούν εξουσία και έλεγχο, σπέρνουν τον φόβο και εκφοβίζουν τα θύματα τους.
Η παραμέληση είναι επίσης μια άλλη μορφή βίας, η οποία αφορά κυρίως παιδιά, ηλικιωμένους ή ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Αρκετά άτομα τρίτης ηλικίας έχασαν τη ζωή τους λόγω του κορωνοϊού, απομονωμένοι και εγκαταλελειμμένοι σε οίκους ευγηρίας ή στους θαλάμους νοσοκομείων.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας μάθαμε επίσης για το Σύνδρομο του «αμέτοχου θεατή» που αφορά την έκθεση των παιδιών στις διαμάχες και στη λεκτική βία μεταξύ των γονιών τους. Οι έφηβοι παρουσιάζουν ανησυχητικά συμπτώματα κατάθλιψης, μετατραυματικού άγχους και αγωνίας, ενώ για να ξεπεράσουν την καθημερινή μοναξιά αφιερώνουν πολλές ώρες στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Η απώλεια της φυσικής επαφής και κοινωνικοποίησης των εφήβων με συνομήλικους τους όπως η αυξητική τάση στη μοναξιά ονομάζεται από τους επιστήμονες «lockdown loneliness».
Τοπικές Αρχές – Κύπρος:
Στη χώρα μας η διαχείριση των περιστατικών βίας παρέχεται από Κοινωνικούς Λειτουργούς των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Τα θύματα προβαίνουν σε καταγγελίες μέσω της Αστυνομίας, η οποία παρέχει υπηρεσίες για άμεση τηλεφωνική επικοινωνία και παροχή φροντίδας και βοήθειας.
Ως τοπική αρχή ζητήσαμε πρόσφατα από τη διεύθυνση του Αστυνομικού Σταθμού στον δήμο μας, να διαρρυθμίσει κατάλληλα έναν ειδικό χώρο στο νέο κτήριο τους, ώστε τα παράπονα για ενδοοικογενειακή βία να εξετάζονται ξεχωριστά. Ζητήσαμε επίσης από το Υπουργείο Εσωτερικών τη δημιουργία κατοικιών που να χρησιμοποιούνται δωρεάν από τα θύματα.
Η ενδοοικογενειακή βία αυξάνεται (αυτό θα φανεί από έρευνες που θα ακολουθήσουν) και ως τοπικές αρχές θα πρέπει να εξεύρουμε τρόπους αντιμετώπισης της. Κάθε δήμος ή περιφέρεια θα πρέπει να διαθέτει ένα ειδικό γραφείο στελεχωμένο από Κοινωνικούς Λειτουργούς για παροχή άμεσης βοήθειας στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Στις μικρές κοινωνίες ο κόσμος φοβάται να μιλήσει για να μην στιγματιστεί και είναι εδώ που θα πρέπει εμείς με εχεμύθεια, με αγάπη και αλληλεγγύη να στηρίξουμε τα θύματα.
Συμπέρασμα:
Η βία είναι τρόπος συμπεριφοράς και αυτός που ασκεί βία αν δεν βοηθηθεί θα συνεχίσει να είναι βίαιος. Η άσκηση υπέρμετρης βίας μπορεί να έχει σοβαρές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις και να οδηγήσει σε δολοφονίες ή αυτοκτονίες. Η οποιαδήποτε μορφή βίας έχει μακρόχρονες επιπτώσεις όπως άγχος, κατάθλιψη, εξάρτηση από αλκοόλ ή άλλες ουσίες.
Τα μαύρα σημάδια και οι μώλωπες σε διάφορα μέρη του σώματος θα φύγουν, οι πληγές θα επουλωθούν, τα ψυχικά τραύματα όμως θα παραμείνουν για πάντα αν δεν λάβουμε άμεσα μέτρα προστασίας και ασφάλειας των θυμάτων για εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας.
Εύχομαι η πανδημία του Covid-19 να μην μετεξελιχθεί σε πανδημία ψυχικών διαταραχών.
