Γράφει ο Άντρος Γ. Καραγιάννης
Tο μεταναστευτικό ζήτημα, οι προκλήσεις, αλλά και οι ευκαιρίες από την ένταξη των μεταναστών στην αγορά εργασίας έχουν απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και την Επιτροπή για την «Ιθαγένεια, τη διακυβέρνηση, τις θεσμικές και εξωτερικές υποθέσεις».
Οι τοπικές αρχές μπορούν να συμβάλουν στην ομαλή ένταξη των προσφύγων/μεταναστών στην κοινωνία ούτως ώστε οι τελευταίοι να ακολουθούν τη σωστή διαδικασία απόκτησης νόμιμου δικαιώματος παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε περίπτωση, όμως, που οι τοπικές αρχές αγνοούν τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων/μεταναστών πιθανόν να βρεθούν προ τετελεσμένων καταστάσεων, όπως η ριζοσπαστικοποίηση, ο φανατισμός, η απομόνωση και οι ρατσιστικές εξάρσεις από μέρους αυτόχθονων κατοίκων. Οι πρόσφυγες/μετανάστες πέφτουν εύκολα θύματα διάκρισης κυρίως λόγω της καταγωγής, του χρώματος, της θρησκείας, του ονοματεπώνυμου, ακόμα και λόγω της γειτονιάς που ζουν, αν αυτή δηλαδή βρίσκεται σε «κακόφημα» προάστια. Πολλές είναι οι καταγγελίες για παρενόχληση, επιθέσεις, σωματική βία, εκφοβισμό αλλά και ρητορική μίσους κατά ατόμων από άλλες χώρες. Οι δράστες είναι κυρίως άγνωστοι, ή «γνωστοί άγνωστοι» στον χώρο εργασίας ή ακόμα και στη διπλανή πόρτα.
Η εξεύρεση εργασίας, όπως και η εκμάθηση της γλώσσας της χώρας φιλοξενίας τους, αποτελούν τα βασικότερα προβλήματα, που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες/μετανάστες, όταν φτάνουν στην Ε.Ε. Ενδεικτικές είναι οι εμπειρίες που κατάθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών οι ίδιοι οι μετανάστες, οι οποίοι βρίσκονται σήμερα ενσωματωμένοι στις χώρες φιλοξενίας τους. Ένας νεαρός Ιρανός εγκατέλειψε τις σπουδές στη χώρα του, για να φτάσει στις Βρυξέλλες, όμως οι διακινητές του τον «πέταξαν» στη Σλοβενία. Εκεί πέρασε ένα χρονικό διάστημα χωρίς επίσημα έγγραφα, ζούσε παράνομα μέχρι που αποφάσισε να μάθει τη γλώσσα και να υποβάλει αίτηση για άσυλο. Στην αρχή δούλευε ως μεταφραστής, ενώ σήμερα έχει τη δική του επιχείρηση και είναι αιτητής για απόκτηση της σλοβενικής υπηκοότητας. Η δική του συμβουλή προς τους πρόσφυγες/μετανάστες είναι να μαθαίνουν τη γλώσσα της χώρας που τους φιλοξενεί, για να γίνονται πιο αποδεκτοί στην τοπική κοινωνία.
Μια άλλη νεαρή κοπέλα δεν άντεχε την πείνα και την εξαθλίωση στις Φιλιππίνες, αφού της στοίχισαν την ομαλή ανάπτυξη της σωματικής της υγείας. Δεν μπορούσε να φανταστεί, όμως, ότι η πείνα που έζησε στη χώρα της θα συνεχιζόταν και στην Ιρλανδία, όπου έφτασε παράνομα και χωρίς επίσημα έγγραφα. Η στήριξη ωστόσο της Τοπικής Αρχής αλλά και των δημοτών, της έδωσαν δύναμη και κουράγιο να ενταχθεί στην κοινωνία, να μάθει τη γλώσσα, να εργαστεί σκληρά και να επιζήσει. «Σήμερα βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά από το άνετο κρεβάτι μου», δήλωσε.
Η μετανάστευση μπορεί να φανεί ευεργετική στον εργασιακό τομέα για την ευρωπαϊκή κοινωνία, η οποία χρειάζεται επειγόντως ανασύσταση εκ βάθρων. Οι πρόσφυγες/μετανάστες μπορούν να φανούν χρήσιμοι ως εξειδικευμένο αλλά και ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό και μπορούν να στελεχώσουν θέσεις, όπου παρατηρείται άμεση ανάγκη και έλλειψη. Δυστυχώς, υπάρχουν οι επιτήδειοι εργοδότες που εκμεταλλεύονται τους πρόσφυγες/μετανάστες ως φτηνό εργατικό δυναμικό, χωρίς να τους καταβάλλουν τα απαιτούμενα εργασιακά δικαιώματα και ωφελήματα.
Δεν θα ήταν υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι πράγματι προκύπτουν πολλά προβλήματα ομαλής ένταξης των προσφύγων/μεταναστών. Αυτά τα προβλήματα, όμως, γεννιούνται και διαιωνίζονται από τη χειραγώγηση που δέχεται η κοινωνία μας από διάφορους πολιτικούς κύκλους αλλά και από μεγιστάνες των ΜΜΕ, που προωθούν την ξενοφοβία, τον ρατσισμό και τη ρητορική μίσους σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα υπάρχοντα προβλήματα.
Από την άλλη, η δίκαιη αντιμετώπιση των προσφύγων/μεταναστών συμβάλλει στην ομαλή ένταξη και ενσωμάτωσή τους στην πολυπολιτισμική κοινωνία που ζούμε σήμερα. Η κοινωνία μας χρειάζεται τους πρόσφυγες/μετανάστες αφενός, γιατί επωφελείται από τη διαμόρφωση ενός μωσαϊκού εθνοτήτων και αφετέρου, γιατί δημιουργούνται νέοι δεσμοί μεταξύ των κατοίκων που συμβάλλουν στην κοινωνική πρόοδο και ευημερία.
Ο κάθε πρόσφυγας/μετανάστης μαζί με την ταλαιπωρία του κουβαλά μια θλιβερή ιστορία και ζει με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Ας μη ξεχνούμε, λοιπόν, ότι υπάρχει κόσμος που υπέφερε και συνεχίζει να υποφέρει μέχρι να διασφαλίσει ένα ασφαλές μέρος και ένα καλύτερο μέλλον για την οικογένειά του. Κανείς δεν θα ήθελε να φτάσει στο σημείο που έφτασε η κοπέλα από τις Φιλιππίνες, η οποία, κλαίγοντας, ψιθύρισε: «Δεν θέλω να πεινάσω ξανά».
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
