Ο Δήμος Λευκωσίας βραβεύτηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Europa Nostra 2025» για την αποκατάσταση της Παλιάς Δημοτικής Αγοράς
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra απένειμαν στον Δήμο Λευκωσίας την Δευτέρα 13 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες, το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Europa Nostra 2025», για το έργο αποκατάστασης και επανάχρησης της Παλιάς Δημοτικής Αγοράς Λευκωσίας.
Το βραβείο, στην κατηγορία «Συντήρηση & Επανάχρηση» (Conservation & Adaptive Reuse), παρέλαβε ο Δήμαρχος Λευκωσίας κ Χαράλαμπος Προύντζος μαζί με τον Αρχιτέκτονα του έργου, κ Γιώργο Τσαγγαρίδη. Στην τελετή παρευρέθηκαν επίσης η Δημοτική Γραμματέας κα Μύρια Πηλακούτα και η Δημοτική Σύμβουλος κα Ισαβέλλα Τυμβίου.
Η Κριτική Επιτροπή κατά την αιτιολόγηση της βράβευσής ανέφερε ότι «Αυτό το έργο αποκατάστασης και επανάχρησης μετέτρεψε μια αγορά, δείγμα μοντερνισμού και λειτουργικής αρχιτεκτονικής, σε ένα κέντρο αριστείας, διατηρώντας τον αυθεντικό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της. Καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση έπαιξαν νέοι επαγγελματίες»
Κατά την παραλαβή του βραβείου ο Δήμαρχος Λευκωσίας κ Χαράλαμπος Προύντζος, τόνισε ανάμεσα σε άλλα ότι « Ο Δήμος Λευκωσίας εκφράζει την υπερηφάνειά του για την ευρωπαϊκή αυτή διάκριση, η οποία αναδεικνύει τη δέσμευση της πόλης στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Ο νέος κόμβος ΑΓΟΡΑ δημιουργικής γνώσης συνέβαλε ουσιαστικά στην αναζωογόνηση μιας διαιρεμένης πόλης, εξισορροπώντας ανάμεσα στη διατήρηση της ιστορικής κληρονομιάς και την κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα. Η Λευκωσία είναι μια πόλη που μεταμορφώνεται μέσα από τον σεβασμό στην ιστορία της και την επένδυση στη γνώση και την καινοτομία. Το βραβείο αυτό ανήκει σε όλους όσοι πίστεψαν στη δύναμη της επαναχρησιμοποίησης και της συνεργασίας και ιδιαίτερα στον Αρχιτέκτονα του έργου Γιώργο Τσαγγαρίδη»
Από εγκατάλειψη σε κέντρο καινοτομίας
Κοντά στη Νεκρή Ζώνη που εξακολουθεί να χωρίζει τη Λευκωσία, η Παλιά Δημοτική Αγορά αναγεννήθηκε ως Κέντρο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας (ΑΓΟΡΑ), ένας πολυλειτουργικός αστικός κόμβος που συνδυάζει τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την καινοτομία και την κοινωνική ένταξη. Σχεδιασμένο το 1965 από τον αρχιτέκτονα Σταύρο Οικονόμου, το κτίριο, εμβληματικό δείγμα κυπριακού μοντερνισμού, στέγαζε αρχικά την αγορά και δημοτικά γραφεία. Μετά τη διαίρεση της πόλης το 1974, τμήμα του λειτούργησε υποτυπωδώς, ενώ μεγάλο μέρος εγκαταλείφθηκε. Η πρόσφατη αποκατάσταση, υπό την καθοδήγηση του Γιώργου Τσαγγαρίδη από τον Δήμο Λευκωσίας, βασίστηκε σε εκτεταμένη τεχνική έρευνα και προφορικές μαρτυρίες των αρχικών τεχνιτών.
Με απουσία γραπτών αρχείων, οι συνεντεύξεις παρείχαν κρίσιμες πληροφορίες για τα υλικά και τις τεχνικές κατασκευής. Το έργο περιλάμβανε ενίσχυση της αντισεισμικής επάρκειας σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα, με νέα θεμελίωση και διακριτικές παρεμβάσεις, διατηρώντας τον αυθεντικό χαρακτήρα του εμφανoύς σκυροδέματος. Σήμερα, το κτίριο φιλοξενεί το Κέντρο Αριστείας CYENS, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο έρευνας και καινοτομίας που υποστηρίζεται από κυπριακά πανεπιστήμια και εταίρους όπως το UCL και το Ινστιτούτο Max Planck.
Η ΑΓΟΡΑ βρίσκεται στην καρδιά της Συνοικίας Δημιουργικών Επιχειρήσεων της πόλης, στεγάζοντας χώρους συνεργασίας, εργαστήρια και πολιτιστικές δράσεις. Προτεραιότητα αποτέλεσε η προσβασιμότητα για όλους, με διαδρομές χωρίς σκαλοπάτια, ανελκυστήρες και σύγχρονες ψηφιακές υποδομές. Το έργο ενισχύει τη δικοινοτική συνεργασία, φιλοξενώντας Τουρκοκύπριους ερευνητές και νέους επιστήμονες, και λειτουργεί ως χώρος συνάντησης, συμμετοχής και δημιουργίας. Η αποκατάσταση ενσωμάτωσε φωτοβολταϊκά πάνελ, θερμομονωτικά υλικά και στρατηγικές φωτισμού ημέρας, εξασφαλίζοντας ενεργειακή απόδοση κατηγορίας Α. Η επαναχρησιμοποίηση του κτιρίου απέτρεψε τις εκπομπές ρύπων που θα προκαλούσε μια νέα κατασκευή.
Το έργο ύψους 5.000.0000 ευρώ, υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος Κοινωνικής Συνοχής ΘΑλΕΙΑ το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
