Τις τελευταίες ημέρες η υφήλιος έχει συγκλονιστεί από μια ξαφνική πανδημία – τον λεγόμενο COVID-19 – η οποία έχει αλλάξει άρδην τον ρου της ζωής μας. Ο COVID – 19 προσβάλλει όλες τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος και θρησκείας. Ο ιός γίνεται ακόμα πιο επιθετικός στους ηλικιωμένους ανθρώπους και κυρίως σ’ αυτούς που έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα.
Αυτή η πανδημίααιφνιδιάζει, πανικοβάλλει, τρομοκρατεί… Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι: Πώς ο κατά τα άλλα «εξευγενισμένος» άνθρωπος αντιμετωπίζει αυτήν την πανδημία; Τόσο ο υπέρμετρος πανικός–
Οι εικόνες που παρακολουθήσαμε στους τηλεοπτικούς μας δέκτες μ’ όλα όσα συμβαίνουν στις υπεραγορές κάθε άλλο παρά τιμητικές είναι για τον «εξευγενισμένο» άνθρωπο— όσο και η έλλειψη κατανόησης, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης από ορισμένους, απογοητεύουν. Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι οι ασθενείς με τον ιό πολύ συχνά στιγματίζονται.
Ο Max Horkheimer και ο Theodor Adorno είναι οι πρώτοι οι οποίοι στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα ασκούν σφοδρή κριτική στον Διαφωτισμό και την κληρονομιά του. Στη Διαλεκτική του Διαφωτισμού οι δύο συγγραφείς προσπαθούν να απαντήσουν στο ερώτημα: γιατί η ανθρωπότητα αντί να οδηγηθεί στην ανθρωπιά οδηγήθηκε στη βαρβαρότητα. Η έννοια του Λόγου, έτσι όπως αυτή αναδύεται μέσα από τον Διαφωτισμό δεν οδήγησε στην όξυνση της κριτικής σκέψης αλλά στον ακρωτηριασμό της, σύμφωνα με τους συγγραφείς, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τους δύο παγκόσμιους πολέμους που ακολούθησαν.
Είμαστε λοιπόν δέκτες του ακρωτηριασμού της κριτικής σκέψης του ανθρώπου για μία ακόμα φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα λοιπόν από αυτή τη πανδημία ο άνθρωπος δε θα βγει αλώβητος, αλλά, επιβάλλεται να βγει πιο ανθρώπινος. Η θεραπεία λοιπόν κατά του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, ο οποίος προκαλεί τη νόσο Covid-19 – πέρα από το εμβόλιο που αναμένεται να ανακαλύψουν οι επιστήμονες υγείας – είναι η ανθρωπιά.
Ο φόβος, η αγωνία και η ανασφάλεια είναι χαραγμένα στα πρόσωπα όλων μας. Ωστόσο, για να ευαισθητοποιηθεί ο άνθρωπος, να αναγεννηθεί εν μέσω αυτής της πανδημίας είναι αναγκαίο να αποβάλλει την εγωκεντρικότατα και την ιδιοτέλειά του και να αρχίσει να ενεργεί για τον διπλανό του. Η θεραπεία, επομένως, της σημερινής κρίσιμης κατάστασης είναι ο άνθρωπος να αρχίσει να σκέφτεται για τον πλησίον του. Ας μην λησμονήσουμε πως κατέληγε η ομιλία του ποιητή Γεώργιου Σεφέρη το 1963, κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνία: «Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας μας χρειάζεται ὅλους τοὺς ἄλλους. Πρέπει ν᾿ ἀναζητήσουμε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται».
Ο Ανδρέας Παπαχαραλάμπους είναι Δήμαρχος Στροβόλου
