Η Κυπριακή Δημοκρατία στην υπεράσπισή της προς την Κομισιόν (Ευρωπαϊκή Επιτροπή), σχετικά με το γεγονός ότι δεν κατάφερε να λειτουργήσει αποχετευτικά δίκτυα συλλογής λυμάτων και σταθμούς επεξεργασίας σε 31 κοινότητες και κωμοπόλεις, επικαλείται διοικητικά, νομικά και οικονομικά προβλήματα.
Ωστόσο οι εξηγήσεις που δόθηκαν δεν έπεισαν την Κομισιόν. Βάσει αυτού, η κομισιόν, με απόφασή της στις 7/3/2019 παρέπεμψε την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Κυπριακή Δημοκρατία να κινδυνεύει με πρόστιμο εκατομμυρίων ευρώ.
Όπως επισημαίνεται από την ενωσιακή νομοθεσία, «οι πόλεις και οι κοινότητες είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές για τη συλλογή και την επεξεργασία των αστικών τους λυμάτων». Τονίζεται ότι «τα ανεπεξέργαστα λύματα αποτελούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και πρόσθετα, ρυπαίνουν τις λίμνες, τα ποτάμια, το έδαφος, καθώς και τα παράκτια και τα υπόγεια ύδατα».
Σύμφωνα με πληροφορίες που δόθηκαν στη Βουλή από τον υπουργός Γεωργίας,κ. Κώστα Καδή «Το θέμα θα απασχολήσει πολύ σύντομα το Υπουργικό Συμβούλιο ενώπιον του οποίου θα καταθέσει συγκεκριμένες εισηγήσεις με σκοπό, αφενός, να ξεπεραστούν τα κωλύματα που παρεμποδίζουν την υλοποίηση των εν λόγω αποχετευτικών έργων και αφετέρου, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες».
Με βάση τις πρόνοιες του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου του 2004 που έχει εναρμονίσει την ευρωπαϊκή οδηγία 91/271/ΕΟΚ για τα αστικά λύματα, «θα έπρεπε να λειτουργούν μέχρι τις 31/12/2012 σε κάθε κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων, δίκτυα συλλογής λυμάτων και σταθμοί επεξεργασίας».
Επισημαίνεται ότι, «τον Ιούλιο του 2018 υποβλήθηκε στην Κομισιόν αναθεωρημένο εθνικό πρόγραμμα εφαρμογής της σχετικής εναρμονιστικής οδηγίας με εφικτή ημερομηνία συμμόρφωσης τις 31/12/2027. Συγκεκριμένα, εκκρεμεί η κατασκευή αποχετευτικών συστημάτων στις ακόλουθες 31 κοινότητες και κωμοπόλεις: Αραδίππου, Ύψωνας, Δάλι, Βορόκλινη, Δερύνεια, Σωτήρα, Ξυλοφάγου, Περβόλια, Κολόσσι, Πόλη Χρυσοχούς, Λειβάδια, Δρομολαξιά, Πέρα Χωριό-Νήσου, Λιοπέτρι, Αυγόρου, Παλιομέτοχο, Κίτι, Φρέναρος, Ορμήδεια, Κοκκινοτριμιθιά, Τραχώνι, Επισκοπή, Ξυλοτύμπου, Πάνω Πολεμίδια, Πύλα, Λύμπια, Παρεκκλησιά, Κακοπετριά, Άχνα, Μενεού και Πύργος. Από τις παραπάνω κοινότητες, δρομολογούνται αποχετευτικά έργα μόλις σε τέσσερεις: Παλαιομέτοχο, Κοκκινοτριμιθιά, Παρεκκλησιά και Πύργος. Όπως εκτιμάται, το κόστος που απαιτείται για την υλοποίηση των εν λόγω αποχετευτικών έργων υπερβαίνει τα €250 εκατ.»
Σύμφωνα με απάντηση που δόθηκε από τον κ. Καδή σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση της κας. Αννίτας Δημητρίου, «πληροφόρησε τη Βουλή με επιστολή του, ημερομηνίας 16/9/2019, ότι τα προβλήματα που σχετίζονται με την υλοποίηση των αποχετευτικών έργων στις 31 παραπάνω κοινότητες και κωμοπόλεις χωρίζονται σε διοικητικά, νομικά και οικονομικά».
Πιο συγκεκριμένα ανέφερε ότι «Λόγω της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε και της συσσώρευσης υποχρεώσεων, οι διαθέσιμες πιστώσεις δεν επιτρέπουν στο Υπουργείο Γεωργίας να κινηθεί όσο γρήγορα θα το επιθυμούσε. Η έλλειψη χρηματοδότησης για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων σε δημαρχούμενους οικισμούς. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, δεν προβλέπεται κρατική συνεισφορά για την υλοποίηση των εν λόγω έργων» Τέλος αναφερόμενος στα διοικητικά προβλήματα επισήμανε ότι «Διοικητικά προβλήματα στις περιπτώσεις των δημαρχούμενων οικισμών όπως είναι η μη ένταξη κοινοτήτων στα αστικά συμβούλια αποχετεύσεων για τη διασφάλιση της κατασκευής των έργων τους, καθώς και η δυσκολία κατακύρωσης έργων που έχουν προκηρυχθεί λόγω αλλεπάλληλων προσφυγών στην Αναθεωρητική Αρχή και στο Διοικητικό Δικαστήριο».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Καδής «η Κυπριακή Δημοκρατία προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες για συμμόρφωση με τη σχετική εναρμονιστική Οδηγία και αποφυγή του ενδεχόμενου καταδίκης από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκής Ένωσης:
• Προσπάθεια τήρησης του εγκεκριμένου κεφαλαιουχικού επενδυτικού πλάνου υλοποίησης των υπολειπόμενων έργων με συμπερίληψη της αναγκαίας χρηματοδότησης των έργων στους ετήσιους κρατικούς προϋπολογισμούς.
• Προώθηση ένταξης κοινοτήτων στα αστικά Συμβούλια Αποχετεύσεων και συντονισμός για την άμεση προώθηση κατασκευής των έργων.
• Προσπάθεια εξεύρεσης τρόπου χρηματοδότησης για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων σε δημαρχούμενους οικισμούς.
• Προσπάθεια επίλυσης διοικητικών προβλημάτων στους δημαρχούμενους οικισμούς σε συνεργασία με τους επηρεαζόμενους δήμους και το Υπουργείο Εσωτερικών.
• Προσπάθεια εξεύρεσης τρόπου άμεσης κατακύρωσης των έργων που βρίσκονται στο στάδιο της Αναθεωρητικής Αρχής και του Διοικητικού Δικαστηρίου».
