Επανακάμπτει στο προσκήνιο η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αφορμή τη δημοσιογραφική διάσκεψη που έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή, 11 Απριλίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ΑυτοδιοίκησηCY, το πρωί της Δευτέρας, 7 Απριλίου, η Ένωση Δήμων πραγματοποίησε συνάντηση με τους Προέδρους των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) Λευκωσίας, ενόψει της επικείμενης δημόσιας τοποθέτησης.
Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, παρότι αρκετά από τα ζητήματα που είχε θέσει η Ένωση Δήμων στο τραπέζι μετά την έναρξη εφαρμογής της μεταρρύθμισης έχουν πλέον διευθετηθεί, εξακολουθούν να εκκρεμούν σημαντικά θέματα, κυρίως σε σχέση με την οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των Τοπικών Αρχών. Συναφή εμπόδια φαίνεται να αντιμετωπίζουν και οι νεοσύστατοι ΕΟΑ, καθώς προσκρούουν σε παρόμοιες δυσκολίες, οι οποίες σχετίζονται με την εύρυθμη λειτουργία και τη χρηματοδοτική τους βιωσιμότητα.
Σημαντική εξέλιξη καταγράφεται με την κατάθεση, στις 3 Απριλίου, από τον Υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ιωάννου, τριών τροποποιητικών νομοσχεδίων ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, τα οποία αφορούν τους περί Δήμων, περί Κοινοτήτων και περί Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης Νόμους. Οι εν λόγω τροποποιήσεις προέκυψαν έπειτα από διαβούλευση με τις εμπλεκόμενες οντότητες και στοχεύουν στην ομαλοποίηση της εφαρμογής της μεταρρύθμισης.
Μεταξύ των κυριότερων ρυθμίσεων περιλαμβάνεται η πρόβλεψη για παροχή ποσού ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ στους Δήμους, ως αντιστάθμισμα για τα διαφυγόντα έσοδα από τις αλλαγές στην αδειοδότηση, καθώς και η ρύθμιση του λεγόμενου «60%». Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται και στην αποπαγοποίηση θέσεων, ώστε οι Δήμοι και τα Συμπλέγματα Κοινοτήτων να δύνανται να προχωρούν σε αναγκαίες προσλήψεις και να στελεχώνουν επαρκώς τις υπηρεσίες τους.
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, οι τροποποιήσεις αποσκοπούν στην άρση δυσλειτουργιών που εντοπίστηκαν στην πράξη:
«Στόχος μας είναι να εντοπίζουμε συνεχώς αδυναμίες και να προβαίνουμε σε τροποποιήσεις, ώστε να βελτιώνουμε τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είχαμε εξαρχής προειδοποιήσει πως θα υπήρχαν προβλήματα στην πρακτική εφαρμογή της, και είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε».
Ο Υπουργός υπογράμμισε ακόμη ότι ορισμένα από τα επιμέρους ζητήματα που είχαν τεθεί από πλευράς Ένωσης Δήμων έχουν ήδη επιλυθεί. Συγκεκριμένα, το θέμα της διαχείρισης των αποθεματικών των Δήμων διευθετήθηκε, καθώς αποφασίστηκε ότι αυτά δεν θα αφαιρούνται πλέον από την κρατική χορηγία. Επιπλέον, ρυθμίστηκε το ζήτημα των οδών πρωταρχικής σημασίας, με το κράτος να παραχωρεί ποσό ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ στους Δήμους για σκοπούς συντήρησης, κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματος της Ένωσης.
Η προσοχή στραμμένη στα άλυτα ζητήματα
Παρά τα ουσιαστικά βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί για την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τοπικές αρχές, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες – κυρίως ως προς τη θεσμοθέτηση πλήρους οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας.
Οι τοπικές αρχές, μολονότι αναγνωρίζουν τις θετικές εξελίξεις, επισημαίνουν ότι η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βασίστηκε στην Ευρωπαϊκή Χάρτα Τοπικής Αυτονομίας. Είναι σημαντικό οι τοπικές οντότητες να διαθέτουν ουσιαστική αυτονομία, ώστε να μην εξαρτώνται διαρκώς από κρατική χρηματοδότηση για την εκτέλεση των καθημερινών τους λειτουργιών.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι, ακόμη και όταν ένας οργανισμός επιθυμεί να υλοποιήσει έργα με ίδιους πόρους ή να επιβάλει τέλη για ανταποδοτικές υπηρεσίες – όπως, για παράδειγμα, η αποκομιδή απορριμμάτων – συχνά συναντά νομικά ή διοικητικά εμπόδια, που υπονομεύουν την ουσιαστική του αυτοτέλεια.
Επιπλέον, σοβαρό αγκάθι παραμένει το ύψος της κρατικής χορηγίας προς τους Δήμους, το οποίο διατηρείται στα 117 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με την Ένωση Δήμων, το ποσό αυτό δεν ανταποκρίνεται πλέον στις πραγματικές ανάγκες, ιδίως εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων. Ως εκ τούτου, ζητείται η θέσπιση σταθερού ποσοστού επί του κρατικού προϋπολογισμού – αντί της αναφοράς σε απόλυτο ποσό.
Ανάλογες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν στον θεσμικό τους ρόλο με περιορισμένα μέσα και ανεπαρκές διοικητικό πλαίσιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για αρκετά από τα εκκρεμή ζητήματα βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις, με στόχο τη δρομολόγηση λύσεων, οι οποίες αναμένεται να τεθούν συνολικά υπό το φως της δημοσιότητας στη διάρκεια της επικείμενης δημοσιογραφικής διάσκεψης.
