Του Μάριου Στυλιανού
Λάθη και παραλείψεις εντόπισε ο Γενικός Ελεγκτής στην Έκθεση του για το 2015, που αφορά στις Σχολικές Εφορείες. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Ελεγκτής, ελέγχοντας και ερευνώντας τη λειτουργία και τις διαδικασίες των Σχολικών Εφοριών εντόπισε σωρεία ατασθαλιών. Φυσικά, τις ίδιες αναφορές έκανε και στην περσινή του έκθεση, χωρίς κανένας και καμία να τις λάβει σοβαρά υπόψη, θεωρώντας τις ως κάτι το «φυσικό». Χαρακτηριστικές είναι και οι καταγγελίες που υπήρξαν στον Τύπο το τελευταίο διάστημα για τον τρόπο λειτουργίας της προβληματικής Σχολικής Εφορείας Λάρνακας. Μας δημιούργησε οποιαδήποτε έκπληξη το γεγονός αυτό; Για όλους εμάς οι οποίοι είμαστε κοντά στα σχολεία δε μας προξένησε καμία έκπληξη…
Πεπαλαιωμένες αντιλήψεις, συμβούλια με άτομα που δεν κατανοούν το τι είναι Παιδεία και πρακτικές συγκεντρωτισμού χαρακτηρίζουν τις πλείστες εφορείες, ανάμεσά τους και η Σχολική Εφορεία Λάρνακας, ενός συντηρητικού συστήματος που ελάχιστα εξελίχθηκε μετά το πέρας της δημιουργίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παρατηρούνται σχολεία να εκλιπαρούν για ένα πακέτο κόλλες, διευθύνσεις σχολείων να διακατέχονται από φόβο να σηκώσουν το τηλέφωνο για να ζητήσουν κάτι για βελτίωση των συνθηκών στα σχολεία μας, χώροι οι οποίοι δε σέβονται τους/τις μαθητές/τριες και πρακτικές συγκεντρωτισμού οι οποίες δε λαμβάνουν υπόψη σε καμία περίπτωση τις εισηγήσεις των ίδιων των μελών των σχολικών μονάδων (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές/τριες κ.ά.).
Το ερώτημα είναι ξεκάθαρο. Θέλουμε μια άλλη «Σχολική Εφορεία»; Θέλουμε μια διαλεκτική σχέση των Σχολικών Εφορειών με τα σχολεία; Χρειάζεται να γίνει εκσυγχρονισμός του τρόπου λειτουργίας των Σχολικών Εφορειών, για να μπορέσει κατ’ επέκταση να εκσυγχρονιστεί και το εκπαιδευτικό μας σύστημα, γεγονός που θα οδηγήσει μαζί με άλλες εκπαιδευτικές αλλαγές στη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων των παιδιών μας. Δυστυχώς, με τις υφιστάμενες πεπαλαιωμένες αντιλήψεις που υπάρχουν και τις πρακτικές συγκεντρωτισμού, δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση. Δεν έχει αλλάξει η αντίληψη των Σχολικών Εφορειών για το τι είναι Σχολείο. Φαίνεται ξεκάθαρα πως οι Σχολικές Εφορείες δεν μπορούν να «διαβάσουν» τα σχολεία και δεν είναι σε θέση να σταθούν και να συνεργαστούν με εποικοδομητικό τρόπο με τις διευθύνσεις των σχολείων, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και με τα ίδια τα παιδιά μας.
Πρέπει άμεσα να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Σχολικών Εφορειών. Πρώτον, θα πρέπει να τεθεί σε μια διαλεκτική σχέση η συνεργασία των Σχολικών Εφορειών με τις Διευθύνσεις των σχολείων, τους Συνδέσμους Γονέων, τους/τις μαθητές/τριες αλλά και τους τοπικούς και κοινωνικούς φορείς των Δήμων ή των κοινοτήτων, για την άμεση και ορθότερη επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα σχολεία μας. Δεύτερον, πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των Συμβουλευτικών Επιτροπών, στις οποίες οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, αλλά και οι μαθητές/τριες έχουν ρόλο στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη της σχολικής μονάδας. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για μια μελλοντική αυτονόμησή τους. Επίσης, οι Σχολικές Εφορείες θα πρέπει να είναι πρωτοστάτες μαζί με εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Θα πρέπει, επίσης, οι Σχολικές Εφορείες να μεριμνήσουν ώστε τα σχολεία να βελτιωθούν με τον κατάλληλο σύγχρονο εξοπλισμό, να αναβαθμιστούν με κατάλληλους χώρους διδασκαλίας και άθλησης και να δημιουργηθούν ή να αξιοποιηθούν κατάλληλα οι αίθουσες πολλαπλής χρήσης, για ανάδειξη των ταλέντων των παιδιών. Θα πρέπει παράλληλα τα σχολεία να είναι ανοικτά προς την κοινωνία, ώστε οι χώροι αυτοί να γίνουν χώροι σύνδεσης της σχολικής με την ευρύτερη τοπική κοινότητα. Είναι καθήκον των Σχολικών Εφορειών να διεξάγουν φυσική καταμέτρηση της κινητής περιουσίας για εντοπισμό τυχόν ελλειμμάτων/πλεονασμάτων στα διάφορα σχολεία και σε απόλυτη συνεργασία με αυτά να τεθούν προτεραιότητες, ώστε να μην υπάρχει αυτή ο χαώδης και άνιση μεταχείριση των σχολείων. Επιπλέον, οποιαδήποτε θέματα αφορούν στις διαδικασίες προσφορών, εκτός του ότι πρέπει να ακολουθούνται οι ενδεδειγμένες διαδικασίες με τις Σχολικές Εφορείες να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας περί δημόσιων συμβάσεων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εισηγήσεις των εκπαιδευτικών. Πάρα πολλές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες δε λήφθηκαν υπόψη οι εισηγήσεις των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα να αγοραστούν αντικείμενα αμφιβόλου πρακτικής αξίας για τα σχολεία. Τέλος, εκτός από τον αναποτελεσματικό έλεγχο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού που οδηγεί σε σωρεία προβλημάτων πρέπει να υπάρξει ουσιαστικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου, με στόχο την ορθολογιστική διαχείριση των θεμάτων λειτουργίας των Σχολικών Εφορειών.
Επομένως, θεωρώ επιτακτική την ανάγκη για αναδόμηση και εκσυγχρονισμό των Σχολικών Εφορειών, προτάσσοντας το πρότυπο μιας διαφορετικής Σχολικής Εφορείας που θα κατανοεί το τι είναι Σχολείο, το τι είναι Παιδεία. Μιας Σχολικής Εφορείας με ξεκάθαρους και διαφανής στόχους που θα αφουγκράζεται τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των σχολείων. Μιας Σχολικής Εφορείας που δε θα αναπαράγει τις ήδη πεπαλαιωμένες αντιλήψεις και πρακτικές συγκεντρωτισμού, που δε θα αναλώνεται στο ΤΙ χρειάζονται τα σχολεία, αλλά στο ΠΩΣ αυτά που χρειάζονται θα βοηθήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες. Το χρωστάμε στη νέα γενιά. Το χρωστάμε στα παιδιά ΜΑΣ…
Ο Μάριος Στυλιανού είναι εκπαιδευτικός και υποψήφιος σχολικός έφορος Λάρνακας με το ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις.
