«Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης».
Η φράση αυτή, από το Άρθρο 1 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, παραμένει σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ. Από το 1948 μέχρι σήμερα, η ανθρωπότητα προχώρησε, άλλαξε, δοκιμάστηκε. Όμως η ανάγκη να διασφαλίζουμε καθημερινά τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς διακρίσεις, παραμένει σταθερά στο επίκεντρο κάθε δημοκρατικής κοινωνίας.
Η 10η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και η 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, δεν είναι απλές επετειακές στάσεις. Είναι υπενθύμιση ότι ο αγώνας για δικαιώματα δεν τελειώνει ποτέ. Δεν εξαντλείται σε διακηρύξεις και ψηφίσματα. Είναι καθημερινός, στα πεζοδρόμια που περπατάμε, στις υπηρεσίες που προσφέρουμε, στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον συμπολίτη μας. Η πραγματική ισότητα δεν περιορίζεται σε νομικό κείμενο. Αποτυπώνεται στην πράξη, εκεί όπου ο άνθρωπος δοκιμάζει την καθημερινότητά του.
Τα άτομα με αναπηρία δεν ζητούν μια πιο εύκολη ζωή. Ζητούν μια ζωή ίση. Ζητούν να μπορούν να κινηθούν με ασφάλεια, να εργαστούν ισότιμα, να συμμετέχουν στον πολιτισμό, στην παιδεία, στην οικονομία, στην πολιτική ζωή. Δεν πρόκειται για χάρη· πρόκειται για δικαίωμα. Και ο βαθμός πολιτισμού μιας κοινωνίας δεν μετριέται από τα μνημεία ή την πρόοδό της, αλλά από το πώς αντιμετωπίζει τους πιο ευάλωτους. Μια πόλη που δυσκολεύει την καθημερινότητα ενός ανθρώπου με αναπηρία, δυσκολεύει τελικά την καθημερινότητα όλων μας.
Η Πάφος έχει κάνει βήματα μπροστά. Όμως τα βήματα αυτά πρέπει να γίνουν σταθερή πορεία. Χρειαζόμαστε μια πόλη όπου κάθε πολίτης, κάθε παιδί, ηλικιωμένος, γονιός με καροτσάκι, επισκέπτης, εργαζόμενος, άτομο με αναπηρία, θα μπορεί να κινηθεί χωρίς εμπόδια. Μια πόλη με ενιαία αλυσίδα προσβασιμότητας: πεζοδρόμια συνεχόμενα και λειτουργικά, ράμπες που πραγματικά οδηγούν κάπου και δεν τελειώνουν σε σκαλιά, δημόσια κτήρια ανοικτά και προσβάσιμα, υπηρεσίες ψηφιακές και εύχρηστες για όλους. Χρειαζόμαστε συγκοινωνίες που να σέβονται κάθε επιβάτη, θέσεις στάθμευσης που να μην καταλαμβάνονται από την αδιαφορία, δημόσιους χώρους που να μην αποκλείουν αλλά να καλωσορίζουν.
Η προσβασιμότητα δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ορισμός της Δημοκρατίας. Είναι η υλική έκφραση του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα. Όταν μια πόλη είναι προσβάσιμη, είναι πιο λειτουργική για όλους: για τον ηλικιωμένο που φοβάται μια στραβοτιμονιά, για τη μητέρα με καροτσάκι, για τον εργαζόμενο που μετακινείται καθημερινά, για τον επισκέπτη που θέλει να γνωρίσει την περιοχή μας χωρίς περιορισμούς. Μια προσβάσιμη πόλη είναι μια πιο ασφαλής, πιο όμορφη, πιο ζωντανή πόλη.
Οφείλουμε επίσης να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα σεβασμού. Η προσβασιμότητα δεν είναι μόνο τεχνικό έργο. Είναι στάση. Είναι παιδεία. Είναι η συνείδηση ότι κάθε άνθρωπος δικαιούται τον χώρο του, τον χρόνο του και τη διαδρομή του. Τα σχολεία μας, οι υπηρεσίες μας, οι επιχειρήσεις μας πρέπει να λειτουργούν με αυτό το πνεύμα: να σέβονται την ιδιαιτερότητα του καθενός και να χτίζουν μια κοινωνία στην οποία κανείς δεν αισθάνεται αόρατος.
Η Πάφος μπορεί να γίνει πρότυπο. Μπορεί να γίνει μια πόλη που όχι απλά προσαρμόζεται, αλλά πρωτοπορεί. Μια πόλη που δεν αφήνει κανέναν πίσω. Μια πόλη που δικαιώνει τον τίτλο μιας σύγχρονης πολιτιστικής, φιλόξενης Ευρωπαϊκής πόλης. Χρειάζεται πολιτική βούληση, σωστός σχεδιασμός, τεχνική τεκμηρίωση, κοινωνική συμμετοχή. Χρειάζεται, πάνω απ’ όλα, η κοινή μας πίστη ότι η ισότητα δεν είναι σύνθημα αλλά πράξη.
Μπορούμε να κάνουμε την Πάφο μια πόλη πραγματικά προσβάσιμη για όλους;
Ναι, μπορούμε. Όλοι μαζί μπορούμε.
Και οφείλουμε να το κάνουμε, για να μετρηθούμε ως κοινωνία όχι με τα λόγια, αλλά με τα έργα μας.
Φίλιππος Θ. Φιλίππου
Πολιτικός Μηχανικός
Δημοτικός Σύμβουλος ΕΔΕΚ στον Δήμο Πάφου
Πρόεδρος Επιτροπής Τεχνικών Θεμάτων και Έργων
