Από την πρώτη μέρα ανάληψης της διακυβέρνησης του τόπου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρά τα προσκόμματα που θέτει η τουρκική πλευρά, εργάζεται εντατικά και με στοχοπροσήλωση για την εξεύρεση μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Μέχρι την κατάληξη στην πολυπόθητη λύση, μέριμνά μας είναι η στήριξη του προσφυγικού κόσμου, ώστε κατά το δυνατό, να αμβλύνουμε τις συνέπειες που βιώνουν για 50 τόσα χρόνια εξαιτίας της συνεχιζόμενης κατοχής.
Στο επίκεντρο του σχεδιασμού μας για τη στήριξη των προσφύγων βρίσκεται το ζήτημα της στέγασής τους και της αξιοπρεπούς διαβίωσής τους μέχρι την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Η προσφυγική στεγαστική πολιτική αποτελεί ένα σύνθετο και πολυδιάστατο ζήτημα που απαιτεί αποφασιστική και ολιστική προσέγγιση. Θέτοντας στην προμετωπίδα των δράσεών μας τα θέματα στέγασης των εκτοπισθέντων, οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στην αξιοπρεπή διαβίωσή τους, την ίδια ώρα που, με ουσιαστικές παρεμβάσεις, επιλύονται μακροχρόνια προβλήματα.
Εξ ου και, κατά προτεραιότητα, εξαγγείλαμε σε διάστημα ενός μηνός διακυβέρνησης και εφαρμόσαμε το Σχέδιο «κτίΖΩ», ένα φιλόδοξο Σχέδιο που αφορά την αναδόμηση και την ανακαίνιση των πολυκατοικιών στους κυβερνητικούς οικισμούς στέγασης εκτοπισθέντων, που έχει ως πρώτιστο στόχο να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των κατοίκων στις πολυκατοικίες αυτές. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη στεγαστική παρέμβαση που έγινε ποτέ από το Κράτος μετά τη δεκαετία του ’70, όταν τα τραγικά γεγονότα του 1974 επέβαλαν την ανάγκη για στέγαση των προσφύγων.
Το Σχέδιο που αγγίζει μια πληγή δεκαετιών έρχεται να δώσει οριστική λύση στα προβλήματα ακαταλληλότητας και επικινδυνότητας των πολυκατοικιών στους κυβερνητικούς οικισμούς. Το Σχέδιο «κτίΖΩ» βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη, με την έναρξη των εργασιών ανέγερσης των δύο πρώτων πολυκατοικιών να είναι γεγονός, ενώ προγραμματίζεται εντός Ιανουαρίου η έναρξη κατασκευαστικών εργασιών για άλλες δύο, Παράλληλα, τρέχει η διαδικασία κατεδάφισης των πολυκατοικιών που έχουν εκκενωθεί και έχει μεταφερθεί νωρίτερα η δεύτερη φάση του Σχεδίου για την επιδιόρθωση 70 πολυκατοικιών, που δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στατικής επάρκειας.
Με ικανοποίηση βλέπουμε το Σχέδιο να προχωρά και να έχει αγκαλιαστεί από τη συντριπτική πλειοψηφία των δικαιούχων.
Την ίδια ώρα, δραστική και αποφασιστική είναι και η παρέμβασή μας σε ένα άλλο τεράστιο κεφάλαιο της προσφυγικής στεγαστικής πολιτικής, εκείνο της διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών. Για ολόκληρες δεκαετίες, η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών γινόταν με ανορθόδοξο τρόπο, χωρίς την εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων, με αποτέλεσμα την αδιαφάνεια και τη δημιουργία ανισοτήτων ανάμεσα στους εκτοπισθέντες. Το γεγονός και μόνο ότι ο εκάστοτε Υπουργός Εσωτερικών, ως ο Κηδεμόνας των τουρκοκυπριακών περιουσιών, είχε την απόλυτη εξουσία να ασκεί διακριτική ευχέρεια ως προς την παραχώρηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, αναπόφευκτα προκαλούσε αναξιοκρατικές διαδικασίες και φαινόμενα κατάχρησης και εκμετάλλευσης.
Για να τερματιστούν οι στρεβλώσεις και οι παρατυπίες και να νοικοκυρέψουμε τον τρόπο διάθεσης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, σχεδιάστηκε ένα νέο πλαίσιο διαχείρισής τους, στο οποίο δόθηκε έμφαση στη διασφάλιση της ισονομίας, της αξιοκρατίας και κυρίως της διαφάνειας ανάμεσα στους συμπολίτες μας πρόσφυγες. Με το νέο πλαίσιο, εφαρμόζεται για πρώτη φορά σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών, εισάγονται σαφείς, αντικειμενικοί και μετρήσιμοι δείκτες, διασυνδέεται η παραχώρηση της τουρκοκυπριακής περιουσίας με τις πραγματικές κοινωνικό-οικονομικές και οικογενειακές ανάγκες των αιτητών και προσμετράται άλλη ιδιόκτητη περιουσία που ενδεχομένως να κατέχει ο αιτητής στις ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. Η νέα διαδικασία, η οποία συζητείται αυτή την περίοδο στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων, θα επιτρέψει τη δίκαιη διάθεση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα του προσφυγικού κόσμου.
Παράλληλα, η πρόσφατη απόφασή μας για τροποποίηση των κριτηρίων των στεγαστικών σχεδίων που απευθύνονται στους εκτοπισθέντες ενισχύει περισσότερο την προσπάθεια για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των προσφύγων. Σκοπός των σημαντικών αλλαγών που προωθήθηκαν είναι να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους δικαιούχους να αξιοποιήσουν τα στεγαστικά σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων. Τα πολλά και επαναλαμβανόμενα παράπονα που εξέφραζαν οι δικαιούχοι για τους περιορισμούς και τις στρεβλώσεις που προκαλούσαν ορισμένες από τις πρόνοιες των σχεδίων, μάς οδήγησαν στην αναθεώρησή τους, έτσι ώστε να είναι πιο εύκολα προσβάσιμα από μεγαλύτερο αριθμό δικαιούχων.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναθεώρηση που έγινε στα κριτήρια των στεγαστικών σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας από το 2019, έτσι ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των δικαιούχων στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες.
Τα όσα αναφέρονται συνοπτικά πιο πάνω είναι το ελάχιστο που οφείλει η Πολιτεία στον προσφυγικό κόσμο. Αντανακλούν τις προτεραιότητες και την πολιτική βούληση της Κυβέρνησης για στήριξη των εκτοπισθέντων, ιδιαίτερα στο ζήτημα της προσωρινής στέγασής τους, μέχρι την αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους που αφορούν τις περιουσίες τους. Για την Κυβέρνηση, μοναδικός και σταθερός στόχος παραμένει η επίλυση του Κυπριακού, αναγνωρίζοντας πως μόνο με την εξεύρεση μιας συνολικής λύσης στο Κυπριακό θα τερματιστεί η αδικία που υφίστανται οι πρόσφυγες.
