Το ποσό των €1,22 δις μπορεί να απορροφήσει η Κύπρος από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) μέχρι το 2026, όπως ανακοινώθηκε στη 2η Ετήσια Εκδήλωση παρουσίασης του εν λόγω προγράμματος. Στόχος του ΣΑΑ είναι μεταξύ άλλων η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, όπως και η αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο.
Ένα σεβαστό ποσό της τάξης των €152 εκατομ. μπορεί να δαπανηθεί από το ΣΑΑ για το 2024, που σημαίνει ότι οι τοπικές αρχές και οι νέοι δήμοι θα πρέπει να ωριμάσουν έργα για ένταξή τους στην προγραμματική περίοδο μέχρι το 2026. Τα σχέδια χορηγιών αποτελούν πρόκληση για τις τοπικές αρχές, αλλά και για δυνητικούς δικαιούχους, όπως φυσικά και για νομικά πρόσωπα και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Το σχέδιο χορηγιών για την αναβάθμιση περιοχών της υπαίθρου – αυθεντικών εμπειριών στοχεύει στην αποκατάσταση δημόσιων, ιδιωτικών κτηρίων και ανοικτών χώρων για επαναχρησιμοποίησή τους, ούτως ώστε να καταστούν επισκέψιμα για βιωματικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα στους τομείς της γαστρονομίας, της χειροτεχνίας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Σε αυτό το σχέδιο με προϋπολογισμό €7,6 εκατομ. εντάσσεται και η προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού και η προώθηση της υπαίθρου και της ενδοχώρας ως τουριστικών προορισμών.
Όσον αφορά την αναβάθμιση ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων, το ΣΑΑ περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις που αφορούν καταλύματα σε ορεινές, απομακρυσμένες περιοχές για εκσυγχρονισμό και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος. Ο προϋπολογισμός του έργου στο ΣΑΑ ανέρχεται στα €9,4 εκατομ. και καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες που αφορούν την ψηφιακή αναβάθμιση, τις οικοδομικές, ηλεκτρομηχανολογικές και άλλες εργασίες εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.
Οι νέες τάσεις στην τουριστική βιομηχανία αφορούν την ποιότητα των προϊόντων και λιγότερο την ποσότητα, ενώ ο μαζικός τουρισμός που εμφανίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές ειδικά την καλοκαιρινή περίοδο στην Κύπρο προκαλεί αντιδράσεις κυρίως στην τοπική κοινωνία. Η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, ιδιαίτερα των Αδειούχων Κέντρων Αναψυχής και Εστίασης και Καταστημάτων Πώλησης Παραδοσιακών Προϊόντων Διατροφής, εντάσσεται στο ΣΑΑ με προϋπολογισμό €7,6 εκατομ. Οι δυνητικοί δικαιούχοι, που είναι κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα μπορούσαν σε συνεννόηση με τις τοπικές αρχές να συμβάλουν στην αναβάθμιση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, όπως η βελτίωση της αισθητικής, η ενίσχυση και προώθηση της κυπριακής παράδοσης, φιλοξενίας και γαστρονομίας.
Σε συνδυασμό με το σχέδιο χορηγιών για προσέλκυση τουρισμού υγείας, ευεξίας και αποκατάστασης ύψους €5 εκατομ., οι τοπικές αρχές μαζί με τους ιδιοκτήτες ξενοδοχείων και αγροτουριστικών καταλυμάτων θα μπορούσαν να προσελκύσουν μαζί με τον φορέα υλοποίησης, που είναι το Υφυπουργείο Τουρισμού, τουρίστες ολόχρονα, δίνοντας μια τόνωση κυρίως στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές.
Για να μπορέσουν όμως όλες αυτές οι δράσεις να προωθηθούν από τους δυνητικούς δικαιούχους, θα πρέπει να υπάρχει σωστός προγραμματισμός και συνεργασία. Οι μελέτες θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένες, οι αδειοδοτήσεις έτοιμες και το έργο ώριμο για υποβολή αίτησης για χορηγία. Οι αιτήσεις θα πρέπει να εξετάζονται γρήγορα από τους εμπλεκόμενους φορείς για αποφυγή περιττής γραφειοκρατίας, ενώ θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η αύξηση του πληθωρισμού, ειδικά στα υλικά οικοδομής, που αυξάνει το κόστος του προτεινόμενου έργου.
Το ΣΑΑ προσφέρει λοιπόν την ευκαιρία στις τοπικές αρχές να αξιοποιήσουν τα σχετικά ευρωπαϊκά κονδύλια μέχρι το 2026. Οι ακριτικές, ορεινές και απομονωμένες περιοχές θα μπορούσαν να απορροφήσουν αρκετά κονδύλια με την εμπλοκή κυβερνητικών υπηρεσιών, εξωτερικών συμβούλων και εμπειρογνωμόνων. Η έγκριση των αιτήσεων επιβάλλεται να είναι πιο ευέλικτη, για να ενθαρρύνονται οι ενδιαφερόμενοι φορείς και ιδιώτες να υποβάλουν αίτηση και να μη μένουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια αναξιοποίητα.
