Μονόδρομος η αύξηση χρήσης των δημοσίων μέσων μεταφοράς
Του Κωνσταντίνου Γιωρκάτζη
Στοιχεία του Τμήματος Δημοσίων Έργων που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα επιβεβαιώνουν το τεράστιο κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά κυρίως η πρωτεύουσα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η αύξηση της κυκλοφορίας οχημάτων στη Λευκωσία κυμάνθηκε την τριετία 2015 – 2018, μεταξύ 4% και 10%. Κάθε μέρα υπολογίζεται ότι εισέρχονται στη Λευκωσία 34.000 οχήματα, περίπου 3.300 περισσότερα σε σχέση με το 2015. Στη Λεωφόρο Λεμεσού η ημερήσια κίνηση οχημάτων αυξήθηκε από 47.000 τον Ιούνιο του 2015 σε 50.500 τον αντίστοιχο μήνα του 2018. Στη λεωφόρο Στροβόλου, κατά την ίδια περίοδο, τα οχήματα αυξήθηκαν από 38.000 σε 41.000 και στη λεωφόρο Αρχαγγέλου από 28.500 σε 31.400.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν κάτι που όλοι γνωρίζουμε. Τη μεγάλη εξάρτηση από το ιδιωτικό αυτοκίνητο, στην εξυπηρέτηση του οποίου επικεντρώθηκε, δυστυχώς μονόπλευρα, η πολιτική μεταφορών τις τελευταίες δεκαετίες. Πολλά νοικοκυριά στην Κύπρο έχουν τον ίδιο αριθμό αυτοκινήτων όσα και τα ενήλικα μέλη τους, γεγονός που επιφέρει σημαντικό οικονομικό κόστος για το νοικοκυριό (έξοδα αγοράς, ασφάλισης, κυκλοφορίας και συντήρησης). Ταυτόχρονα, η αυξημένη χρήση του ιδιωτικού οχήματος επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών στις αστικές περιοχές (ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορρύπανση, κυκλοφοριακά προβλήματα, οδική ασφάλεια, έλλειψη χώρων στάθμευσης).
Η επιλογή κατασκευής επιπλέον δρόμων, μόνο βραχυπρόθεσμα και σε μικρό βαθμό θα μπορούσε να περιορίσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα και την ταλαιπωρία των πολιτών, αφού η τάση χρήσης του ιδιωτικού οχήματος θα συνεχίσει να είναι αυξητική. Όλα τα δεδομένα καθιστούν επιβεβλημένη την εξεύρεση τρόπων αύξησης της χρήσης των δημοσίων μεταφορών, αλλά και αύξησης του κόστους χρήσης του ιδιωτικού οχήματος.
Δεν ισχυρίζομαι ότι υπάρχει μαγικός τρόπος επίλυσης του κυκλοφοριακού προβλήματος της Λευκωσίας. Υπάρχει όμως, από το 2010, συγκεκριμένη μελέτη ξένων εμπειρογνωμόνων η οποία ονομάζεται Ολοκληρωμένο Σχέδιο Κινητικότητας Λευκωσίας (ΟΣΚΛ). Το Σχέδιο, μεταξύ άλλων, προνοεί αύξηση της συχνότητας των δημόσιων μεταφορών, δημιουργία ποδηλατοδρόμων και ποδηλατολωρίδων, μονοδρομήσεις κύριων αξόνων (ώστε να δημιουργηθούν νέες ανεξάρτητες λεωφορολωρίδες) κ.ά..
Ο Δήμος Λευκωσίας ανέδειξε το ΟΣΚΛ ως πολιτική και μαζί με το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων άρχισε την υλοποίησή του. Συγκεκριμένα,
- – Από τις 29 Μαΐου 2017 λειτουργεί το δίκτυο μικρών λεωφορείων της εντός των τειχών πόλης. Η χρήση του αυξάνεται αργά αλλά σταθερά.
– Άρχισαν τα κατασκευαστικά έργα που αφορούν την ανάπλαση και μονοδρόμηση των λεωφόρων Καλλιπόλεως και Μακαρίου. - – Άρχισε η κατασκευή διχτύου ποδηλατοδρόμων και ποδηλατολωρίδων που θα ενώσουν τα πανεπιστήμια με το κέντρο της Λευκωσίας.
Δυστυχώς, η υλοποίηση όλων σχεδόν των άλλων προνοιών του ΟΣΚΛ (ιδιαίτερα αυτών που αφορούν τις μονοδρομήσεις κυρίων αξόνων, τη δημιουργία λεωφορειολωρίδων και την αύξηση του προϋπολογισμού προς τις δημόσιες μεταφορές) καθυστερεί αδικαιολόγητα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι σαφές ότι καταβάλλονται και προσπάθειες υπόγειας υπονόμευσής τους. Αυτές οι προσεγγίσεις, ουσιαστικά αποδυναμώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος, αφού η υλοποίηση μεμονωμένων ρυθμίσεων του ΟΣΚΛ δεν θα αποδώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μόνο αν το Σχέδιο υλοποιηθεί στην ολότητά του μπορούμε να ελπίζουμε σε πιο ουσιαστικά αποτελέσματα.
Ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης είναι Δήμαρχος Λευκωσίας
26 Οκτωβρίου 2018
