Γράφει ο Άντρος Γ. Καραγιάννης
Σε αρκετές χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), παραδοσιακά κόμματα, όπως οι χριστιανοδημοκράτες και σοσιαλδημοκράτες, βλέπουν τα ποσοστά τους να μειώνονται συνεχώς. Ως εκ τούτου, ο σχηματισμός κυβερνητικού συνασπισμού καθίσταται αρκετά δύσκολο εγχείρημα, αφού η συνύπαρξη ή η ταύτιση απόψεων μεταξύ των παραδοσιακών κομμάτων οδηγεί πολλές φορές στη στροφή των ψηφοφόρων προς τη δεξιά ή την ακροδεξιά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’ επέκταση το ευρωπαϊκό οικοδόμημα σείεται εκ βάθρων, αφού μαστίζεται από πληθώρα σοβαρών προβλημάτων, όπως το Brexit, το μεταναστευτικό, η προσφυγική κρίση και η ενταξιακή πορεία των χωρών των Βαλκανίων και της Τουρκίας. Όλα αυτά τα φλέγοντα θέματα δίνουν τροφή και συμβάλλουν με μια γερή δόση ψεύτικου πατριωτισμού στην αύξηση του εθνικισμού και του λαϊκισμού.
Αυτό που λείπει σήμερα από την Ευρώπη, όπως έγραφε η γερμανική εφημερίδα die Sueddeutsche Zeitung, είναι η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών – μελών. Η Ευρώπη, συνεχίζει η εφημερίδα, δεν ενθουσιάζει τους πολίτες της, δεν προσφέρει κάτι το νέο, το διαφορετικό ή το εντυπωσιακό. Της λείπει το πάθος και υπερτερεί σε γραφειοκρατία. Η απουσία επαρκούς κοινωνικής πολιτικής οδηγεί τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, τα ΑμεΑ και τους μονογονιούς στη φτώχεια ή στην αστυφιλία. Η πάλαι ποτέ Ευρώπη των πολιτών οδεύει σε μια ομάδα των λίγων και των εκλεκτών, σχήμα οξύμωρο για τις αρχές, που πρεσβεύει και την πορεία που τελικά ακολουθεί.
Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου τυχαίο που κάποιες χώρες – μέλη, ζητούν τη μείωση του αριθμού των μελών της Ε.Ε., όπως αναφέρει σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα die Welt. Η αύξηση του εθνικισμού και του λαϊκισμού σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ιταλία, προβληματίζει αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι δεν διαβλέπουν ότι μπορούν να επιβληθούν στους εκφραστές της ρητορικής του μίσους και του ρατσισμού.
Η Ευρώπη μοιάζει με ακυβέρνητο καράβι, του οποίου ο κυβερνήτης είναι βυθισμένος στις προσωπικές υποθέσεις των συνοδοιπόρων του. Η εκλογή του Μακρόν έδωσε ελπίδα για βελτίωση της πεπαλαιωμένης εικόνας της Ευρώπης με ένα φρέσκο πρόσωπο. Ο Μακρόν, όμως, κάπου «κάηκε» στην εκκίνηση, αφού είχε την εσφαλμένη πεποίθηση ότι λόγω του νεαρού της ηλικίας του θα μπορούσε να βρίσκεται παντού, τόσο εντός Γαλλίας όσο και στις υπόλοιπες ηπείρους. Ο γάλλος Πρόεδρος δεν φαίνεται προς το παρόν να έχει τη δύναμη να σώσει το βυθιζόμενο καράβι της Ευρώπης, γιατί δεν έχει τη Μέρκελ δίπλα του, αφού προετοιμάζει ήδη τη διαδοχή της, παλεύοντας να σώσει, πράγμα πολύ δύσκολο, τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Η γερμανίδα καγκελάριος ίσως να έχει βάλει πλώρη για τα πιο ψηλά αξιώματα, εντός της Ε.Ε., αφού αρκετοί είναι αυτοί που θα επιθυμούσαν να την έχουν στις Βρυξέλλες. Η Μεγάλη Βρετανία της Μέι έχει τα δικά της προβλήματα με την έξοδο ή μη από την Ε.Ε., κάτι που αναμένεται να λάβει συνταρακτικές πολιτικές διαστάσεις μέχρι το τέλος Μαρτίου του 2019. Το σίγουρο είναι ότι η Μεγάλη Βρετανία, είτε προχωρήσει σε συμφωνία είτε όχι με την Ε.Ε., θα συνεχίσει τον αμερικανικό της προσανατολισμό, σε σύγκριση με τη Γαλλία του Μακρόν που διάκειται λιγότερα ευνοϊκά προς την Αμερική από ό,τι η ουδέτερη Γερμανία.
Η εκλογή του Μακρόν, όπως και η επανεκλογή της Μέρκελ, καθησύχασε αρκετούς ευρωπαίους ηγέτες. Η πραγματική, όμως, εικόνα της Ε.Ε. πόρρω απέχει από τη λάμψη της Γαλλίας και τη σταθερότητα της Γερμανίας. Η Ε.Ε. έχει στα σπλάχνα της ακροδεξιούς και λαϊκιστές ηγέτες, όπως ο Όρμπαν, ο Σαλβίνι και ομοϊδεάτες τους, οι οποίοι ξέρουν να αποπροσανατολίζουν και να στρέφουν τα «ευαίσθητα» φώτα της δημοσιότητας πάνω τους.
Η Ευρώπη δεν είναι πλέον μια ομάδα κρατών που αλληλοβοηθούνται και συνεργάζονται. Η κάθε χώρα μέλος έχει τις ιδιαιτερότητες και τις ευαισθησίες της, οι οποίες πολλές φορές οδηγούν σε ακραίες καταστάσεις και σύγκρουση συμφερόντων. Η επικράτηση του λαϊκισμού και του εθνικισμού έχει πλήξει την ηγεσία της Ε.Ε., η οποία δείχνει ανίκανη να αντιμετωπίσει τη ραγδαία αύξηση αυτών των φαινομένων.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
