Χρόνο με το χρόνο τα αυτοκίνητα στη Λευκωσία αυξάνονται. Η συνεχής κατασκευή πλατύτερων και περισσότερων δρόμων για να εξυπηρετήσουν τον αυξανόμενο αριθμό των αυτοκινήτων δεν είναι λύση. Η λογική αυτή δοκιμάστηκε και απέτυχε. Δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα και δεν είναι βιώσιμη. Η μόνη οδός για ένα πιο φιλικό και υγιές περιβάλλον, για καθαρότερο αέρα και κατά το δυνατόν λειτουργικότερο κυκλοφοριακό, είναι η αύξηση της επιβατικής κίνησης στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Το έργο προφανώς είναι τεράστιο και πολύπλοκο και αφορά την κατασκευή νέων υποδομών και την μείωση/διαφοροποίηση άλλων. Θεωρώ, όμως, ότι η μεγαλύτερη πρόκληση και το πιο δύσκολο εγχείρημα, είναι να αλλάξουμε δικές μας νοοτροπίες και συνήθειες δεκαετιών.
Αντιλαμβανόμαστε ότι οι νέες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στη Λεωφόρο Μακαρίου που θα επιτρέπουν μόνο λεωφορεία, ταξί, εξουσιοδοτημένα οχήματα και προμηθευτές, είναι μία τεράστια αλλαγή για τον καθένα και την καθεμιά από εμάς. Κάθε αλλαγή είναι δύσκολη, πόσο μάλλον μία αλλαγή αυτού του μεγέθους. Όμως, αν δεν αλλάξουμε προσέγγιση και πρωτίστως νοοτροπία, σε μερικά χρόνια δεν θα μπορούμε να διακινούμαστε στα κέντρα των πόλεων, διότι απλά δεν θα υπάρχει ο απαιτούμενος χώρος για τον αριθμό των αυτοκινήτων που θα επιδιώκουν να εισέλθουν σε αυτά. Την ίδια ώρα όλα αυτά τα αυτοκίνητα θα επιβαρύνουν το περιβάλλον με αυξημένους ρύπους, μολύνοντας τον αέρα που αναπνέουμε.
Για να πειστεί ένα σαφώς μεγαλύτερο ποσοστό συμπολιτών μας να χρησιμοποιεί το λεωφορείο, θα πρέπει το λεωφορείο να αποκτήσει πλεονέκτημα σε σχέση με το αυτοκίνητο. Το συγκεκριμένο πλεονέκτημα θα δημιουργηθεί μέσω της κατασκευής δικτύου λεωφορειολωρίδων σε συνδυασμό με έξυπνα φώτα τροχαίας. Χρησιμοποιώντας το δίκτυο, τα λεωφορεία δεν θα διακινούνται εντός της γενικής κυκλοφοριακής κίνησης και στα φώτα τροχαίας θα τους δίδεται προτεραιότητα.
Αυτός είναι ο γενικότερος στόχος του έργου που υλοποιήθηκε από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων στη Λεωφόρο Μακαρίου. Η μονοδρόμηση του νότιου τμήματος και η δημιουργία λεωφορειολωρίδων (από το πρώην Hilton μέχρι τον Αστυνομικό Σταθμό Λυκαβηττού) και το κλείσιμο για ιδιωτικά αυτοκίνητα του βόρειου τμήματος (από τη διασταύρωση Αστυνομικού Σταθμού Λυκαβηττού μέχρι τη Λεωφόρο Ευαγόρου) είναι μέρος αυτού του μεγαλύτερου έργου, που προβλέπει τη δημιουργία ενός τέτοιου δικτύου.
Στο βόρειο τμήμα της Λεωφόρου Μακαρίου γίνεται η πρώτη προσπάθεια στη χώρα μας για δημιουργία περιοχής μειωμένων ρύπων, εντός του αστικού εμπορικού κέντρου. Ένας χώρος που θα μπορούμε να περπατάμε με ασφάλεια, εύκολα, χωρίς εμπόδια, κάτω από τη σκιά δέντρων και αναπνέοντας λιγότερα καυσαέρια.
Χρειάζεται υπομονή ώστε να δοθεί στο αρμόδιο υπουργείο ο χρόνος να ολοκληρώσει το εγχείρημα στην ολότητα του, ώστε να αντιληφθούμε όλοι τα οφέλη.
Για να πετύχει η όλη προσπάθεια, θα πρέπει επίσης να αυξηθεί η συχνότητα των δρομολογίων και να διευρυνθούν τα ωράρια λειτουργίας των λεωφορείων, να εγκατασταθούν νέες, σύγχρονες και έξυπνες στάσεις λεωφορείων οι οποίες θα προσφέρουν συνεχή πληροφόρηση μέσω ηλεκτρονικών πινακίδων, αλλά και μέσω εφαρμογών κινητών τηλεφώνων, να συντμηθεί ο χρόνος υλοποίησης των έργων και να ετοιμαστεί το νομικό πλαίσιο που απαιτείται για την αστυνόμευση των νέων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων.
Οι αλλαγές στην καθημερινότητα μας είναι τεράστιες, αλλά και τα μελλοντικά οφέλη εξίσου μεγάλα, ιδιαίτερα για τις επόμενες γενιές. Έχει ευθύνη η πολιτεία να πείσει για τις συγκεκριμένες αλλαγές και ο μόνος τρόπος για να το πετύχει είναι οι πράξεις. Κυρίως επιβάλλεται να ολοκληρώσει τις ελάχιστες υποδομές του ολοκληρωμένου έργου σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Εάν θέλουμε ένα καθαρότερο περιβάλλον, δεν φτάνει να συμπεριλάβουμε την πράσινη ανάπτυξη και τη βιώσιμη κινητικότητα στον πολιτικό μας λόγο ή σε σχέδια εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Πρέπει να προχωρήσουμε σε πραγματικά δραστικές αλλαγές. Δεν αρκεί να αντικαταστήσουμε τα πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα, ιδιαίτερα στην Κύπρο όπου η κυριότερη πηγή ρύπων προέρχεται από τις μετακινήσεις. Εάν πραγματικά πιστεύουμε ότι το περιβάλλον και ο πλανήτης κινδυνεύουν, κάτι που η νέα γενιά θεωρεί ως το σοβαρότερο πρόβλημα και εκφράζει ανησυχία για το μέλλον, τότε επιβάλλεται εμείς πρώτοι να προβούμε σε δραστικές ενέργειες με στόχο τη μείωση των ρύπων. Ενέργειες που υπαγορεύουν και αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες. Διότι καλύτερη ποιότητα ζωής δεν σημαίνει διευκόλυνση στη διακίνηση με το ιδιωτικό αυτοκίνητο, αλλά συλλογική προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας για ένα καλύτερο περιβάλλον αύριο.
Ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης είναι Δήμαρχος Λευκωσίας
