Δεν εγκαταλείπουμε τη Λευκωσία επειδή η εισβολή και η κατοχή την μετέτρεψαν σε ακριτική περιοχή
Του Κωνσταντίνου Γιωρκάτζη
Το ζήτημα που προέκυψε με το νέο κτήριο της Βουλής των Αντιπροσώπων ανέδειξε ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην προσπάθεια για ισόρροπη και αειφόρο ανάπτυξη της χώρας: Την αδυναμία διαμόρφωσης –λόγω της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής– ενός «Σχεδίου για τη Νήσο», το οποίο θα καθόριζε τη γενική χωροταξική πολιτική του κράτους και τον ρόλο κάθε πόλης.
Παρά την ανυπαρξία ενός τέτοιου Σχεδίου, είναι σαφές ότι η Λευκωσία, ως πρωτεύουσα της Κύπρου, είναι το διοικητικό κέντρο του κράτους. Αυτό καταγράφεται ρητώς στο Τοπικό Σχέδιο Λευκωσίας και στο Σχέδιο Περιοχής, τα οποία έχουν ισχύ επίσημων νομικών εγγράφων (που προκύπτουν από την Κυπριακή Νομοθεσία περί πολεοδομίας). Αυτό, λοιπόν, που όλοι αναμένουμε είναι τα αρμόδια όργανα του κράτους να εφαρμόζουν πιστά και υποδειγματικά τους νόμους και τους δικούς τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς, όπως άλλωστε καλείται να πράττει καθημερινά ο κάθε πολίτης.
Είναι γεγονός ότι η τουρκική εισβολή και η συνεχιζόμενη κατοχή, έχουν μετατρέψει τη Λευκωσία, προσωρινά ελπίζουμε, σε ακριτική. Ποια είναι, όμως, η καλύτερη άμυνα των περιοχών που γειτνιάζουν με τη νεκρή ζώνη; Να γίνονται επενδύσεις, να κατοικούνται και να λειτουργούν όσο πιο έντονα γίνεται, όχι να εγκαταλείπονται. Παρά τις όποιες προκλήσεις και δυσκολίες αντιμετωπίζουμε (και είναι πολλές), ο Δήμος Λευκωσίας εδώ και δεκαετίες εργάζεται και στηρίζει ενέργειες πλησίον της Πράσινης Γραμμής. Πεισματικά δεν εγκαταλείπουμε την περιοχή γιατί ακριβώς αυτή είναι το γεωγραφικό και διοικητικό κέντρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για χρόνια ζητούμε και δίνουμε κίνητρα σε πολίτες για να επιστρέψουν και να κατοικήσουν κοντά στις νεκρή ζώνη. Για χρόνια δίνουμε κίνητρα σε επιχειρήσεις για να επενδύσουν και να λειτουργήσουν κοντά στην νεκρή ζώνη. Όταν το ίδιο το Κράτος, εγκαταλείπει τις περιοχές αυτές, διερωτώμαι τι μήνυμα δίδεται στους ξένους αλλά κυρίως στους πολίτες αυτής της χώρας. Γιατί πρέπει να παραμείνει και να επενδύσει ο ιδιώτης; Γι’ αυτό έχω πει ότι η μετακίνηση της Βουλής στις παρυφές της πόλης αποδυναμώνει τον εθνικό στόχο για απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας και της πόλης μας.
Για την απομάκρυνση του κτηρίου της Βουλής από το κέντρο της πρωτεύουσας, προβάλλονται ουσιαστικά δύο επιχειρήματα. Το πρώτο αφορά το κυκλοφοριακό. Σε όλες τις χώρες του κόσμου, τα κτήρια που στεγάζουν και συμβολίζουν τις τρεις διακριτές εξουσίες του δημοκρατικού πολιτεύματος, την εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική, χωροθετούνται στην πρωτεύουσα και εξ όσων γνωρίζω δεν έχουν ποτέ μετακινηθεί στα περίχωρα για να διευκολύνονται οι αξιωματούχοι. Η αποτυχία μας ως κράτος να λειτουργήσουμε αξιόπιστες δημόσιες συγκοινωνίες και να αντιμετωπίσουμε το κυκλοφοριακό πρόβλημα δεν είναι λόγος να καταργήσουμε ή να εγκαταλείψουμε την Πρωτεύουσα.
Το δεύτερο επιχείρημα που προβάλλεται είναι αυτό που αφορά τη δυσκολία ανέγερσης του κτηρίου της Βουλής στον χώρο που έχει επιλεγεί λόγω της ανεύρεσης αρχαιοτήτων. Όλη η Λευκωσία έχει αρχαιότητες. Ο Δήμος Λευκωσίας αφιέρωσε σημαντικό κονδύλι, κόπο και χρόνο για να κτίσει το νέο Δημαρχείο σε χώρο αρχαιοτήτων, με πλήρη σεβασμό προς την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αν το πέτυχε αυτό ο Δήμος Λευκωσίας, σίγουρα μπορεί να το πετύχει και η Βουλή. Για τη Βουλή διεξήχθη διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός και επιλέγηκε το κατάλληλο σχέδιο για κτήριο που προτείνεται να δεσπόζει στο λόφο της ΠΑΣΥΔΥ. Σωστή επιλογή για τη χωροθέτηση ενός τόσο σημαντικού κτηρίου για ένα κράτος. Για την ακριβή του θέση έγιναν πολλές διαβουλεύσεις με το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το ΕΤΕΚ ώστε να τοποθετηθεί σε σημείο που να μην δημιουργείται πρόβλημα με τις αρχαιότητες. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πως σήμερα συνεχίζει να υπάρχει το πρόσχημα ότι δεν μπορεί να κτιστεί το νέο κτήριο της Βουλής στο συγκεκριμένο λόφο, με τον ορθό επανασχεδιασμό (αν χρειάζεται) ο οποίος θα σέβεται πλήρως τις αρχαιότητες.
Η δική μου πληροφόρηση λέει ότι το κτήριο, όπως έχει διαμορφωθεί, συνάδει με τις αρχαιότητες και τις ανάγκες της Βουλής και ικανοποιεί τις πρόνοιες νομοθεσιών που ψηφίστηκαν μετά τον αρχικό σχεδιασμό του. Αν για κάποιο λόγο που εγώ δεν αντιλαμβάνομαι αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει, πιστεύω ότι η πρώτη εναλλακτική επιλογή πρέπει να είναι ο χώρος που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον λόφο της ΠΑΣΥΔΥ, δηλαδή εκεί που θα ανεγειρόταν το Μέγαρο Πολιτισμού, ή οπουδήποτε αλλού στον άξονα διοίκησης και πολιτισμού, παράλληλα του Πεδιαίου, όπου υπάρχει μεγάλη έκταση αναξιοποίητης κρατικής γης. Το αρμόδιο όργανο να τοποθετηθεί επί τούτου είναι το Τμήμα Πολεοδομίας ως ρυθμιστής και θεματοφύλακας της πολεοδομικής και χωροταξικής ανάπτυξης της Κύπρου.
27 Απριλίου 2018
Ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης είναι Δήμαρχος Λευκωσίας
