Πέντε νομοσχέδια ενέκρινε την Πέμπτη η Ολομέλεια της Βουλής που αφορούν τους προϋπολογισμούς των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) με την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών να εκφράζει στην έκθεσή της έντονη απαρέσκειά της για την παρατηρούμενη εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας καθυστέρηση στην κατάθεση των υπό συζήτηση προϋπολογισμών στη Βουλή, κατά παράβαση των διατάξεων του Νόμου.
Για τον ΕΟΑ Λευκωσίας εγκρίθηκε η πληρωμή ποσού ύψους €126.276.218 για τη χρήση του έτους που λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2025, για τον ΕΟΑ Λεμεσού ποσού ύψους €117.869.395, για τον ΕΟΑ Λάρνακας ποσού ύψους €123.144.607, για τον ΕΟΑ Πάφου ποσού ύψους €42.792.680 και για τον ΕΟΑ Αμμοχώστου ποσού ύψους €56.190.088.
Η Βουλή παράλληλα ενέκρινε και την τροποποίηση του Νόμου για τους ΕΟΑ και τις Κοινότητες, ώστε να αναθεωρηθούν ορισμένες διατάξεις του, για να καταστεί πιο αποτελεσματική η εφαρμογή τους όσον αφορά στη λειτουργία και στην οικονομική ανεξαρτησία των νεοσύστατων οργανισμών και των κοινοτήτων και νεοσύστατων συμπλεγμάτων υπηρεσιών κοινοτήτων.
Εγκρίθηκε προφορική τροπολογία του ΔΗΚΟ με βάση την οποία οι προϋπολογισμοί θα εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο αντί από τη Βουλή, όπως δηλαδή συμβαίνει με τους Δήμους.
Ο προϋπολογισμός του ΕΟΑ Λευκωσίας είναι οριακά ελλειμματικός κατά €159.299 με τις δαπάνες να αφορούν κυρίως αποδοχές προσωπικού και έξοδα παροχής υπηρεσιών, λειτουργίας και συντήρησης. Προβλέπει δαπάνες ύψους €84.707.722 και έσοδα ύψους €85.048.423.
Tα κυριότερα έσοδα προέρχονται από τα έσοδα αποχετεύσεων και ύδρευσης.
Ο προϋπολογισμός του ΕΟΑ Λεμεσού μετά τη φορολογία είναι πλεονασματικός κατά €10.324.308. Προβλέπει δαπάνες ύψους €78.362.807 και έσοδα ύψους €89.912.415.
Του ΕΟΑ Λάρνακας μετά τη φορολογία είναι οριακά ελλειμματικός κατά €49.099, προβλέπει δαπάνες ύψους €49.573.354 και έσοδα ύψους €49.598.995.
Αυτός της Πάφου είναι ελλειμματικός κατά €3.847.708, προβλέπει δαπάνες ύψους €36.880.101 και έσοδα ύψους €33.032.393, ενώ δεν έχει περιληφθεί οποιαδήποτε πρόβλεψη για φορολογία. Ο προϋπολογισμός του ΕΟΑ Αμμοχώστου προβλέπει δαπάνες ύψους €31.220.023 και έσοδα ύψους €37.260.425.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο στάδιο της εξέτασης εκπρόσωποι του Υπουργείου Εσωτερικών ανέφεραν ότι το χρονοδιάγραμμα για την κατάθεση των προϋπολογισμών στη Βουλή δεν κατέστη δυνατό να τηρηθεί, καθότι οι επαρχιακοί οργανισμοί αυτοδιοίκησης συστάθηκαν και άρχισαν τη λειτουργία τους την 1η Ιουλίου 2024, ενώ τα συμβούλιά τους συστάθηκαν σε μεταγενέστερο χρόνο.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών Άριστος Δαμιανού ανέγνωσε παράγραφο από την έκθεση της Επιτροπής που αναφέρει ότι η Επιτροπή εξέφρασε την έντονη απαρέσκειά της για την παρατηρούμενη εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας καθυστέρηση στην κατάθεση των υπό συζήτηση προϋπολογισμών στη Βουλή, κατά παράβαση των διατάξεων του Νόμου, που προβλέπει ότι ο ετήσιος προϋπολογισμός κάθε επαρχιακού οργανισμού αυτοδιοίκησης για το επόμενο οικονομικό έτος υποβάλλεται στη Βουλή μέχρι την 31η Οκτωβρίου του έτους που προηγείται του οικονομικού έτους στο οποίο αυτός αναφέρεται.
Ωστόσο, αναφέρει η έκθεση, ο προϋπολογισμός του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Λάρνακας κατατέθηκε στη Βουλή στις 8 Μαΐου 2025, οι προϋπολογισμοί των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου στις 19 Ιουνίου 2025, ενώ ο προϋπολογισμός του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Αμμοχώστου στις 26 Ιουνίου 2025, με αποτέλεσμα να μην παρέχεται στην επιτροπή ο απαιτούμενος χρόνος, για να διεξέλθει τις πρόνοιες των νομοσχεδίων και να ασκήσει με αποτελεσματικό τρόπο κοινοβουλευτικό έλεγχο επί των νεοσύστατων οργανισμών αυτοδιοίκησης.
Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι με τις καθυστερήσεις υπήρξε η πρακτική αδυναμία να ασκηθεί επαρκής και αποτελεσματικός κοινοβουλευτικός έλεγχος, λόγω του “προκλητικά παράνομου της εκπρόθεσμης κατάθεσης για το οποίο φέρουν αποκλειστική ευθύνη το Υπουργείο Εσωτερικών και Οικονομικών”.
Ψηφίζουμε, ανέφερε, ποσά για το υπόλοιπο του 2025 χωρίς να έχουμε ελέγξει ούτε τις δαπάνες ούτε τη διαχείριση, θυμίζοντας ότι οι προϋπολογισμοί αγγίζουν το μισό εκατομμύριο.
Επίσης είπε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα στην αδειοδότηση, κάτι που επηρεάζει την ανάπτυξη και κάλεσε τους ΕΟΑ να ανεβάσουν ταχύτητες. Το ΑΚΕΛ δεν στήριξε την τροπολογία του ΔΗΚΟ, με τον κ. Δαμιανού να αναφέρει ότι έχει λογική αλλά είναι πρόωρη.
Ο Μαρίνος Μουσιούττας, βουλευτής της ΔΗΠΑ, ανέφερε ότι πρόκειται για τους πρώτους προϋπολογισμούς του ΕΟΑ που αποτελεί ένα νέο θεσμό.
Ανέφερε ότι το ΥΠΕΣ δικαιολόγησε εν μέρει την καθυστέρηση στην κατάθεση.
Ο Μαρίνος Σιζόπουλος, βουλευτής της ΕΔΕΚ ανέφερε ότι η οικονομική βιωσιμότητα των ΕΟΑ είναι σημαντική, προσθέτοντας ότι πρέπει να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία και να ενισχυθεί η εξυπηρέτηση των πολιτών.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Σενέκης είπε ότι το χρονοδιάγραμμα που τίθεται για κατάθεση ήταν πρακτικά αδύνατο να τηρηθεί γιατί οι ΕΟΑ συστάθηκαν την 1η Ιουλίου του 2024 και τα συμβούλιά τους αργότερα. Ανέφερε ότι η τροπολογία του ΔΗΚΟ απλοποιεί τη διαδικασία.
Ο Ζαχαρίας Κουλίας, βουλευτής του ΔΗΚΟ ανέφερε ότι ζούμε “στο φάντασμα των μεταρρυθμίσεων της προηγούμενης κυβέρνησης”. Αναφέρθηκε στα προβλήματα με την έκδοση αδειών, λέγοντας ότι δεν γίνεται “να κάνουν κουμάντο οι Δημόσιοι Υπάλληλοι της Πολεοδομίας και να γίνονται Δερβέναγες” απορρίπτοντας τοποθετήσεις του ΥΠΕΣ ότι εκδίδονται άδειες σε 40 μέρες.
Ο Πρόεδρος και βουλευτής του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος εξήγησε την τροπολογία που κατέθεσε για έγκριση από το Υπουργικό των προϋπολογισμών από το 2026 και μετά. Ανέφερε ότι η αρχική φιλοσοφία της μεταρρύθμισης για την ΤΑ ήταν η ανεξαρτησία και αυτονομία των ΕΟΑ.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας αναφέρθηκε και αυτός στην αρχή της αυτονομίας των ΕΟΑ κάτι που θα τους βοηθήσει περαιτέρω στην καλύτερη ανάπτυξη των υπηρεσιών τους. Αναφέρθηκε σε τροχοπέδη που θέτει το ΥΠΕΣ.
Η Ολομέλεια ψήφισε και για εισαγωγή αναθεωρήσεων για πιο αποτελεσματική εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των Δήμων και Κοινοτήτων. Μεταξύ άλλων με την ψήφιση καθορίζονται οι αρμοδιότητες των αντιδημάρχων.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι η μεταρρύθμιση της ΤΑ ήρθε για να μείνει, για καλύτερη ζωή των πολιτών, προσθέτοντας ότι η προσπάθεια της Βουλής είναι συνεχής για να λειτουργήσει η ΤΑ μετά την μεταρρύθμιση.
Ο Χρίστος Σενέκης, βουλευτής του ΔΗΚΟ, ανέφερε ότι ήταν φυσικό σε μια τόσο ευρεία μεταρρύθμιση να εντοπίζονταν κενά και δυσλειτουργία και γι’ αυτό το ΥΠΕΣ προχώρησε σε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος σημείωσε ότι οι αλλαγές είναι προς την ορθή κατεύθυνση αν και πολλές είχαν προβλεφθεί και το κόμμα του υπέβαλε προτάσεις που απορρίφθηκαν.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αριστος Δαμιανού είπε ότι όταν ψηφίζαμε τη μεταρρύθμιση της ΤΑ, γνωρίζαμε για την αναθεώρηση που θα επέρχετο. Ανέφερε ότι παρά τις διάφορες δυσκολίες και παλινδρομήσεις, υπήρξε αρμονική συνεργασία με το ΥΠΕΣ. Είμαστε εδώ, ανέφερε, να βελτιώσουμε το νομοθετικό πλαίσιο, να εξορθολογίσουμε κάποια πράματα για τις αρμοδιότητες των αντιδημάρχων.
Ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι υπό αυτές τις κοινωνικές συνθήκες δεν πρέπει να γίνουν περαιτέρω αλλαγές στα πλαφόν αύξησης δημοτικών τελών.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας είπε ότι η μεταρρύθμιση της ΤΑ ήταν μια αναγκαιότητα και διερωτήθηκε πόσοι Δήμοι θα ήταν βιώσιμοι χωρίς τη μεταρρύθμιση. Η διαδικασία αυτή, ανέφερε είναι εξελικτική και ζωντανή.
