Γράφει ο Άντρος Γ. Καραγιάννης
Οι τελευταίες έρευνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέδειξαν ότι ο αριθμός των νέων γεωργών μειώνεται κατακόρυφα. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που ο νέος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός θα είναι μειωμένος στον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης. Στην Κύπρο τα στοιχεία δείχνουν ότι ελάχιστοι νέοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ οι πλείστοι αγρότες είναι άνω των 65 ετών.
Ένας από τους κύριους παράγοντες εγκατάλειψης του πρωτογενούς τομέα από τους νέους, είναι το χαμηλό κέρδος, που έχουν οι αγρότες, αφού χάνουν περίπου το 70% της αξίας του προϊόντος τους. Ως εκ τούτου, στόχος όλων των εμπλεκόμενων φορέων θα πρέπει να είναι η στήριξη των νέων γεωργών μέσω των εξισορροπημένων εμπορικών σχέσεων, της διασφάλισης σταθερού κέρδους από τα τοπικά προϊόντα, τα οποία δυστυχώς πωλούνται κάτω από την τιμή κόστους παραγωγής τους.
Οι νέοι τρόποι καλλιέργειας φρούτων και λαχανικών, όπως η υδροπονία, τα βιολογικά προϊόντα, η χρήση οργανικών λιπασμάτων και βελτιωτικών εδάφους, ενισχύουν την τοπική παραγωγή προς όφελος των γεωργών. Η προώθηση φρέσκων, ποιοτικών και απαλλαγμένων από χημικές ουσίες προϊόντων συμβάλλει στην αύξηση του βαθμού εμπιστοσύνης προς τα τοπικά προϊόντα, καθιστώντας τους καταναλωτές πιο απαιτητικούς, αλλά και ανήσυχους όσον αφορά την προστασία της υγείας τους.
Οι τοπικοί παράγοντες θα πρέπει να στηρίζουν τους νέους αγρότες, παρέχοντάς τους κίνητρα και εχέγγυα για την ενίσχυση της γεωργικής δραστηριότητας, τη διαφύλαξη των αγροτικών περιοχών και την εισαγωγή νέων πρωτοποριακών τρόπων καλλιέργειας. Η συνεργασία, άλλωστε, με πανεπιστημιακές σχολές στον τομέα της έρευνας, της καινοτομίας και των βιώσιμων διατροφικών επιλογών, καθιστούν δυνατή την παραγωγή αναγνωρισμένων προϊόντων, που αναδεικνύουν την τοπική παραγωγή. Συγχρόνως, μέσα από την προώθηση προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και ειδικής πατέντας προβάλλεται η τοπική παραγωγή σε ντόπιους και ξένους τουρίστες.
Οι λαϊκές αγορές αποτελούν απευθείας χώρους προώθησης των τοπικών προϊόντων από τους παραγωγούς στους καταναλωτές, μέσα από τη συνεργασία των αγροτών. Οι λαϊκές αγορές προσελκύουν επίσης αρκετούς επισκέπτες και καταναλωτές λόγω των ελκυστικών τιμών και δη λόγω της καλής ποιότητας και της αυθεντικότητας των γεωργικών προϊόντων.
Εξάλλου, η ανάγκη κατανάλωσης τοπικών προϊόντων απαλλαγμένα από χημικές ουσίες συμβάλλει στην προστασία των καταναλωτών και ιδιαίτερα των παιδιών. Οι λαϊκές αγορές και οι μικροπωλητές προσφέρουν στο απαιτητικό κοινό υγιεινές και βιώσιμες διατροφικές επιλογές, αναζωογονούν τις αγροτικές περιοχές και τον αγροτουρισμό. Στις λαϊκές αγορές οι τοπικοί παραγωγοί προσφέρουν υγιεινά και υψηλής ποιότητας προϊόντα απευθείας στους καταναλωτές διατηρώντας τη γαστρονομική παράδοση της τοπικής κοινότητας και συμβάλλοντας στην προστασία της βιοποικιλότητας. Επιπρόσθετα παρατηρείται έντονη κοινωνικότητα μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών, κάτι που έχει εκλείψει στις μέρες μας, λόγω της εισβολής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας.
Για να διατηρηθούν, όμως, η γεωργία και ο αγροτικός τομέας ζωντανοί, θα πρέπει να διασφαλιστεί το εισόδημα των γεωργών, το οποίο μειώνεται συνεχώς λόγω της μεγάλης αστάθειας των τιμών των γεωργικών προϊόντων. Ο αθέμιτος ανταγωνισμός και ο καθορισμός των τιμών από μεγαλέμπορες αποβαίνουν εις βάρος των παραγωγών. Τα εισοδήματα των γεωργών βρίσκονται σήμερα κάτω από το 40% του μέσου μισθού, αφού η αξία του γεωργικού προϊόντος κατανέμεται ως εξής: ο γεωργός λαμβάνει το 21%, ο μεταποιητής το 28% και ο έμπορος λιανικής πώλησης το 51%, με βάση στοιχεία, που κατατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών.
Η στήριξη της τοπικής παραγωγής θα πρέπει να γίνει μέρος της ζωής μας, αρχίζοντας από τον δικό μας κήπο, με τη δημιουργία λαχανόκηπων στα σπίτια και στα σχολεία, και καταλήγοντας στη στήριξη των λαϊκών αγορών και των μικροπωλητών / παραγωγών. Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται να ακολουθεί τη μεσογειακή διατροφή, που ουκ ολίγες φορές έχει αποδειχθεί ότι είναι το καλύτερο πρότυπο διατροφικής συμπεριφοράς, αφού είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά και αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο σε διάφορες ασθένειες.
Αποδεικνύεται, λοιπόν, τόσο διαχρονική και επίκαιρη η ρήση του Ιπποκράτη που ήδη από τον 4ο αιώνα π.χ. προειδοποιούσε ότι «μέσω της τροφής δίνουμε τροφή στις ασθένειές μας».
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
