Η συνεχιζόμενη παγκόσμια πανδημία, προκαλεί βαθύ προβληματισμό σχετικά με το τι θα σημαίνει αυτό για τη λειτουργία της κοινωνίας. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το 30% των Αμερικανών, άρχισε να δουλεύει από το σπίτι. Οι δημόσιες συγκοινωνίες και η κυκλοφορία στις μεγάλες πόλεις μειώθηκαν δραματικά, καθώς τα γραφεία, τα εργοστάσια και τα σχολεία έκλεισαν. Ως αποτέλεσμα της μείωσης της κυκλοφορίας, στην Ευρώπη και την Κίνα, οι δορυφορικές εικόνες έδειξαν χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης. Αν θέλαμε να κάνουμε ένα πείραμα για να δούμε πώς θα έμοιαζε ένας ψηφιακός κόσμος, τότε η απάντηση είναι αυτή που ζούμε τώρα.
Πολλοί έχουμε πλέον προσαρμόσει τις οικογενειακές και εργασιακές μας υποχρεώσεις μέσω του διαδικτύου, αλλά βλέποντας το μέλλον, τι θα μπορούσε να σημαίνει όλη αυτή η αλλαγή για τον τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας μας; Και πώς μπορεί να εξελιχθεί το οικογενειακό και εργασιακό μας περιβάλλον;
Μια κοινωνία που (σχεδόν) βασίζεται στο Διαδίκτυο
Πριν από πέντε χρόνια, η εξ’ αποστάσεως εργασία σε αυτήν την κλίμακα, για πολλές βιομηχανίες θα φαινόταν ανέφικτη. Αυτό σηματοδοτεί την τεράστια αλλαγή που έχει συμβεί, τόσο από την άποψη της τεχνολογίας (τεχνολογία cloud, εφαρμογές, απομακρυσμένα εργαλεία εργασίας), όσο και για την υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των ταχύτερων δεδομένων Wi-Fi και τηλεφώνου.
Οι πάροχοι διαδικτυακών υπηρεσιών, φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την αυξανόμενη και μεταβαλλόμενη ζήτηση, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι. Ωστόσο, η ανάπτυξη του 5G έχει αναμφισβήτητα γίνει ακόμη πιο σημαντική για αυτές τις εταιρείες, καθώς αναμένεται να αυξήσει τη συνδεσιμότητα, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές και θα παρέχει την απαραίτητη υποδομή διαδικτύου για μια πιο αποκεντρωμένη κοινωνία.
Ακόμη και όταν η άμεση κρίση υποχωρήσει, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξει μόνιμος αντίκτυπος στις εργασιακές συνήθειες. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα αισθάνονται ότι μπορούν να εργαστούν αποτελεσματικά από το σπίτι και θα θελήσουν να το διαπραγματευτούν αυτό με τους εργοδότες τους. Οι εργοδότες, από την πλευρά τους, θα συνειδητοποιήσουν ότι η μείωση του κόστους στους χώρους των γραφείων τους, υπερτερεί των προκλήσεων που αφορούν την παραγωγικότητα. Αυτό μπορεί να διατηρήσει σε πολλές εταιρίες την υπάρχουσα κατάσταση της εξ΄ αποστάσεως εργασίας με την χρήση τεχνολογικών εργαλείων, όπως το Zoom και το Slack, αν και χωρίς αμφιβολία πολλές εταιρείες που δεν έχουν την επιλογή να εργαστούν εξ΄ αποστάσεως, θα επιστρέψουν στον παραδοσιακό τρόπο εργασίας.
Όλη αυτή η κατάσταση και νοουμένου ότι θα χρειαστεί επιπλέον ευελιξία στα θέματα τεχνολογίας και υποδομών, πιθανότατα θα φέρει νέες καινοτομίες και λύσεις σε εμπορικά ακίνητα, στην εκπαίδευση, την τεχνολογία, στο ανθρώπινο δυναμικό, τις τηλεπικοινωνίες και σε θέματα ενέργειας.
Η μετάβαση σε έξυπνες πόλεις
Εάν υπάρξει ανάγκη οι περισσότερες δραστηριότητες να γίνονται εξ’ αποστάσεων, τότε πρέπει να περιμένουν ότι θα δούμε μεγαλύτερες αλλαγές στις πόλεις μας, οι οποίες σιγά σιγά θα αρχίσουν να μετατρέπονται σε «έξυπνες πόλεις» (Smart cities).
Τεχνολογίες όπως κάμερες, drones και συστήματα ασφαλείας, θα γίνουν πιο διαδεδομένα. Ενδεχομένως, να δούμε τις αρχές να χρησιμοποιούν αυτές τις τεχνολογίες σε μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η τοπική αστυνομία έχει ήδη χρησιμοποιήσει drones για την επιβολή κοινωνικών αποστάσεων. Θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν αισθητήρες με αναλυτικά δεδομένα, για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας των πεζών σε ορισμένες περιοχές, όπως τα εμπορικά κέντρα, για να προειδοποιούν τους ανθρώπους ότι βρίσκονται σε πολύ κοντινές αποστάσεις.
Ωστόσο, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να προσαρμοστεί η κοινωνία και να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα. Υπάρχει άλλωστε μια κατανοητή δυσπιστία των κυβερνήσεων, καθώς αντιλαμβάνονται ότι οι πολίτες δεν δέχονται πολλά από τα συστήματα που προνοούν οι έξυπνες πόλεις, αντιδρώντας στην παρακολούθηση των δεδομένων τους.
Αλλά η χρήση drones και αισθητήρων, θα γίνει ευρύτερα αποδεκτή ως ένας τρόπος να μειωθούν οι μετακινήσεις των εργαζομένων, τόσο κατά τη διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όσο και σε ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία ενδεχομένως να γίνουν πιο συχνά στο μέλλον. Σε τέτοια περίπτωση, οι εργαζόμενοι δεν θα χρειάζονται να βρεθούν επι τόπου, αλλά θα μπορούν να ελέγξουν ποιο είναι το πρόβλημα μέσω smartphones και ενδεχομένως να αναπτυχθεί και κάποια δυνατότητα διόρθωσης του προβλήματος εξ’ αποστάσεως.
Αλλαγή στα μέσα μεταφοράς
Με λιγότερα άτομα να μετακινούνται στους δρόμους, με σκοπό να πάνε στην εργασία τους, σε αστικές περιοχές για ψώνια, εστιατόρια και αναψυχή, καθώς πολλές από αυτές τις υπηρεσίες είναι πλέον διαθέσιμες διαδικτυακά και κάνουν κατ’ οίκον παράδοση, ενδεχομένως να δούμε και μια μόνιμη μετατόπιση στη ζήτηση των μεταφορικών μέσων.
Εάν η κυκλοφορία των οχημάτων μειωθεί στα κέντρα των πόλεων, αυτό θα αυξήσει την μετακίνηση τον πολιτών σε «πράσινους» χώρους, όπως είναι οι ποδηλατοδρόμοι και οι πεζόδρομοι, οι οποίοι θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να κινούνται γύρω από την πόλη και να ασκούνται, διατηρώντας παράλληλα μια λογική απόσταση μεταξύ τους. Για τους δήμους και τις κυβερνήσεις, αυτό θα επηρεάσει τον πολεοδομικό τους σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής της διάταξης των δρόμων, της διεύρυνσης των πεζοδρομίων, της παροχής περισσότερων εναλλακτικών επιλογών μεταφοράς σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες (ηλεκτρονικά ποδήλατα και ηλεκτρονικά σκούτερ) και βελτίωση του φωτισμού των δρόμων.
Οι πάροχοι μαζικής μεταφοράς- συγκεκριμένα εταιρείες τρένων και μετρό – θα πρέπει να μειώσουν το πληθυσμό που μεταφέρουν, ώστε πιο εύκολα οι επιβάτες να μπορούν να κρατούν τις αποστάσεις που απαιτούνται. Αν και κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, καθώς η ζήτηση των μέσων μαζικής μεταφοράς θα αυξηθεί, αν οι άνθρωποι δεν έχουν λόγους να έχουν δικό τους αυτοκίνητο, αλλά μπορούν να βασιστούν στις υπηρεσίες μαζικής μεταφοράς ή στην ενοικίαση αυτοκινήτων για τις μετακινήσεις τους και τα περιστασιακά τους ταξίδια.
Τι μάθαμε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Αν μη τι άλλο, η πανδημία του κορωνοϊού, μας τόνισε τη σημασία που έχει το να ακούμε τις συστάσεις των ειδικών και των επιστημών σε ότι αφορά την κλιματική αλλαγή. Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει η κοινωνία είναι η κλιματική αλλαγή. Έχουμε ήδη δει την ισχυρή επίδραση που έχει η μείωση της κυκλοφορίας και της βιομηχανικής δραστηριότητας, στα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Πρέπει ωστόσο, την ίδια στιγμή, να υπάρξει μια παγκόσμια οικονομική ενίσχυση για την υιοθέτηση «καθαρής τεχνολογίας», που να περιλαμβάνει ηλεκτρικά οχήματα, ανανεώσιμες πήγες ενέργειας, καθαρότερα καύσιμα σε όλες τις βιομηχανίες κλπ. Με αυτόν τον τρόπο, θα έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε την πορεία μας, προτού η κλιματική αλλαγή χειροτερεύσει και οι θερμοκρασίες φτάσουν σε πιο ψηλά, από τα τωρινά, επίπεδα.
