Γράφει ο Άντρος Γ. Καραγιάννης
Όταν μια οικογένεια δεν διαθέτει τους οικονομικούς πόρους για να εξασφαλίσει στοιχειώδεις ενεργειακές υπηρεσίες, όπως θέρμανση, ψύξη, φωτισμό και ηλεκτρισμό, σημαίνει ότι συγκαταλέγεται στις ενεργειακά φτωχές ομάδες πληθυσμού. Αυτό αναφέρει το Σύμφωνο των Δημάρχων όσον αφορά το κλίμα, την ενέργεια και την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου ζωής.
Η ενεργειακή φτώχεια, όπως αυτή ορίζεται από το Σύμφωνο των Δημάρχων, συζητήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕΕτΠ) αφού πλήττει άμεσα ή έμμεσα έναν στους δέκα ευρωπαίους πολίτες. Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση στοιχεία που κατατέθηκαν στην Επιτροπή για το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια της ΕΕτΠ, 57εκ. πολίτες δεν διαθέτουν επαρκή θέρμανση τον χειμώνα, 104εκ. δεν διαθέτουν επαρκή ψύξη για την κατοικία τους το καλοκαίρι, 52εκ. δυσκολεύονται να ξοφλήσουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ πάνω από 80εκ. Ευρωπαίοι, εκ των οποίων αρκετά παιδιά ζουν σε σπίτια με υγρασία και ίχνη μυκήτων.
Η ενεργειακή φτώχεια, λοιπόν, αποτελεί ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο αφορά όχι μόνο τις τοπικές αρχές, αλλά και τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες επιφέρουν κοινωνικό χάσμα, αφού δημιουργούν πολίτες δύο κατηγοριών, δηλαδή τους φτωχούς που δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια και τους πλούσιους που έχουν μεν πρόσβαση, αλλά φέρουν μερίδιο ευθύνης στη μόλυνση του περιβάλλοντος με την υπερκατανάλωση.
Οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού κάτω από αυτή την κατάσταση βλέπουν την ποιότητα της ζωής τους να υποβαθμίζεται αισθητά μέσα από αλυσιδωτές ενέργειες για εξοικονόμηση ενέργειας. Θα υποχρεωθούν, δηλαδή, σιγά-σιγά να σβήσουν τη θέρμανση τον χειμώνα και το κλιματιστικό το καλοκαίρι, για να μην παραφουσκώνονται οι λογαριασμοί τους. Αυτό επηρεάζει τις κοινωνικές αλλά και οικογενειακές σχέσεις των πολιτών αφού, λόγω του χαμηλού εισοδήματος τους, αναγκάζονται να στερούνται βασικές ανάγκες.
Από την άλλη, οι προνομιούχες κοινωνικές τάξεις ζουν σε πολυτελή σπίτια, τα οποία αναγκάζονται να θερμαίνουν και να διατηρούν δροσερά αναλόγως, συμβάλλοντας και αυτές στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος και στις αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Σίγουρα, όταν οι δημότες δεν έχουν έσοδα, για να διατηρούν μια αξιοπρεπή ζωή, δύσκολα θα σκεφτούν τους σωστούς τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως όταν αυτοί έχουν περισσότερο κόστος. Υπάρχουν όμως και αυτοί που έχουν τους πόρους αλλά με τον υπερβολικό τρόπο ζωής τους επιβαρύνουν περισσότερο τον πλανήτη.
Εναπόκειται, λοιπόν, στις τοπικές αρχές να εκπαιδεύσουν και να εμπεδώσουν στους δημότες τους, το αίσθημα της σωστής χρήσης ενέργειας για τις ανάγκες του νοικοκυριού. Ο κάθε ένας από εμάς, από οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα και αν προέρχεται, οφείλει να σέβεται το περιβάλλον και να συμβάλλει στην προστασία του, αρχίζοντας από το σπίτι του.
Αν αρχίζαμε από τις πιο απλές ενέργειες για προστασία του περιβάλλοντος, όπως η ανακύκλωση, η κομποστοποίηση, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οικονομικών λαμπτήρων φωτισμού, η απαλλαγή από τον άνθρακα και η προώθηση της κυκλικής οικονομίας ο πλανήτης μας δεν θα υπερθερμαίνετο και δεν θα φτάναμε στο σημείο να μιλάμε για πλανητική περιβαλλοντική κρίση.
Η προστασία του περιβάλλοντος και η διάσωση του πλανήτη δεν πρέπει να αποτελεί κοινωνικό ζήτημα, αλλά αφορά κοινή στρατηγική και ύπαρξη πολιτικής βούλησης για εφαρμογή μέτρων φιλικών προς το περιβάλλον. Από τη μια πλευρά βρίσκονται οι ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, οι οποίες λόγω οικονομικών δυσκολιών δεν λαμβάνουν τα απαιτούμενα περιβαλλοντικά μέτρα προστασίας του πλανήτη, ενώ από την άλλη οι εύπορες ομάδες πληθυσμού με τον πολυτελή τρόπο διαβίωσης δημιουργούν περαιτέρω περιβαλλοντικά ζητήματα.
Η Ε.Ε. θα πρέπει να υποδείξει τον καθαρό δρόμο προς το περιβάλλον σ’ αυτούς που δεν το σέβονται, εφαρμόζοντας μια κοινή πολιτική με συγκεκριμένες πράξεις και προτάσεις και στροφή προς ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον ενεργειακό δόγμα. Οι πολίτες έχουν ανάγκη τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα του καθενός να ζει σ’ ένα απαλλαγμένο από ρύπους και μολυσματικές ασθένειες φυσικό περιβάλλον.
Ο Άντρος Γ. Καραγιάννης είναι Δήμαρχος Δερύνειας
