Ο Ντόναλντ Τραμπ κλιμακώνει τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο με σαρωτικούς αμοιβαίους δασμούς, σε μια κίνηση που έκανε τις χρηματοπιστωτικές αγορές να παραπαίουν και ενέτεινε τους φόβους για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Σε μέτρα που χαρακτήρισε ως έναν τρόπο «απελευθέρωσης» της αμερικανικής οικονομίας, ο πρόεδρος δήλωσε την Τετάρτη ότι μια εισφορά ύψους 10% θα εφαρμοστεί σε όλες σχεδόν τις αμερικανικές εισαγωγές από τις 5 Απριλίου. Ο Λευκός Οίκος αποκάλυψε επίσης σαρωτικούς «αμοιβαίους» δασμούς σε αγαθά από μια σειρά από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, καθώς ο Τραμπ έβαλε στο στόχαστρο ένα παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, για το οποίο είπε ότι έχει «κλέψει» τις ΗΠΑ για δεκαετίες.
Οι δασμοί στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα αγαθών στον κόσμο, θα αυξηθούν σε περισσότερο από 54% αφού ο Τραμπ επέβαλε επιπλέον δασμούς 34% επιπλέον των δασμών 20% που επέβαλε στο ασιατικό έθνος φέτος. Η ΕΕ θα βρεθεί αντιμέτωπη με συνολικούς δασμούς ύψους 20%, ενώ οι εισαγωγές από την Ιαπωνία – έναν από τους στενότερους συμμάχους της Ουάσινγκτον – θα βρεθούν αντιμέτωπες με δασμούς ύψους 24%.
Οι αμοιβαίοι δασμοί πρόκειται να τεθούν σε ισχύ στις 9 Απριλίου. Μιλώντας σε έναν κατάμεστο Rose Garden στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ δήλωσε ότι τα μέτρα του θα συγκεντρώσουν χρήματα για να πληρώσουν τις φορολογικές περικοπές και θα πυροδοτήσουν την αναζωπύρωση της εγχώριας παραγωγής, μεταδίδουν οι Financial Times.
«Μπροστά στον αδυσώπητο οικονομικό πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πλέον να συνεχίσουν την πολιτική της μονομερούς οικονομικής παράδοσης», είπε. «Πρέπει να φροντίσουμε τους ανθρώπους μας και θα φροντίσουμε πρώτα τους ανθρώπους μας».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα επιφέρουν «σημαντικό πλήγμα» στην παγκόσμια οικονομία και δήλωσε ότι το μπλοκ ετοιμάζει αντίμετρα.
Το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δήλωσε επίσης ότι θα προβεί σε αντίποινα κατά των τελευταίων κινήσεων. Η Ταϊβάν χαρακτήρισε την απόφαση της Ουάσινγκτον «εξαιρετικά λυπηρή» και δήλωσε ότι θα καταθέσει επίσημη διαμαρτυρία στις ΗΠΑ. Η ανακοίνωση του Τραμπ θα κλιμακώσει τις εμπορικές προστριβές που συσσωρεύονται από τότε που κέρδισε τις εκλογές του Νοεμβρίου με μια λαϊκίστικη ατζέντα οικονομικού προστατευτισμού.
Τι λένε οι αναλυτές
Αναλυτές δήλωσαν ότι οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να προβούν σε αντίποινα κατά των μέτρων του Τραμπ, αυξάνοντας την προοπτική ενός οικονομικά επιζήμιου παγκόσμιου εμπορικού πολέμου. «Ημέρα αντιποίνων θα ακολουθήσει την ‘ημέρα απελευθέρωσης’», δήλωσε ο Λούκα Παολίνι, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της Pictet Asset Management.
Καθώς οι χώρες σε όλο τον κόσμο επεξεργάζονταν τον τρόπο αντίδρασης, ο Stoxx Europe 600 υποχώρησε κατά 1,6% στις πρώτες συναλλαγές της Πέμπτης. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τις αμερικανικές μετοχές υποχώρησαν, με τα συμβόλαια που παρακολουθούν τον δείκτη S&P 500 να υποχωρούν κατά 2,8% και εκείνα για τον τεχνολογικά βαρύ Nasdaq 100 να υποχωρούν κατά 3,2%. Ο χρυσός αυξήθηκε σε νέο ρεκόρ στα 3.150 δολάρια ανά ουγγιά, ενώ τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας σημείωσαν άνοδο, καθώς οι επενδυτές συρρέουν σε περιουσιακά στοιχεία-καταφύγια.
Ο S&P 500 έχει ήδη υποχωρήσει σχεδόν 5% τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, λόγω των φόβων ότι οι δασμοί του Τραμπ θα επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη και θα πυροδοτήσουν μια νέα περίοδο υψηλότερου πληθωρισμού.
Επενδυτές και αναλυτές δήλωσαν ότι οι δασμοί θα γίνουν αισθητοί σε ολόκληρη την Αμερική. «Αυτό είναι κοντά στη χειρότερη περίπτωση που φοβόταν η αγορά», δήλωσε ο Ajay Rajadhyaksha, παγκόσμιος πρόεδρος έρευνας της Barclays. «Αυτό θα προκαλέσει ζημιά». Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον δήλωσε την Τετάρτη στο Fox Business ότι οι δασμοί θα ήταν πάντα «ανασταλτικοί από την αρχή».
Δήλωσε βέβαιος ότι οι αγορές θα ηρεμήσουν τελικά, καθώς οι δασμοί ανάγκασαν τους ξένους ηγέτες να «καθίσουν στο τραπέζι» και να μειώσουν τις δικές τους εισφορές στα αμερικανικά προϊόντα. Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ορισμένα είδη θα εξαιρεθούν από τους αμοιβαίους δασμούς, συμπεριλαμβανομένων της ενέργειας και των ορυκτών που δεν διατίθενται στις ΗΠΑ, καθώς και των ράβδων χρυσού και ορισμένων αγαθών στα οποία ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει άλλους δασμούς.
Σε αυτά περιλαμβάνονται ο χάλυβας, το αλουμίνιο, τα αυτοκίνητα και οι εισαγωγές στις οποίες ο Τραμπ έχει διαμηνύσει ότι θα εφαρμόσει μια ξεχωριστή σειρά δασμών, όπως ο χαλκός, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα τσιπ υπολογιστών και η ξυλεία.
Το Μεξικό και ο Καναδάς – εμπορικοί εταίροι στους οποίους ο Τραμπ έχει επανειλημμένα επιτεθεί τις τελευταίες εβδομάδες – επίσης γλίτωσαν από τον καθολικό δασμό. Τα αγαθά από τις δύο χώρες που συμμορφώνονται με την εμπορική συμφωνία του 2020 που υπέγραψαν με τις ΗΠΑ θα παραμείνουν απαλλαγμένα από τους δασμούς.
«Είναι άσχημα νέα για τον κόσμο, ειδικά για τις χώρες που έλαβαν δασμούς, αλλά είναι καλά νέα για το Μεξικό», δήλωσε η Γκαμπριέλ Σίλερ, επικεφαλής της χρηματοοικονομικής και οικονομικής έρευνας της Banco Base. «Το Μεξικό θα μπορούσε τελικά να κερδίσει μερίδιο αγοράς παρά τη ρητορική προστατευτισμού του Τραμπ».
