Είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας και δεν είναι άλλος από τη Συνεργατική Οικονομία (sharing economy). Βιβλία, αυτοκίνητα, διαμερίσματα είναι μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές δραστηριότητες της Συνεργατικής Οικονομίας. Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) συνέστησε πρόσφατα τεχνική επιτροπή τυποποίησης για να υποστηρίξει αυτό το νέο επιχειρηματικό μοντέλο για πλήρη αξιοποίηση της δυναμικής του.
Πολλά έχουν αλλάξει στην οικονομία του διαμοιρασμού τα τελευταία δέκα χρόνια μετά και την εμφάνιση των Airbnb και Uber. Σήμερα υπάρχουν κυριολεκτικά χιλιάδες τέτοιες πλατφόρμες. Η οικονομία του διαμοιρασμού γεννήθηκε, έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό τη δημιουργία κοινοτήτων και τη μείωση της υπερβολικής κατανάλωσης. Παρά το γεγονός ότι ορισμένα από αυτά παραμένουν, σημειώθηκε επίσης απότομη μετατόπιση της έμφασης προς την τιμή και την ευκολία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές ευκαιρίες ως προκλήσεις. Οι καταναλωτές μπορεί να πληρώνουν λιγότερα χρήματα και να λαμβάνουν νέες μορφές αγαθών, υπηρεσιών ή εμπειριών, αλλά ορισμένες φορές εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την αξιοπιστία. Υπάρχουν επίσης θέματα σχετικά με τις συνθήκες εργασίας, παρέχοντας ασφάλεια σε ορισμένους και ανασφάλεια σε άλλους. Υπάρχει η πεποίθηση ότι ζητήματα όπως αυτά δεν επιτρέπουν στην οικονομία του διαμοιρασμού να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της.
Η τυποποίηση δύναται να συμβάλει στη μείωση τέτοιων προβλημάτων και επίσης να αξιοποιήσει τα οφέλη που μπορεί να αποφέρει ένα τέτοιο επιχειρηματικό μοντέλο, παρέχοντας διεθνώς συμφωνηθέντες τρόπους εργασίας που λαμβάνουν υπόψην τις ανάγκες όλων των εμπλεκομένων φορέων: καταναλωτές, επιχειρήσεις και κρατικός μηχανισμός. Το 2017, ο ISO πρωτοστάτησε, φέρνοντας γύρω από το τραπέζι εμπειρογνώμονες του τομέα οι οποίοι συνέταξαν τη Διεθνή Προδιαγραφή IWA 27: Guiding principles and framework for sharing economy . Το εν λόγω έγγραφο παρέχει κατευθυντήριες αρχές και ένα πλαίσιο για τη λήψη αποφάσεων καθώς και τις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν για την αντιμετώπιση βασικών κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών επιπτώσεων και ευκαιριών.
Αφουγκραζώμενος τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής, ο ISO πολύ πρόσφατα έχει προχωρήσει στη σύσταση τεχνικής επιτροπής τυποποίησης, της ISO/TC 324: Sharing Economy, η οποία έχει σκοπό την εκπόνηση προτύπων και τεχνικών προδιαγραφών στον εν λόγω τομέα.
Ο Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής, Δρ. Masaaki Mochimaru, επισημαίνει ότι τα πρότυπα μπορούν να αναδείξουν τις θετικές πτυχές της συνεργατικής οικονομίας και να μειώσουν τους κινδύνους και τα προβλήματα που τυχόν μπορεί να προκαλέσει αυτού του είδους το επιχειρηματικό μοντέλο.
Συνέχισε προσθέτοντας ότι «ένα από τα βασικά οφέλη αυτού του νέου επιχειρηματικού μοντέλου για έναν οργανισμό είναι η αποτελεσματική αξιοποίηση των μη χρησιμοποιηθέντων πόρων.»
«Στην άλλη πλευρά, ωστόσο, υπάρχουν δυνητικοί κίνδυνοι και ρίσκα που σχετίζονται με τη διαφάνεια και την ευθύνη, την ασφάλεια και την προστασία, καθώς και άλλα ζητήματα, όπως η προστασία των εργαζομένων και η διαχείριση των πλατφορμών. Όλα αυτά αποτελούν τομείς στους οποίους τα πρότυπα μπορούν να βοηθήσουν.»
Ένας από τους βασικότερους σκοπούς της ISO/TC 324 είναι ο καθορισμός διεθνώς συμφωνημένων αρχών και ορολογίας για την ενίσχυση της κοινής κατανόησης όρων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στη συνεργατική οικονομία, με επιθυμητέο αποτέλεσμα όλοι να μιλάμε την ίδια γλώσσα!
Στη συνέχεια, αφού συμφωνηθούν και καθοριστούν οι αρχές και η ορολογία του τομέα της οικονμίας του διαμοιρασμού, η Τεχνική Επιτροπή θα προχωρήσει με την ετοιμασία προτύπων αναφορικά με τη λειτουργία και τη διαχείριση των πλατφορμών συνεργατικής οικονομίας.
Η Επιτροπή αποτελείται σήμερα από εκπροσώπους όλων των τομέων της κοινωνίας από 30 χώρες μέλη του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης. Τη Γραμματεία της Επιτροπής κατέχει ο Ιαπωνικός Οργανισμός Τυποποίησης (JISC).
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) είναι ο εθνικός φορέας τυποποίησης της Κύπρου. Ως πλήρες μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες τυποποίησης και συγκεκριμένα στις τεχνικές επιτροπές όπου εκπονούνται τα Διεθνή Πρότυπα. Υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής στις Τεχνικές Επιτροπές από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Εάν επιθυμείτε συμμετοχή στην εν λόγω τεχνική επιτροπή παρακαλώ επικοινωνήστε με τον CYS.
Πηγή: ISO
*Η Μαριλένα Νικολάου εργάζεται ως Λειτουργός Διοίκησης και Διεθνών Σχέσεων στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)
