Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ένα από τα στοιχήματα της Κυβέρνησης αλλά και του Υπουργού Εσωτερικών για τη νέα χρονιά.
Η Κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει μέχρι τέλους στη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και να τη θέσει προς έγκριση ενώπιον της Βουλής.
30 Δήμοι και 350 κοινότητες
Σήμερα υπάρχουν στην ελεύθερη Κύπρο 380 περίπου τοπικές αρχές, 30 Δήμοι και 350 κοινότητες. Τα τελευταία χρόνια έγιναν αρκετές μελέτες οι οποίες συγκλίνουν σε όλα τους τα συμπεράσματα, ένα εκ των οποίων είναι ότι ο αριθμός των δήμων είναι υπερβολικά μεγάλος.
Σύμφωνα με τον Υπ. Εσωτερικών, ο οποίος τοποθετήθηκε ουκ ολίγες φορές για το θέμα, ο αριθμός, αυτός ο κατακερματισμός, είναι αποτρεπτικός στη λειτουργία πραγματικά αυτόνομων διοικητικών οντοτήτων σε τοπικό επίπεδο. Διοικητικών οντοτήτων που μπορούν να έχουν πραγματικές εξουσίες, τεχνογνωσία και πόρους για να εξυπηρετήσουν τον πολίτη, που αποτελεί το πραγματικό θύμα αφού δεν λαμβάνει το εύρος και την ποιότητα των υπηρεσιών που θα έπρεπε να λαμβάνει από την τοπική αυτοδιοίκηση σε ένα σύγχρονο κράτος. Και που εν ελλείψει μιας αποτελεσματικής και αυτοτελούς τοπικής αυτοδιοίκησης, καταφεύγει στο Κεντρικό Κράτος το οποίο με πιο συγκεντρωτικό, γραφειοκρατικό και απρόσωπο τρόπο προσφέρει υπηρεσίες που θα έπρεπε να προσφέρονταν από την τοπική αυτοδιοίκηση, αντί να παράγει πολιτική.
Σε ότι αφορά τους Δήμους, μέρος της ανεπάρκειας του υφιστάμενου συστήματος οφείλεται, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Πετρίδη, εν μέρει στη ραγδαία αύξηση του αριθμού τους στο παρελθόν, που έγινε στο όνομα της αποκέντρωσης χωρίς όμως να λάβει υπόψη τους κανόνες που αφορούν την αποτελεσματικότητα και την βιωσιμότητα του όποιου εγχειρήματος. Φυσικά αυτό το «λάθος» έγινε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Δανία και η Ελλάδα οι οποίες όμως στη συνέχεια προχώρησαν σε υποχρεωτικές συγχωνεύσεις των τοπικών αρχών στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης.
Τολμηρό αλλά αναγκαίο βήμα η μεταρρύθμιση
Στην τελευταία συνάντηση του ΥΠΕΣ με τη Ένωση Δήμων, επισημάνθηκε η ανάγκη της ουσιαστικής αλλά και υποχρεωτικής μείωσης των Δήμων μέσω συνενώσεων και συγχωνεύσεων, αλλά και η δια νόμου δημιουργία σύγχρονων διοικητικών δομών και στους Δήμους, αναπόσπαστο μέρος της μεταρρύθμισης.
Οι συγχωνεύσεις
Οι συγχωνεύσεις, σύμφωνα με τον ΥΠΕΣ, θα επιφέρουν δε σημαντικές εξοικονομήσεις αλλά για την ομαλή λειτουργία των δήμων, αλλά χρειάζονται επιπρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία, ιδιαίτερα αν θα μεταφερθούν στους Δήμους οι επιπρόσθετες αυτές εξουσίες που αρμόζουν σε μια πραγματική τοπική αυτοδιοίκηση.
Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορά και την συμπλπεγματοποίηση υπηρεσιών των Κοινοτήτων αλλά και τη δημιουργία νέων, επαρκών διοικητικών δομών στην Ύπαιθρο αφού το ένα τρίτο περίπου των συμπολιτών μας ζει σε μη δημαρχούμενες περιοχές.
Η μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αφορά επίσης σημαντικά περιβαλλοντικά θέματα και θέματα δημόσιας υγείας όπως η διαχείριση της υδατοπρομήθειας, των αποβλήτων και των αποχετεύσεων σε επαρχιακό επίπεδο, αντί ο κατακερματισμός που παρατηρείται σήμερα.
Αφορά επίσης την επιτακτική ανάγκη Δημιουργίας Ενιαίων Αρχών ‘Έκδοσης πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών στην ίδια την τοπική αυτοδιοίκηση, με απώτερο στόχο την ενοποίηση των ίδιων των αδειών, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται σήμερα, που επηρεάζουν τον κάθε πολίτη και που κατατάσσουν την χώρα μας πολύ χαμηλά στους διεθνής δείκτες επιχειρηματικότητας. Αφορούν επίσης το κόστος στους δημότες και την οικονομική αυτοτέλεια των τοπικών αρχών.
Πολλά από τα θέματα ωστόσο, ρυθμίζονται από τα νομοσχέδια που βρίσκονται κατατεθειμένα στην Βουλή.
«Τα τύμπανα πολέμου»
Ενόψει της κατάθεσης στη Βουλή του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, άρχισαν τα τύμπανα πολέμου και οι διαφωνίες αλλά και οι προειδοποιήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις από τους διαφωνούντες.
Την αντίθεση τους για συνένωση, εξέφρασαν δημοσίως οι Δήμοι Γεροσκήπου, Αθηαίνου και Αγίας Νάπας και Δερύνειας.
Ο Δήμος Αγίας Νάπας, είναι εθνικής σημασίας, τονίζει ο Γιάννης Καρούσος. Αντί να μένουμε στην ουσία για σωστή μεταρρύθμιση, δυστυχώς συζητάμε για συνενώσεις δήμων.
«Η Αγ. Νάπα δεν είναι μικρός δήμος, αλλά ο 6ος μεγαλύτερος σε προϋπολογισμό στην Κύπρο. Έχει 280 άτομα προσωπικό και εξυπηρετεί ενεργό πληθυσμό πέραν των 60 χιλιάδων. Η Αγία Νάπα συνεισφέρει στην οικονομία περίπου 800 εκ ετησίως και δεν είναι δυνατόν να χαθεί το όνομα της, να χαθεί ένα παγκοσμίου φήμης Brand».
Στην Αθηαίνου θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη για συζήτηση του θέματος την Πέμπτη 3 Ιανουαρίου. Ο Δήμαρχος συγκάλεσε σύσκεψη της Ειδικής Επιτροπής του Δήμου που συστάθηκε σε σχέση με την προωθούμενη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τις συνενώσεις Δήμων. Της επιτροπής προεδρεύει ο Δήμαρχος και μετέχουν τρία μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, εκπρόσωποι των κομμάτων ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, της Σχολικής Εφορείας και η Εκκλησιαστική Επιτροπή. Στη σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στις 7 το βράδυ “θα αποφασισθεί η ημερομηνία σύγκλησης Πανδημοτικής Συγκέντρωσης για διατράνωση της απόφασης των Αθηενιτών για μη συνένωση σε άλλο Δήμο, καθώς και η λήψη άλλων μέτρων”, αναφέρεται στο δελτίο Τύπου του Δήμου.
Τη θέση ότι ο Δήμος Δερύνειας δεν επιθυμεί τη συνένωση του με γειτονικούς τουριστικούς δήμους (εννοώντας τους Δήμους Παραλιμνίου και Αγίας Νάπας), αλλά και ότι «η ακριτική και ημικατεχόμενη Δερύνεια παραδοσιακά διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις με την πρωτεύουσα της επαρχίας μας, Αμμόχωστο», προς την οποία υπάρχει πολιτιστικός και διοικητικός προσανατολισμός της Δερύνειας, εκφράζει με επιστολή του στον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη ο δήμαρχος Δερύνειας Άντρος Καραγιάννης. Μάλιστα, ο κ. Καραγιάννης κάνει αναφορά σε τραυματικά βιώματα που φαίνεται να είχαν οι δημότες Δερύνειας εργαζόμενοι στα εργοτάξια των περιοχών που εξελίχθηκαν στη συνέχεια σε ακμάζοντες τουριστικούς δήμους, εν είδει επιχειρήματος για αποφυγή συνένωσης της Δερύνειας με το Παραλίμνι και την Αγία Νάπα.
Η θέση του Προέδρου της Ένωσης Δήμων, Αντρέα Βύρα, είναι ότι δεν πρέπει να αποκλείονται οι συγχωνεύσεις αρκεί οι αποφάσεις που θα ληφθούν να είναι προς όφελος των πολιτών. Επισημαίνει παράλληλα ότι δεν μπορούμε να μιλούμε για τοπική αυτοδιοίκηση όταν δεν έχουμε οικονομική αυτονομία.
Την επιφύλαξη της αλλά και τη διαφωνία της σε συνενώσεις κοινοτήτων διατυπώνει δια μέσω του Προέδρου της Αντρέα Κιτρομηλλίδη, η Ένωση Κοινοτήτων.
Τελική θέση πάντως του υπουργού είναι ότι την ευθύνη για τις αποφάσεις πρέπει να αναλάβουν η κυβέρνηση και η Βουλή, όταν ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις με την Ένωση Δήμων και η συγγραφή των νομοσχεδίων.
