Το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοινώνει ότι έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση στην πλατφόρμα «η-Διαβούλευση» τη δέσμη τροποποιητικών νομοσχεδίων, με τίτλους:
- ο περί της Δέκατης Ένατης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2024,
- ο περί Αρχείου Πληθυσμού (Τροποποιητικός) (Αρ.3) Νόμος του 2024,
- ο περί Εκλογής (Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024,
- ο περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (Τροποποιητικός) (Αρ.2) Νόμος του 2024,
- ο περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (Προσωριναί Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024,
- ο περί Θρησκευτικών Ομάδων (Εκπροσώπηση) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024,
- ο περί της Εκλογής των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024,
- ο περί Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης (Τροποποιητικός) (Αρ.3) Νόμος του 2024,
- ο περί Δήμων (Τροποποιητικός) (Αρ. 5) Νόμος του 2024,
- ο περί Κοινοτήτων (Τροποποιητικός) (Αρ. 4) Νόμος του 2024,
- ο περί Δημοτικών και Κοινοτικών Εκλογών (Υπήκοοι Άλλων Κρατών Μελών) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024,
- ο περί Άσκησης του Δικαιώματος του Εκλέγειν και Εκλέγεσθαι από Μέλη της Τουρκικής Κοινότητας που Έχουν Συνήθη Διαμονή σε Ελεύθερο Έδαφος της Δημοκρατίας (Προσωρινές Διατάξεις) (τροποποιητικός) Νόμος, και
- ο περί Δημοψηφισμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2024.
Σκοπός των προτεινόμενων νομοσχεδίων είναι η ρύθμιση της αυτόματης εγγραφής στον μόνιμο εκλογικό κατάλογο, ο οποίος παρέχει το δικαίωμα συμμετοχής σε όλες τις εθνικές εκλογές υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, και η μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα του εκλέγειν στα 17 έτη. Ειδικότερα, τα νομοσχέδια αποσκοπούν:
(α) στη μείωση του ηλικιακού ορίου για το δικαίωμα του εκλέγειν στα 17 έτη, ώστε το εν λόγω δικαίωμα να δοθεί σε περισσότερους πολίτες της Δημοκρατίας, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες.
(β) στην αυτόματη εγγραφή στον μόνιμο εκλογικό κατάλογο για πολίτες της Δημοκρατίας, οι οποίοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους, διαμένουν σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχει το Σύστημα Αρχείου Πληθυσμού στις περιοχές που η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο, και κατέχουν δελτίο ταυτότητας της Δημοκρατίας, το οποίο εκδόθηκε από το Σύστημα Αρχείου Πληθυσμού και βρίσκεται σε ισχύ.
Οι εκλογείς θα εγγράφονται στον εκλογικό κατάλογο με βάση την καταχωρημένη διεύθυνσή τους στο Σύστημα Αρχείου Πληθυσμού. Ο οικείος Έπαρχος θα ενημερώνει άμεσα γραπτώς κάθε εκλογέα που εγγράφεται στον εκλογικό κατάλογο, αναφέροντας τη διεύθυνση κατοικίας βάσει της οποίας έχει εγγραφεί. Κάθε εκλογέας εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο θα υποχρεούται όπως, σε περίπτωση που η διεύθυνση βάσει της οποίας έχει γίνει η εγγραφή του στον εκλογικό κατάλογο είναι διαφορετική από τη διεύθυνση της κατοικίας του ή σε περίπτωση αλλαγής της διεύθυνσης της κατοικίας του, υποβάλει, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία της αλλαγής, αίτηση στον οικείο Έπαρχο, για διόρθωση του εκλογικού καταλόγου.
Η διαδικασία για διόρθωση του εκλογικού καταλόγου λόγω αλλαγής της διεύθυνσης της κατοικίας εκλογέα, δεν θα εφαρμόζεται για περίοδο ενός χρόνου πριν τη διενέργεια των γενικών εκλογών ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με εξαίρεση τις περιπτώσεις νέων εγγραφών.
Το κριτήριο της εξάμηνης παραμονής στη Δημοκρατία που ισχύει αυτή τη στιγμή, παύει να υφίσταται, καθώς ο έλεγχος κατά πόσο πληρείται ή όχι, προϋποθέτει την υποβολή αποδεικτικών στοιχείων από την πλευρά του πολίτη, γεγονός που αντιστρατεύεται την αυτόματη εγγραφή. Αντί αυτού, υιοθετούνται ως κριτήρια η καταχωρημένη στο Σύστημα Αρχείου Πληθυσμού διεύθυνση στις ελεύθερες περιοχές και δελτίο ταυτότητας της Δημοκρατίας σε ισχύ.
Στο πλαίσιο της διαφάνειας των εκλογικών διαδικασιών, οι διατάξεις που αφορούν την αναθεώρηση του εκλογικού καταλόγου ανά τριμηνία (στις 2 Ιανουαρίου, στις 2 Απριλίου, στις 2 Ιουλίου και στις 2 Οκτωβρίου κάθε έτους), την ανάρτηση των συμπληρωματικών καταλόγων για περίοδο δέκα ημερών για επιθεώρηση και υποβολή τυχόν ενστάσεων από κάθε ενδιαφερόμενο πρόσωπο και την οριστικοποίησή τους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πριν τις εκάστοτε εκλογές, παραμένουν.
Η αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο αφορά μόνο τους Κύπριους πολίτες για τον μόνιμο εκλογικό κατάλογο και δεν επεκτείνεται στον ειδικό εκλογικό κατάλογο των Ευρωπαίων Πολιτών για τις Εκλογές Ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τον ειδικό εκλογικό κατάλογο των Ευρωπαίων Πολιτών για τις Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι εξακολουθούν να απαιτούν την υποβολή σχετικής αίτησης με την προσκόμιση των στοιχείων που καθορίζονται στην κείμενη εκλογική νομοθεσία.
(γ) στην παροχή της δυνατότητας στους Επάρχους όπως, αντί να αναρτούν τους συμπληρωματικούς εκλογικούς καταλόγους στα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια, επιλέγουν την ανάρτησή τους για επιθεώρηση στην επίσημη ιστοσελίδα τους στο διαδίκτυο, με στόχο τη μείωση του διοικητικού κόστους και την απλοποίηση των διαδικασιών.
(δ) στην κατάργηση του εκλογικού βιβλιαρίου, του οποίου η χρησιμότητα έχει περιοριστεί με την τροποποίηση της εκλογικής νομοθεσίας που προνοεί τη χρήση του δελτίου πολιτικής ταυτότητας ως μέσο ταυτοποίησης του εκλογέα. Ειδικότερα αναφέρεται ότι η κατάργηση του εκλογικού βιβλιαρίου θα μειώσει το διοικητικό κόστος, καθώς δεν θα απαιτείται πλέον η εκτύπωσή τους, η μεταφορά τους στους Κοινοτάρχες για παραλαβή από τους εκλογείς, η επιστροφή των αζήτητων βιβλιαρίων στις Επαρχιακές Διοικήσεις και η αποθήκευσή τους. Με τα τροποποιητικά νομοσχέδια καταργείται η έκδοση εκλογικού βιβλιαρίου για νέες εγγραφές στον εκλογικό κατάλογο ή επανέκδοσή του σε περίπτωση φθοράς ή απώλειας, αλλά παραμένει ως αποδεκτό έγγραφο ταυτοποίησης για όσους εκλογείς είναι ήδη κάτοχοι εκλογικού βιβλιαρίου. Με την εν λόγω ρύθμιση, αποφεύγεται το ενδεχόμενο σύγχυσης σε εκλογείς μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι συνήθισαν να ψηφίζουν προσκομίζοντας εκλογικό βιβλιάριο, παραμένει ως μορφή ταυτοποίησης το βιβλιάριο στη μεγάλη μάζα των εκλογέων, φθίνοντας σταδιακά, ενώ, ταυτόχρονα, επιτυγχάνεται ο στόχος της μείωσης του διοικητικού κόστους με τη μη έκδοση νέων εκλογικών βιβλιαρίων ή επανέκδοση παλαιών λόγω φθοράς ή απώλειας.
Με τα τροποποιητικά νομοσχέδια προστίθεται ως εναλλακτικό έγγραφο ταυτοποίησης η άδεια οδήγησης, η οποία φέρει φωτογραφία και σε αυτή αναγράφεται ο αριθμός δελτίου ταυτότητας του πολίτη, γεγονός το οποίο επιτρέπει την εύκολη ταυτοποίηση στο εκλογικό κέντρο, με δεδομένο ότι οι εκλογείς εμφανίζονται στο απόσπασμα εκλογικού καταλόγου του κέντρου με αύξοντα αριθμό ταυτότητας. Έχοντας υπόψη το γεγονός ότι οι παλαιού τύπου άδειες οδήγησης λήγουν στην ηλικία των 70 ετών, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η ταυτοποίηση του εκλογέα με παλιές φωτογραφίες, στα νομοσχέδια προνοείται ως μέσο ταυτοποίησης οι άδειες οδήγησης νέου τύπου (με τη μορφή κάρτας ταυτότητας), ο τύπος των οποίων καθορίζεται στο Διάταγμα του Εφόρου Μηχανοκινήτων Οχημάτων, με ημερομηνία 22.11.2012 με αρ. Κ.Δ.Π. 489/2012.
(ε) στον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασίας εκκαθάρισης των εκλογικών καταλόγων, για περιορισμένο αριθμό εκλογέων, για τους οποίους δεν έχει δηλωθεί ο θάνατός τους, με αποτέλεσμα να μην έχει εκδοθεί πιστοποιητικό θανάτου και να παραμένουν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Συγκεκριμένα, με την τροποποίηση της νομοθεσίας προνοείται όπως, στις αρχές κάθε έτους, πραγματοποιείται διαγραφή των εκλογέων άνω των 100 ετών, που δεν λαμβάνουν θεσμοθετημένη ή κοινωνική σύνταξη.
Το Υπουργείο Εσωτερικών καλεί όπως σχόλια για τα εν λόγω νομοσχέδια υποβληθούν από τους ενδιαφερόμενους μέχρι και τη Δευτέρα, 7 Οκτωβρίου 2024.
