Οι τοποθετήσεις των κομμάτων, σχετικά με φλέγοντα σημεία του νομοσχεδίου που αφορά την Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προσαρμόζονται και άλλες παραμένουν σταθερές και αμετακίνητες.
Το ΔΗΚΟ σε συνεδρία που είχε προχθές, συζήτησε πολλά θέματα σχετικά με την Μεταρρύθμιση. Για μερικά από αυτά πάρθηκαν συγκεκριμένες αποφάσεις και μάλιστα ομόφωνες, ενώ άλλα θέματα δεν ανοίχτηκαν καν ή ανοίχτηκαν και έμειναν ημιτελείς. Έτσι αναμένεται στο άμεσο μέλλον να συνεχιστεί η συζήτηση πριν το θέμα αρθεί στην εκτελεστική επιτροπή.
Σύμφωνα με τον Υπεύθυνο ΤΑ και δημοτικό σύμβουλο Στροβόλου του ΔΗΚΟ Σταύρο Σταυρινίδη, ομοφωνία υπήρχε στο θέμα των σχολικών εφοριών, όπου ανέκαθεν η θέση του ΔΗΚΟ ήταν ότι πρέπει να παραμείνουν αυτόνομοι οργανισμοί. Πρέπει όμως να μειωθούν, ώστε να είναι όσες και οι νέοι Δήμοι και να εκσυγχρονιστούν. Όλα τα μέλη των συμβουλίων των εφοριών πρέπει να εκλέγονται ξεχωριστά από τους δημότες, χωρίς συμμετοχή εκπροσώπων των Δήμων, ενώ ο πρόεδρος πρέπει να εκλέγεται από τα μέλη του συμβουλίου.
Επιπρόσθετα, το ΔΗΚΟ δεν ευνοεί την παράταση των δημοτικών και κοινοτικών εκλογών, αλλά τη διεξαγωγή τους το 2021 και ξανά το 2024 για ανάδειξη των συμβουλίων των Δήμων που θα προκύψουν από τις συνενώσεις.
Επίσης, το ΔΗΚΟ είναι θετικό στην πρόταση του νομοσχέδιου για εκλογή των αντιδημάρχων από τους δημοτικούς συμβούλους κάθε διαμερίσματος και όχι απευθείας από τους δημότες. Ωστόσο, διαφωνούν για τον αριθμό των αντιδημάρχων. Συγκεκριμένα, εκφράζουν τους προβληματισμούς τους για το γεγονός ότι κάθε διαμέρισμα θα έχει αντιδήμαρχο, για τις 50 κοινότητες που θα μπουν στους Δήμους. Θεωρώντας πως αυτό θα είναι καταχρηστικό και υπερβολικό, εάν για παράδειγμα σε ένα δήμο ενταχθούν 6 κοινότητες και έχει η κάθε μια τον αντιδήμαρχο της. Διότι, όπως υπογραμμίζουν, μια κοινότητα των 50 κατοίκων, δεν είναι το ίδιο με μία κοινότητα των 5000 κάτοικων. Οι μικρότερες κοινότητες μπορούν να εκπροσωπούνται από συμβούλους αντί από αντιδημάρχους. Ωστόσο, αυτό είναι ένα θέμα που ενδέχεται να αλλάξει διότι πέραν από το ΔΗΚΟ, τον ίδιο προβληματισμό τον έχει και το ίδιο το Υπουργείο Εσωτερικών. Ένα βασικό πρόβλημα είναι και οι αρμοδιότητες και εξουσίες που θα έχει τόσο ο αντιδήμαρχος, όσο και ο σύμβουλος.
Η μεγάλη ανατροπή της προχθεσινής συνεδρίας του ΔΗΚΟ ήταν το θέμα των δημοψηφισμάτων. Όπως ήδη γνωρίζουμε, η πλειοψηφία των στελεχών του ΔΗΚΟ τάσσεται εναντίον των δημοψηφισμάτων, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανατροπής της μεταρρύθμισης και των συνενώσεων από ενδεχομένη αρνητική τοποθέτηση κάποιων τοπικών κοινωνιών, σε αντίθεση με άλλα κόμματα. Σύμφωνα με τον κ. Νικόλα Παπαδόπουλο, το κόμμα πρέπει να ζητήσει και να αναμένει, πριν τοποθετηθεί, γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα, κ. Κώστα Κληρίδη, κατά πόσον είναι συμβατή με το σύνταγμα, η απόφαση της κυβέρνησης να επιβληθούν με νόμο οι συνενώσεις Δήμων και κοινοτήτων, χωρίς τη διεξαγωγή τοπικών δημοψηφισμάτων.
Κατά τη συνεδρία έγινε αναφορά σε δύο Δημοτικές Αρχές που εξασφάλισαν γνωματεύσεις από ιδιωτικά δικηγορικά γραφεία και είναι υπερ της διεξαγωγής δημοψηφισμάτων, καθώς, σύμφωνα με τις γνωματεύσεις, αυτό προκρίνει η Ευρωπαϊκή Χάρτα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ωστόσο, το Υπουργείο Εσωτερικών τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Χάρτα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δεν επιβάλλει τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, αλλά τη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να αποκλείει και τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων. Ουσιαστικά στο θέμα των δημοψηφισμάτων υπάρχει καθαρά νομικό ζήτημα και το ΔΗΚΟ θα περιμένει την γνωμάτευση του εισαγγελέα, πριν το ξανασυζητήσει και τοποθετηθεί πολιτικά.
Τέλος, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το ΔΗΚΟ, κατά τη συνεδρία του, είχε συζητήσει επίσης το θέμα αύξησης των δημοτικών συμβουλών σε 4-5 μεγάλους Δήμους, για να υπάρχει μεγαλύτερη εκπροσώπηση.
ΑΚΕΛ ξεκάθαρα υπερ της Μεταρρύθμισης
Από την πλευρά του, το ΑΚΕΛ, ξεκαθαρίζει ότι τάσσεται ξεκάθαρα υπερ της Μεταρρύθμισης, καθώς το ίδιο το κόμμα, είχε συζήτηση παλαιότερα την ανάγκη της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης επι κυβέρνησης Χριστόφια και μάλιστα είχαν ετοιμαστεί νομοσχέδια τα οποία έφτασαν μέχρι τη Βουλή το 2013 και έπειτα αποσυρθήκαν. Σύμφωνα με τον ΓΓ του ΑΚΕΛ, το κόμμα συμφωνεί με το 90% του νομοσχεδίου.
Τα δύο σημαντικά σημεία, στα οποία στέκεται το ΑΚΕΛ είναι ότι οι Δήμοι που έχουν συσταθεί με δημοψηφίσματα δεν επιτρέπεται να καταργηθούν με νόμο. Αφού εγκρίθηκαν από τις τοπικές Κοινωνίες, το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι με τον ίδιο τρόπο πρέπει να προωθηθεί και η συγκεκριμένη Μεταρρύθμιση. Το δεύτερο σημείο που θίγει το ΑΚΕΛ είναι ότι χρειάζεται ένας επαρκής χρόνος ως μεταβατική περίοδος, για να σχεδιαστεί η μετάβαση, να δημιουργηθούν τα οργανογράμματα που χρειάζεται, να μεταφερθούν οι πόροι, οι αρμοδιότητες κλπ, ώστε να αποφευχθεί κατάρρευση του συστήματος. Σύμφωνα με το ΑΚΕΛ, η μεταβατική αυτή περίοδος πρέπει να διαρκέσει από 3 έως 5 χρόνια, να μπει το γενικό πλαίσιο, να επέλθει η μεταβατική περίοδος, να δημιουργήσει η κάθε οντότητα το πλάνο της, να τεθεί προς έγκριση στις τοπικές κοινωνίες και να εφαρμοστεί, «αλλιώς είναι πολύ πιθανόν να επέλθουν τα αντίθετα αποτελέσματα» υπογραμμίζει το ΑΚΕΛ.
Αναφορικά με τις εκλογές, το ΑΚΕΛ τονίζει πως αν οι εκλογές συμπίπτουν με τις ευρωεκλογές μπορεί να είναι κάτι πολύ καλό για τον τόπο, ώστε κάποιες εκλογικές διαδικασίες να γίνονται την ίδια χρονική στιγμή από πλευράς χρόνου, αλλά αυτό δεν είναι αυτοσκοπός.
Σχετικά με τις σχολικές εφορίες η θέση του ΑΚΕΛ είναι επίσης ξεκάθαρη: την ευθύνη της αρμοδιότητας, πρέπει να την έχει η τοπική αυτοδιοίκηση. Σε περίπτωση που υπάρχουν νομικά ζητήματα που δεν μπορούν να ξεπεραστούν, τότε μπορούν να αποτελέσουν ανεξάρτητες οντότητες εντός του Δήμου και να λειτουργούν με τα σχολεία, αλλά την εποπτεία και την διαχείριση τους θα την έχει ο Δήμος/ ο Δήμαρχος.
Σύμφωνα με το τρίτο νομοσχέδιο, τα συμβούλια αποχετεύσεως, ύδρευσης και οι οργανισμοί διαχείρισης αποβλήτων, θα μπουν κάτω από ένα επαρχιακό οργανισμό, όπου ο Δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου θα είναι ο πρόεδρος του επαρχιακού συμβουλίου, 10 εκπρόσωποι των Δήμων και 5 των κοινοτήτων, οι οποίοι θα εκλέγονται αντίστοιχα από τους Δήμους. Από την πλευρά του το ΑΚΕΛ σχετικά με την εκπροσώπηση του κάθε διαμερίσματος υποστηρίζει – και συμφωνεί με το νομοσχέδιο- ότι το κάθε διαμέρισμα πρέπει να έχει τον δικό του αντιδήμαρχο, για να ξέρει ο κάθε πολίτης σε ποιον θα αποτίνεται.