Η Πορτογαλία ανέλαβε στις αρχές του έτους την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια δύσκολη περίοδο μετά το Brexit και εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Θέλοντας πιθανόν να απαλύνει τον πόνο των πολιτών αλλά και των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα συντρίμμια που αφήνει πίσω της η πανδημία, η πορτογαλική Προεδρία επέλεξε ως σύμβολο τον ήλιο, οι ακτίνες του οποίου φωτίζουν τα 27 αστέρια, κράτη – μέλη της Ε.Ε. Οι προτεραιότητες της πορτογαλικής Προεδρίας έχουν ως σύνθημα: «Ώρα για αποτελέσματα: δίκαιη, πράσινη και ψηφιακή ανάκαμψη», θέτοντας ως στόχο τη μετάβαση από τα λόγια στις πράξεις. Αυτά τόνισε στην ομιλία της η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πορτογαλικής Δημοκρατίας, Ana Paula Zacarias, ενώπιον των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕΕτΠ) εκπροσωπώντας τον Πρωθυπουργό της χώρας, Antonio Costa, ο οποίος διετέλεσε μέλος της ΕΕτΠ.
Η Πορτογαλία αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. για τέταρτη φορά από την ένταξή της το 1986 και θα τη διαδεχθεί την 1η Ιουλίου η Σλοβενία κλείνοντας έτσι την τριάδα, στην οποία μπήκε πρώτη η Γερμανία. Έχοντας, λοιπόν, την εμπειρία της Προεδρίας, η Πορτογαλία θα κληθεί να χειριστεί την οικονομική κρίση και να καταβάλει προσπάθειες να ξεπεραστεί η πανδημία, προωθώντας κοινές αξίες, όπως η αλληλεγγύη, η σύγκλιση και η συνοχή.
Οι κύριες προτεραιότητες της πορτογαλικής Προεδρίας εστιάζονται στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης, στην προαγωγή της εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και στην προώθηση της βιώσιμης ανάκαμψης. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην επιτάχυνση μιας δίκαιης ψηφιακής μετάβασης για όλους και στην επιβεβαίωση του ρόλου της Ε.Ε. στον κόσμο.
Το ενθαρρυντικό γεγονός για τα μέλη της ΕΕτΠ είναι ότι η Πορτογαλία έχει σεβαστεί τις απόψεις των τοπικών αρχών και τις έχει εντάξει στις προτεραιότητές της. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη προώθησης του δημοκρατικού διαλόγου με τους πολίτες για βελτίωση της εικόνας της Ε.Ε., η πορτογαλική Προεδρία είναι πρόθυμη να ακούσει τις απόψεις της βάσης της κοινωνίας των πολιτών, έτσι όπως απορρέουν από τις δημοκρατικές αξίες και το κράτος δικαίου.
Η αποχώρηση, όμως, της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. δυσχεραίνει αυτή την προσπάθεια, αφού η Πορτογαλία είναι η πρώτη προεδρεύουσα χώρα του συμβουλίου της Ε.Ε. που θα ασχοληθεί με τη μετά Brexit εποχή. Η Μεγάλη Βρετανία έχει ήδη δείξει τις προθέσεις της για οικονομικά ανοίγματα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναγκάζοντας την Ε.Ε. να διατηρήσει αλλά και να προωθήσει περισσότερες υπερατλαντικές συμμαχίες, ιδιαίτερα με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αλλά και στην Ασία. Η διατήρηση καλών σχέσεων με τις δύο ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις και πληθυσμιακά μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο, όπως η Κίνα και η Ινδία, αποτελούν προτεραιότητα για την Ε.Ε. λόγω του εμπορίου και των επενδύσεων.
Σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, η Πορτογαλία αναγνωρίζει ότι ο πληθυσμός γερνάει, επισημαίνοντας την ανάγκη παραχώρησης οικιακής φροντίδας και τη διατήρηση ενός δυνατού συστήματος υγείας. Η ένταξη των μεταναστών τονίζεται ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο πακέτο της οικονομικής ανάκαμψης, μετανάστευσης και ασύλου. Η εύκολη πρόσβαση στο διαδίκτυο και η ψηφιακή καινοτομία, κυρίως στις απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές, συμπληρώνουν το πακέτο στήριξης της κοινωνίας των πολιτών που είχαν προταθεί από τα μέλη της ΕΕτΠ.
Αυτό που απασχολεί, όμως, αυτή τη στιγμή την πορτογαλική Προεδρία είναι η δημόσια υγεία, οι ανθρώπινες ζωές και η απαλλαγή από την πανδημία του κορωνοϊού, προωθώντας τους διαγνωστικούς ελέγχους, τη φαρμακευτική αγωγή και τους εμβολιασμούς.
Η πορτογαλική Προεδρία έχει προτείνει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, το οποίο βασίστηκε στις ανθρώπινες ανάγκες και στις νέες συνθήκες που προέκυψαν μετά την πανδημία. Οι απόψεις των εκπροσώπων των πολιτών φαίνεται ότι εισακούστηκαν και αναμένουμε όχι μόνο να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις και στα αποτελέσματα, αλλά να δούμε αν θα μπορέσει τελικά ο ιβηρικός ήλιος να φωτίσει τα υπόλοιπα αστέρια, κράτη – μέλη της Ε.Ε.